ÖZET Anahtar Kelimeler: Alçak Gerilim Hatlarında Kaçak Elektrik Kullanımının Tespit Edilmesi, Enerji Dağıtım Hatunda Haberleşme, Modülasyon Türleri, Kontrollü Enerji Dağıtım Sistemi, Matlab, Simulink Evlerimizde ve sanayide kullanılan elektrik, büyük kapasiteli elektrik santrallerinde Üretilerek enerji dağıtım hatları vasıtası ile bizlere ulaştırılmaktadır. Üretilen bu elektriğin en az kayıpla kullanıcıya ulaştırılması gerekir, Enerji dağıtım hatlarının ve trafo istasyonlarının kaliteli olması bu faktörü doğrudan etkiler. Hat kayıplarının dışında bedeli tahsil edilemeyen bir elektrik enerjisi söz konusudur. Bu eneğinin küçük bir miktarı yol ve sokak aydınlatmaları v.b. gibi genel amaçlı uygulamalarda hizmet olarak sunulmaktadır. Bedeli tahsil edilemeyen elektriğin diğer kısmı yasal olmayan bir şekilde kullanılmaktadır. Hat kayıpları ve bedelsiz elektriğin her ikisi "Kayıp - Kaçak" olarak isimlendirilmektedir. Kayıp - kaçak oram ülkeden ülkeye değişmektedir. Avrupa ülkelerinde kayıp - kaçak oranı %6 civarındadır. Ülkemizde bu oran %20 - %25 arasındadır. Yasal olmayan elektrik kullanımının azaltılması ile Türkiye 'de bu oran düşürülebilir. Enerji dağıtım hatlarında haberleşme, 1922'li yıllardan itibaren Avrupa'da üzerinde çalışılan bir konudur. Ülkemizde de bu alanda çalışmalar yapılmaktadır. Enerji dağıtım hatlarında haberleşme kullanılarak oluşturulacak kontrollü enerji dağıtım sistemi ile yasal olmayan elektrik kullanımı tespit edilebilir. Bu metot ülkemizde henüz tam anlamıyla kullanılmamaktadır. Dünyada bu konuda yapılan çok fazla çalışma bulunmaktadır. Otomatik sayaç okuma, ev otomasyonu gibi çalışmalar bu alanda yapılan çalışmalardan bazılarıdır. Bu tez çalışmasında, kaçak elektrik kullanımının tespit edilebilirliği araştırılmıştır. Kaçak elektrik kullanımını tespit etmek için önerilen sistem "Enerji Dağıtım Hatlarında Haberleşme" metodunu kullanmaktadır. Önerilen sistemin incelenmesi için bilgisayar ortamında benzetim programı hazırlanmıştır. Farklı senaryolara göre sistemin çalışması ve oluşturduğu sonuçlar incelenmiştir. xı
IDENTIFICATION OF ILLEGAL ELECTRICITY USAGE WITH MATLAB SIMULATION SUMMARY Key Words: Detection of Illegal Electricity Usage for Low Voltage Distribution Lines, Power Line Communication* Modulation Types, Controlled Electricity Distribution Systems, Matlab, Simulink Most of electrical energy used at homes and industry, which energy is generated by huge power plants, is transmitted to that place by power distribution lines. The lost of electricity at the distribution phase has to be minimized. This lost is directly related with the quality of power distribution lines and transformers. In addition to power lost at transmission lines, there is â kind öf electricity whose price cannot be collected. Some portion of this electricity is used for public interest such as lightening of streets and highways. Other portion of electricity whose price cannot be collected is used illegally, Power lost at distribution lines and powers whose price cannot be collected are called "Lost - Illegal". Lost ^ illegal ratio differs from country to country. For instance, this ration in Europe union members is approximately %6. However, in Turkey lost - illegal ratio is between %20 and % 25. The lost - illegal ratio in Turkey can be decreased dramatically by preventing illegal use of electrical power. Research on power line communication has begun in Europe since 1922. Ön the other hand, İt is known that these types of researches are done İn Turkey. Using power line communication, it is possible to establish a power distribution system that is easy to control and then to determine illegal use of electocal power. This 1ype of method on power distribution lines has not used in our country completely. There are lots öf researches on this topic worldwide. Such as automatic meter reading and house automation systems are only some of them. In this thesis, it is proposed a method to determine illegal use of electricity. The established method in the thesis is based on "Power Line Communication". To analyse and explain the new method, computer simulation software is realized. This software runs according to various scenarios, and the results of these scenarios are analysed. XII
