ÖZET Anahtar kelimeler: Kapama aşın gerilimleri, Geliştirilmiş fourier dönüşümü, Modal Analiz, Gibbs faktörü. Bir bilgisayar programı yardımı ile bu çalışmada, bir yeraltı kablo hattı sistemine enerji verildiği zaman kablo başında ve sonunda meydana gelen gerilimlerin dalga şekilleri ve genlikleri analiz edilmiştir. Kaynak empedansı çok küçük seçilerek, kaynak sonsuz kabul edilmiştir ve yine çeşitli endüktif üreteçlerden enerj ilendirilerek oluşturulan aşın gerilimler incelenmiştir. Meydana gelebilecek en yüksek geçici aşın gerilimin büyüklüğünü anlamak için sisteme alıcı uç başta iken enerji verilmiştir. Çünkü yapılan manevra kapama aşın gerilimleri çok kere alıcı uç boşta olduğu zamanlar maksimum değerlere ulaşmaktadır. Bu durum göz önüne alınarak sistem incelenmiştir. Kapama aşın gerilimlerin genlik, dalga şekli ve frekans bakımından çok çeşitlilik arz ettiği bilinmektedir. Geçici aşın gerilimleri incelemek için bir fazın önce kapandığı ve aym anda kapandığı varsayılarak oluşturulmuştur. Bu çalışmada çözüm metodu olarak modal analiz ve geliştirilmiş fourier dönüşüm metodu kullanılmıştır. Bilgisayar kullanılarak geçici gerilimler önce frekans bölgesinde, daha sonra fourier dönüşüm integralinin tersi alınarak zaman bölgesinde bulunmuştur. Buna ilaveten bilgisayar analizinde karşımıza çıkan program ve yöntem hatalanndan meydana gelen bozucu osilasyon etkilerinin Gibbs faktörü kullanılarak ortadan kaldmlabilirliği görülmüştür. XII
THE EFFECTS OF GIBBS FACTOR IN ELECTRIC POWER SYSTEM TRANSIENTS. SUMMARY Key words: Switching Transient, Modified Fourier Transform, Modal Analysis, Gibbs factor. In this study, during energisation of underground cable systems, the magnitude and the shape of the voltage induced at the receiving-end and sending-end of the cables were plotted using computer program. In the latter case an end to end cable system is guite complex in configuration as it involves sheath cross-bonding. Cables are used extensively in built-up areas to distribute electric power at relatively low voltages. Moreover, when overhead lines prove unacceptable for aesthetic or technical reasons, underground cables are also used at extra high voltage for bulk transmission. The present work endeavours to apply the modified Fourier transform approach in such a way that computation times are improved as much as possible without a significant loss of accuracy in system representation. In his earlier work on cable transient analysis, These arise because the Fourier transform, which is obtained by piecewise Fourier sysnthesis of the time function at discrete time intervals is transformed back into the time domain by using the modified Fourier transform method. Gibb's phenomenal which appears in the neigbourhood of a discontinuity in the Fourier transform then distorts the resulting function such that it differs substantially from the original function. Unfortunately, even though many assumptions were made to simplify the solution of the problem, calculations were laborious and time consuming. In recent years, solution in time domain of system equations has become easy by using of digital computers Xill
