Anahtar kelimeler: Alkali agrega reaksiyonu, agregaBeton endüstrisinde son yıllarda önemli bir araştırma konusu olan alkali-agrega reaksiyonu beton agregasında bulunan reaktif silisin beton içerisindeki nemi bünyesine alarak uzun yıllar sonra ortaya çıkan bir reaksiyondur. Betonun bileşenlerinin mineralojik yapısından kaynaklanan bu reaksiyon sonucu betonun içerisinde jelleşen silis betonda çatlamalara, çekme ve eğilmede çekme dayanımının azalmasına neden olmaktadır.Bu araştırmanın amacı Adapazarı bölgesindeki bazı agrega ocaklarının alkali silika reaktivitesine ilişkin özelliklerinin belirlenmesidir. Beton üretimi için büyük ölçüde agrega temin edilen Sakarya Nehri'nden malzeme alan agrega ocaklarından örnekler alınmış ve alınan bu agrega örnekleri üzerinde ASTM C 289 kimyasal metot, ASTM C 1293 beton prizma deneyi, ASTM C 1260 hızlandırılmış harç çubuğu deneyi ve ASTM C 227 uzun süreli harç çubuğu deneyleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar yorumlanarak alınan agrega numunelerindeki ASR beton için değerlendirilmiştir.Sonuç olarak, uzun süreli harç çubuk deneyine göre Sakarya Adliye bölgesinden alınan agregalar ASR yönünden zararlı, Mollaköy mevkii, Hendek, Ferizli, Akçay dağ malzemesi, Adliye Kalealtından alından numuneler zararsız bulunmuştur. Hızlandırılmış harç çubuğu deneyine göre Sakarya Adliye, Mollaköy mevkii, Ferizli, Akçay dağ malzemesi, Adliye Kalealtından alınan numuneler ASR yönünden zararlı, Hendek bölgesinden alınan numuneler zararsız bulunmuştur. Beton prizma deneyine göre Hendek ve Akçay dağ malzemesinden alınan numuneler ASR yönünden zararsız çıkmıştır. Kimyasal metoda göre Sakarya Adliye, Mollaköy mevkii, Ferizli, Akçay dağ malzemesi, Adliye Kalealtından alınan numuneler ASR yönünden zararlı, Hendek bölgesinden alınan numuneler zararlı olması ihtimal olarak bulunmuştur.
Key Words: Alkali aggregate reaction, aggregateOne of the importan research subjects of concrete industry in recent years is alkali aggregate reactivity, which is the absorption of moisture of concrete by reactive silica of aggregates. This reactivity is caused by the mineralogical structures of the components of the concrete. The reaction causes cracks, tensile and weaknesses in flexural strength on concretes.This study aims to determine the alkali silica reactivity of some aggregates quarries from Adapazarı region. Samples were collected from aggregate quarries located in Sakarya river, which provide a significant amount of aggregate for concrete production. ASTM C 289 chemical method was carried out on the aggregate samples, followed by ASTM C 1260 accelerated mortar bar and ASTM C 227 long-term mortar bar experiments on the mortar bars. The results are commented and ASR in aggregate sample are appraised for concrete.At the result, according to long period expenditure bar method aggregates from Sakarya Adliye are harmful for ASR in concrete, aggregates from Mollaköy, Hendek, Ferizli, Akçay mountain material, Adliye Kalealtı are harmless for ASR in concrete. According to speed long period expenditure bar method aggregates from Sakarya Adliye, Mollaköy, Ferizli, Akçay mountain material, Adliye Kalealtı are harmful for ASR in concrete, aggregates from Hendek are harmless for ASR in concrete. According to concrete prism method aggregates from Hendek and Akçay mountain material are harmless for ASR in concrete. According to chemical method aggregates from Sakarya Adliye, Mollaköy, Ferizli, Akçay mountain material, Adliye Kalealtı are harmful for ASR in concrete, aggregates from Hendek are probably harmful for ASR in concrete.
