Sakarya baseninin sismik tomografisinin çıkarılması

Abstract

Anahtar kelimeler: 17 Ağustos 1999 depremi,1D sismik tomografi, 3D sismiktomografi, kabuk hızı, Sakarya baseniBu çalısmada, Sakarya havzası ve çevresine ait bölgenin 3 boyutlu hız modelininçıkarılması amaçlanmıstır. Afet ?sleri Genel Müdürlüğü Deprem Ars. Dairesi ileAlman Potsdam Üniversitesi ile ortak yürütülen ?Depremlerin ÖncedenBelirlenmesi Türk -Alman Ortak Projesi" Kapsamında KAFZ'nun Sakarya ? Boluilleri arasında kalan kesiminde kurulmus olan 14 adet sayısal ve 3 bilesensismometre ile 17 Ağustos 1999 depremi sonrasında 3000 den fazla art sarsıntıkaydedilmistir.Öncelikle bölgede daha önce yapılmıs çalısmalardan farklı hız modelleri alınmıs vebu hızlar ile bölgeyi tam olarak temsil edeceği düsünülen yeni bir hız yapısı eldeedilmistir. Hız yapısının elde edilmesinde, odaksal parametreler ile istasyondüzeltmelerinin hesaplanmasında, es zamanlı ve yinelemeli ters çözüm sağlayanVELEST yazılımı kullanılmıstır.Depremlerin seçiminde, doğru sonuçlar elde edebilmek için yüksek kalitelidepremler seçilmistir. Bu islem sonunda toplam 311 art sarsıntı seçilmis ve bölgeyeait 1-D P dalga hızı modeli elde edilmistir.Son olarak, elde edilen bu bir boyutlu hız modeli, üç boyutlu tomografik çözümyapabilen SIMULPS14 programında kullanılmak üzere düzenlenerek gerçek seyahatzamanı verileriyle birlikte tomografik ters çözüm islemi tamamlanmıs veTOMO2GMT programı yardımıyla üç boyutlu kesitler elde edilmistir. Bu kesitlerincelendiğinde, art sarsıntılar 0-16 km derinlikte meydana geldiği için, bu aralıktakikatmanlar, ters çözüm sonucu daha iyi belirlenebilmistir. Sonuç olarak; elde edilen1-D hız modeli ile bölgenin altı farklı hız katmanına sahip olduğu bulunmustur. Tümbu islemler sonucunda, bölgenin hız yapısı üç boyutlu olarak ortaya konularakjeolojisi ve tektoniği ile uyumluluğu değerlendirilmistir.

Key words: 17 August 1999 Earthquake, 1-D seismic tomography, 3-D seismictomography, crustal velocity, Sakarya Basin.The aim of this thesis is to determine 3D velocity model of Sakarya Basin and itsvicinity. After 17 August 1999 Earthquake, more than 3.000 aftershocks wererecorded using 14 digital seismometers that were established to provide data for thearea between Sakarya and Bolu to use in ?The Prediction of Earthquakes Project?which was a co-project between General Directorate of Disaster Affairs and PotsdamUniversity. Since some earthquakes are not recorded at each station and some are outof this area, only selected recordings are used in this study.First, a new velocity structure that represents entire study area was produced byusing various velocity models in the previous studies. VELEST software whichproduces a simultaneously and iterative inverse solution, was used to derivevelocities, compute hypocentral parameters and station corrections.Afterwards, high quality data were selected to reach correct results. And 1D velocitymodel of P wave that belong to study area was derived. Finally, the derived 1Dvelocity model was arranged to use in SIMULPS14 that produce 3D tomographicsolution. In this manner, tomographic inverse solution process was completed byusing real travel time and 3D profiles were derived by using TOMO2GMT.Consequently, layers that lay on between 0 and 16 kilometres in the study area couldbe determined well than layers that lay on under the depth of 16 kilometres, sinceaftershocks occurred in this distance. The derived 1D velocity model shows the studyarea has six different velocity layers. The structure of velocity that belongs to studyarea was evaluated to determine whether it is compatible with geologic and tectonicstructure or not.