ÖZET Anahtar Kelimeler: Bulanık Mantık, Klasik Mantık, Bulanık Mantık Denetleyici, Klima. Bulanık Mantık, klasik yöntemlerle denetimi zor olan sistemlerle ilgili konularda kullanılan bir denetim mantığıdır. Bulanık küme teorisi, esas olarak insan düşünce ve algılarındaki belirsizlikle ve bu belirsizliğin sayısallaştırılması ile ilgilenmektedir. Yani tam ve kesin olmayan bilgiler ışığında insanların tutarlı ve doğru kararlar vermelerini sağlayan, diğer bir deyişle bulanık mantık yardımıyla düşünme ve karar verme mekanizmalarının modellenmesi ile ilgilenmektedir. İlk zamanlarında bilim adamlarınca pek dikkate alınmayan söz konusu yöntem birçok bilimsel problemin çözümünde uygulama alam bulmuştur. Bu yöntemde denetimin amacı, uzman tecrübesiyle oluşturulan geleneksel denetimin otomatikleştirilmesidir. Bu çalışmada, matematiksel modelinin oluşturulmasının zor ve karmaşık olduğu klima sisteminin Bulanık Mantık ile denetimi incelenmiştir. Değişik çıkarım ve durulama yöntemleri sayısal örneklerle gösterilmiştir. Toplanan veriler, bulandırma ve kural değerlendirmesi adımları, bütün çıkarım, toplama ve durulama yöntemleri için aynıdır. Sayısal örnekler TVFI, Mandani, min-korelasyon ve çarpım-korelasyon yöntemleri için verilmektedir. Yapılan denetimin sonuçlarını incelemek için Fuzzy Logic Toolbox simülasyon paket programı kullanılmıştır. Literatür, Bulanık Mantık' in kullanıldığı uygulamaların birçoğunda önemli bir yöntem olduğu fikrinde birleşir. Ayrıca; klasik mantık ile oluşturulan karmaşık denetim sistemlerini, daha basite indirgeyerek daha ekonomik bir yöntem olduğunu göstermiştir. XI
DESIGN OF A FUZZY LOGIC SYSTEM SUMMARY Key words: Fuzzy Logic, Classic Logic, Fuzzy Logic Controller, Air-Conditioning Fuzzy logic is used on systems which are difficult to control by using the conventional methods. Fuzzy set theory mainly deals with the vague in human's mind, perceptions and numerilizing this vague. I mean, it provides precise and consistent decisions for people by the help of imprecise and vague information, in other words, Fuzzy Set Theory deals with modeling and thinking and decisions engines by using Fuzzy Logic. In early years, researchers did not pay much attention on the use of the Fuzzy logic method. The corresponding method was used for solving many problems. In this method, the aim of the control is to automate the conventional control which was being set up by using experience of an expert. In this study, the control of air-conditioning systems in which the mathematical modeling is difficult and intricate is dealt with the use of the fuzzy logic. The various, inference and defuzzification methods were illustrated by numerical examples. The aqquisition of inputs, fuzzification, and rule evaluation steps are the same for all inference, aggregation, and defuzzification methods. The numerical examples were given for the TVFI, Mandani, min-correlation, and product-correlation methods. The "Fuzzy Logic Toolbox" of Matlab was used to analyze the results of the control. Literature review shows that the method is very important for the practical applications in which the fuzzy logic is often employed. Moreover, the method makes the control systems that are set up by using the complicated conventional logic simpler. The method also shows itself to be economic. XII
