Amonyaklı çözeltilerden nikelin sıvı membran prosesiyle selektif olarak ayrılması ve zenginleştirilmesi

Abstract

Anahtar Kelimeler: Nikel, emülsiyon tipi sıvı membran ( ETSMP ), nikelin ayrılmasıve konsantre edilmesi, ekstraksiyon, sıyırma, 8-hidroksikinolin (8-HQx), emülsiyonparçalama.Nikel, dünyada yerkabugundaki 75 ppm'lik ortalama miktarı ile elementlerarasındaki bolluk bakımından yirmi dördüncü sırada yer almaktadır. Nikel, sahipoldugu üstün nitelikler nedeniyle endüstride en çok kullanılan metalerden biridir.Gerek metal ve alasımları, gerekse paslanmaz çelik olarak genis kullanım alanlarınasahiptir.Nikele ve degerli metallere duyulan ihtiyacın sürekli artmasından ve yüksek tenörlücevherlerin gittikçe azalmasından dolayı çok düsük oranda degerli metal veyametaller içeren katı atıkların ve atık çözeltilerin degerlendirilmesi gerekmektedir.Bundan dolayı, problemin çözümüne katkıda bulunacak yeni prosesleringelistirilmesi her geçen gün artan bir önem kazanmaktadır. Sıvı membran prosesiyeni bir ayırma islemi olup, düsük konsantrasyonda degerli metal ve ya metalleriçeren atık çözeltilerden degerli metal veya metalleri selektif olarak vezenginlestirerek ayırma potansiyeline sahip oldugu için, önemi gün geçtikçeartmaktadır.Bu çalısmada, amonyaklı çözeltilerden nikelin emülsiyon tipi sıvı membranprosesiyle selektif olarak ve zenginlestirilerek ayrılma potansiyeli arastırılmıstır.Ayrıca, sıvı membran prosesinin etkinligine ve verimine etki eden parametrelerincelenmis ve optimum sartlar belirlenmistir. Sonuçlar, düsük konsantrasyonda nikeliçeren amonyaklı çözeltilerden; nikelin, emülsiyon tipi sıvı membran prosesi ile (8-HQx ekstraktantı kullanılarak) selektif olarak ve zenginlestirilerek ayrılabileceginigöstermistir.

Key Words: Nickel, emulsion type liquid membrane, seperation and concentration ofnickel, extraction, stripping, 8-hydroxquinoline( 8-HQx ), demulsification.Nickel ranks 24th among elements with respect to abundancy with an averageamount of 75 ppm in earth crust. Nickel is one of the most widely used metals inmetal industry due to the superior properties it posseses. It is widely used in the formof metal and its alloys or in the form of stainless steel.Recovery of precious metals found in little concentration in waste solutions isimportant. Since requirements for nickel and other precious metals are continuallyincreasing and also ores with high concentrations of precious metals are in decrease,recovery of precious metals in low concentrations in solid or liquid waste isbecoming significant. Therefore new methods that contribute to the recovery andseperation of precious metals from dilute aqueous solutions have recieved muchattention in recent years. Liquid membrane is a significant seperation process whichhas a potential application for selective recovery of such precious metals.In this study, a selective and enriched seperation capability of nickel from ammoniacsolutions by means of an emulsion type liquid membrane process was investigated.Also, the parameters affecting liquid membrane process were examined and optimumconditions were determined. In conclusion, it was shown that nickel from ammoniacsolutions can be recovered selectively by liquid membrane process using 8-HQxextractant.