Sapanca Gölü ve gölü besleyen derelerde su kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Sapanca Gölü ve Gölü Besleyen 11 derede 2012, 2013 ve 2014 yıllarını kapsayacak şekilde su kalitesi izleme ve değerlendirme çalışmaları yapılmıştır. Sapanca Gölü ve Gölü besleyen derelerde su kalitesinin değerlendirilmesi Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği hükümlerince gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 2012, 2013 ve 2014 yıllarında Sapanca Gölü'nde 10 ayrı istasyondan toplam 93 adet, gölü besleyen derelerde ayrı ayrı 24'er adet örnekleme yapılmıştır. Yapılan örneklemelerde, analizleri yapılacak parametreler yönetmelik gereğince seçilmiştir. Analizler sonucunda elde edilen veriler Hazen Yöntemi kullanılarak hesaplanmış, %95 olasılıkla aşılamayacak değerler tespit edilmiş ve yönetmelik sınır değerleri ile kıyaslanmıştır. Öncelikle Sapanca Gölü havzası, sahip olduğu konum itibariyle, havzayı tehdit eden çok sayıda baskı unsuruyla çevrelenmiştir. Sapanca Gölü'nü besleyen dereler ve gölün etrafında bulunan otoyollar ile demiryolu gölün su karakteristiğini belirlemektedir. Bilindiği üzere Sakarya ve Kocaeli şehirlerinde içme suyu ihtiyacının büyük kısmı Sapanca Gölünden karşılanmaktadır. Gölün iki yakasından geçen otoyolları ve güney kısmından geçen demir yolundan kaynaklanan drenaj suları gölü olumsuz etki etmektedir. Ayrıca araçların egzoz gazları, lastik aşınmaları ve yakıt atıkları gibi kirlilik kaynakları da yağmurlardan sonra drenaj kanalları vasıtası ile göle gelmektedir. Nutrient parametreleri açısından Gölü besleyen derelerin Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliğine göre II. , III. ve IV. sınıf su kalitesine sahip olmaları Sapanca Gölü'nün su kalitesine etki etmektedir. Ayrıca Sapanca Gölü etrafında yer alan otomotiv yan sanayi, gıda sanayi, içmesuyu şişeleme fabrikaları, ambalaj, orman ürünleri, metal doğrama, tekstil vb. sanayi kuruluşları yanı sıra göl kenarında veya göle çok yakın mesafede çeşitli restaurant, çay ocağı, otel ve benzin istasyonu gibi işyerleri bulunmaktadır. Bu işletmelerde oluşan evsel ve endüstriyel karakterdeki atıksular, gölün su kalitesi açısından risk oluşturmaktadır.

Keywords; Sapanca lake, creeks (becks), trace element, water quality, monitoring,effect of arsenic and lead, amonia and amonium, pollution of lake İn this study; it has been done monitoring and assesment of water quality in Sapanca lake and eleven creeks (becks) feding the lake during 2012, 2013, and 2014 years. Assesment of water quality at Sapanca Lake and creeks (becks) feding the lake has been executed based on the rule of "Surface (overground) Water Quality Regulations" in this scope; it has been picked up 93 samples from ten different station from Sapanca Lake and 24 samples from each creeks (becks) in 2012,2013 and 2014 years. Parameters in these samples which need to be analysed was chosen based on regulations. Datas which was found from analyses has been calculated according to Hazen method. Values which can not have been exceeded was determined with %95 percent probability and was compared with regulation's limit. The area surrounding the Lake Sapanca has many risk factors tor the lake's water quality. The factors effecting chemical characteristics of water are creeks, highways and railroads around the lake. As it known the cities of Sakarya and Kocaeli supplies most of their drinking water from Sapanca Lake. The roads those passes from both sides of the lake and the railroad that passes from the South side, have negative impact on the lake due to their drainege water. Also exhaust gases from automobiles, particles from tire wear and contamination from fuel wastes enters the lake from the drainege channels after rains. From the point of nutrient parameters the creeks, which have Surface Water Quality Regulations II, III and IV class quality, will affect the water quality of the lake. Also there are many automotive sub industry facilities, food industries, natürel spring water industries, packing facilities, forest product facilities, metal process facilities, other various types of facilities and restaurants, hotels, cafes and gas stations around the lake. The domestic and industrial wastewaters that are created by these facilities cause risks fort he water quality of the Lake.