Anahtar kelimeler: Deprem, Yapısal kontrol sistemleri, Sismik yalıtımBu tez depremin yıkıcı etkisini azaltan sismik yalıtım tekniklerini incelemektedir.1980'lerden bu yana dünyadaki diger deprem bölgelerinde yaygın olarakkullanılmasına ragmen bu teknolojinin, can kayıplarının binlerle ölçüldügüdepremlerin yasandıgı ülkemizde henüz genis anlamda uygulamalarına rastlamakmümkün degildir.Yapılarda taban yalıtımı kullanılmasının faydalarından birisi, yalıtım sistemininbinanın frekansını azaltmasıdır. Böylece, üst yapı rölatif olarak rijit kalabilmektedir.Yer degistirmeler daha çok izolatörlerde meydana gelmektedir. Yalıtım sistemlerininbir baska faydası ise, artan periyot ile yapının ivme spektrumunun azalan bölgesineulasmasıdır. Böylece yapıya tesir eden ivme degerleri ve buna baglı olarak yapınıntepkisi küçülmektedir.Sistem üzerinde etkilerin daha iyi anlasılması için karsılastırmalı dinamik analizleryapılmıstır. Dinamik dıs etki olarak 1 Ekim 1995 Dinar, 13 Mart 1992 Erzincan ve17 Agustos Sakarya Depremleri dikkate alınmıstır. Analizler sonucunda, ankastretabanlı ve taban yalıtımlı binaların dinamik davranısları karsılastırılmıstır.Bu tez çalısması, bes bölümden olusmaktadır. Birinci bölüm, deprem ve sismikyalıtım sistemleri hakkında kısa bilgiler içermektedir. kinci bölümde, yalıtımsistemlerinin tarihsel gelisimi, Avrupa ve Türkiye'de yapılan akademik çalısmalar ileyalıtım yapılmıs yapılar hakkında bilgiler verilmistir. Üçüncü bölümde, yapısalözelliklerin bina davranısına etkileri ve geleneksel tasarım ile sismik yalıtımarasındaki farklılıklar ifade edilmistir. Dördüncü bölümde, sismik yalıtımsistemlerinin çesitleri ve özellikleri anlatılmıstır. Besinci bölümde ise, UBC 97parametreleri yardımıyla izolatör boyutlandırması yapılmıs, hesaplanan izolatörtipleri Sap2000 paket programı kullanılarak yapılara uygulanmıstır. Yapının ankastreve zolatörlü durumları için karsılastırmalı analizler yapılmıstır.
Keywords: Earthquake, Structural control systems, seismic isolation, base insulationThis current thesis is examining the seismic insulation techniques which are alsoreducing the destroy of the quake. Since the early of 1980?s, despite of largely use ofthis technique in the earthquake threatining lands, it is not possible to see the use ofthis new technique, in our land which have suffered from a earthquake eventscausing so many deaths.For the examination of the effects on the system, comparable dynamic analyses havebeen done. As a dynamic external force, Dinar earthquake october first in 1995,Erzincan quake in March 13th 1992 and Sakarya quake in 17th august 1999 has beenconsidered. At the results of the analyses, dynamic behaviour of the anchor basedand base insulated buildings are compared.This research consists of five chapters. Chapter 1 contains some acknowledgementsabout earthquake and seismic isolation systems. Chapter 2 contains the historicalimprovement of the isolation systems, the researches performed in Europe andTurkey and some knowledgments about the buildings in which has been used theseisolation techniques. Chapter 3 includes the effects of the structural features on thebuilding?s behaviour and the differences between the traditional and the newisolation techniques on the buildings. Chapter 4 includes seismic insulation systemkinds and their features. As a last one, chapter 5 includes with the use of UBC 97parameters, dimensions of the isolation have been determined. The specified isolatortypes have been applicated to the buildings through the use of Sap2000 packagesoftware and for the anchoraged and the isolated cases of the buildings, comparableanalyses have been done.
