Anahtar kelimeler: fotobrominasyon, bromindanonler, bromindenonlar?ndenonların sentetik çalısmaları son otuz yılda yoğun bir sekilde artmıstır.?ndenonlar çok sayıda molekülün sentezinde faydalı ara ürünlerdir. ?ndenonlarınbromlu türevleri parmak izi tespitinde kullanılan ninhidrin anologlarınhazırlanmasında son derece önemli baslangıç bilesikleridir. ?ndenonların veindenollerin önemli biyolojik ve sentetik ilginin yanı sıra bu bilesikler için çok azgenel sentez yolları rapor edilmistir. Rapor edilen sentez yolların çoğunda da yaverim düsük, ya da tekrarlanabilirliği olmayan kararsız baslangıç maddelerindengerçeklestirilmistir.Bu çalısmada, 4-bromindanon (2.2), 5-bromindanon (2.3) ve 6-bromindanon (2.4)bilesikleri moleküler brom ve N-bromsüksinimit ile düsük sıcaklık ve yükseksıcaklık brominasyonu arastırıldı. Bromsübstitüe indanonlar türevleri için spesifik veselektif sentez yolları geristirildi. ?lk önce 4-bromindanonun (2.2) elektrofilikbrominasyonunu çalıstık. Tribromindanon (4.1) tek ürün seklinde yüksek verimlesentezlendi. 4-B?'nin (2.2) hem NBS hem de brom ile fotolitik brominasyonu sonucu2,4-dibromoindenon elde edildi. ?kinci olarak 5-bromindanonun (2.3) metilen klorüriçerisinde düsük sıcaklık brominasyonu yapıldı ve flas kolon kromatografisindensonra 2,2,5-tribromoindanon (4.6) tek ürün olarak %90 verimle izole edildi. Bilesik2.3'ün NBS ve brom ile radikalik brominasyonu ve ardından trietilamin ileeliminasyonu sonucu 2,3,5-tribromindanon (4.7) %58 verimle sentezlendi. Dahasonra, 6-bromindanonun (2.4) brom ve NBS kullanarak hem iyonik hem de radikaliksartlarda reaksiyonları çalısıldı ve sırasıyla 2,2,6-tribromindanon (4.14) ile 2,3,6-tribromindenon (4.15) tek ürün olarak elde edildi.
Key Words: photobromination, bromoindanones, bromoindenonesA rapid growth on the synthetic work of indenones has taken place in the last threedecades. Indenones are useful intermediates in the synthesis of a variety ofmolecules. Bromoindenones are also valuable precursor for preparation of ninhydrinanalogs, used determination of finger prints. Despite the considerable biological andsynthetic interest in indenones and indenols, very few general and flexible syntheticroutes to these compounds have been reported. A logical synthetic precursor is thecorresponding indanone, but poor yields, irreproducibility, or decomposition of thestarting material have made this route unattractive.In this study, the low and high temperature bromination reactions of 4-bromoindanone (2.2), 5-bromoindanone (2.3) ve 6-bromoindanone (2.4) moleculeswere investigated with molecular bromine and N-bromosuccinimide. Spesific andselective routes were developed for derivatives of bromosubsituted indanones. First,we studied the electrophilic bromination of 4-bromoindanone (2.2). The 2,2,4-tribromoindanone (4.1) was obtained as the sole product in high yield. Photolyticbromination of 4-B? (2.2) both bromine and NBS gave 2,4-dibromoindenone (4.2) asthe sole product. Second, we investigated the low temperature bromination of 5-bromoindanone (2.3) in methylene chloride and we isolated 2,2,5-tribromoindanone(4.6) in a yield of 90% yield as the sole product after flash column chromatography.The radicalic bromination of bilesik 2.3 using excess amount of NBS and brominefollowed by elimination with triethylamine gave 2,3,5-tribromindanon (4.7) in 58%yield. We also have studied both ionic and radicalic bromination of 6-bromoindanone (2.4) using NBS and bromine, and we obtained 2,2,6tribromondanone (4.14) and 2,3,6-tribromoindenone (4.15) as sole productrespectively.
