Anahtar Kelimeler : Arıtma çamuru, çamur arıtma prosesleri, maliyet analiziBu çalısmanın amacı Adapazarı Karaman atık su arıtma tesisin çamurlarının bertarafyöntemini belirlemek, günümüzde dünyada uygulanan çamur arıtma proseslerinitanıtarak ve ülkelerle örnekleyerek önerilen çamur arıtma sistemlerinin daha iyianlasılmasını sağlamak ve çesitli alternatiflerin maliyet açısındankarsılastırılmalarında yararlı olacak veriler üretmektir.Çamurların tahsis edilmis alanlara depolanması kısa vadede uygulanabilecek birçözüm olarak görülmüstür. Çamurların terk edilmis bölgelere, tas, kum ve madenocaklarına depolanması için Katı Atıklar Kontrol Yönetmeliğine göre stabilizeedilmesi gerekir. Böylece çamurun tasınması ve depolanması esnasında vesonrasında sinek, hasere v.s üremesi de engellenmis olur. .Adapazarı karaman atıksu arıtma tesisi çamurunun giderilmesi çalısmasında dörtalternatif değerlendirilmistir. Avrupa birliği ülkelerinin birçoğunda artımaçamurlarının direkt düzenli depolanması yönetmelikleri açısından uygungörülmemektedir.Avrupa birliği süreci ve yönetmelikleri göz önüne alındığında Adapazarı karamanatıksu arıtma tesisi çamurunun giderim yöntemi olarak uygun yöntemin çamurunönce kurutulup yakılması (4. alternatif) daha sonra küllerinin, sızdırmazlığısağlanmıs olan düzenli depolamaya gönderilmesinin daha uygun bir çözüm olacağıkanaatine varılmıstır.
Key Words: Sludge, Sludge Treatment Processes, Cost AnalysisThe purpose of this study is to specify the method of disposal of Adapazarı Karamanwastewater treatment plant, to introduce the sludge treatment processes which areapplied all over the world at present and ensuring the better understanding of thesludge treatment system by means of sampling with the countries and producingsome data which could be useful in the comparisons of various alternatives in termsof cost.Storing the sludge to the allocated areas is considered as a solution which can beimplemented in the short period. The sludge should be stabilized according to theSolid Wastes Control Regulations to be stored into the left region, stone, sand andmine quarries. Thus, production of insects and flies etc is also prevented both duringand after carrying and storing the sludge.Four alternatives have been evaluated in the study of removing Adapazarı Karamanwastewater treatment plant sludge. The direct regular storage of the treatment sludgein most of the European Union countries is not considered appropriate in terms oftheir respective regulations.Taking into consideration the European Union accession process and regulations, itis concluded that the most appropriate method as the method of removing AdapazarıKaraman wastewater treatment plant sludge is firstly drying and burning the sludge(4 alternatives) and then sending the ashes to the regular storage with ensured exprooffeatures as a more proper solution.