Bisfenol A'nın elektrokimyasal yöntemler ile arıtılabilirliğinin incelenmesi

Abstract

Bisfenol A (BFA) farklı kimyasal maddeler ile birleştirilerek daha çok endüstriyel sektörde plastik malzeme ve metal kaplamalarında kullanılan kimyasaldır. Östrojenik hormon aktivitesini bozmakla beraber literatürde endokrin sistemi bozucu kimyasallar arasında gösterilmektedir. Günlük hayatımızda sık kullandığımız eşyalardan ve gıda maddelerinin kaplamalarından insana geçebildiği bildirilmiş ve özellikle doğum öncesi dönemlerde maruz kalınabilen BFA'nın kanıtlanmış birçok zararları bulunmaktadır. Endüstriyel faaliyetler için üretilen ve çevreye salınan BFA atıksu arıtma tesisleri çıkış sularında, çöp sızıntı suyunda ve her türlü yüzey akış sularında görülmüştür. Bu tez çalışmasının asıl amacı laboratuvar şartlarında hazırlanan sentetik BFA çözeltisinin elektrooksidasyon-ozon ve ozon prosesleri ile beraber arıtılabilirliğinin araştırılmasıdır. İki prosesin beraber kullanıldığı (EO+O3) sisteminde BFA giderme verimine etkisi araştırılmıştır. BFA konsantrasyonundaki azalmalar gözle görülür bir şekilde oluşmuş, sadece ozon (O3) ile arıtımda ise giderim sağlanmış fakat ikili prosese göre daha az verim elde edilmiştir. Çalışmada pH, akım yoğunluğu, ozon dozu ve süre parametrelerinin BFA giderme verimine etkisi analiz edilmiştir. Aktif anodik oksidasyon ile gerçekleştirilen elektroooksidasyonda anot olarak Ti/RuO2(0,70)-IrO2(0,30) materyali kullanılmıştır. EO+O3 prosesinde optimum şartlar pH 7, 1,5 g/L.H ozon dozu, 4,57 mA/cm2 akım yoğunluğu ve 25 dak. olarak bulunmuştur. O3 prosesinde ise pH 7, 1,5g/L.h ozon dozu ve 25 dak. olarak bulunmuştur. Bu şartlarda BFA giderme verimleri EO+O3 için %90,68 iken O3 için %83,92 olarak bulunmuştur. Her iki proses için farklı kinetik modelleri ile hesaplar yapılmış olup her iki proses için en uygun kinetik model 2. Mertebe bulunmuştur. 2. Mertebe kinetik modele göre regresyon katsayıları (R2) EO+O3 için 0,94 ve O3 için 0,92 olarak, reaksiyon hızları (k) sırası ile 1,8x10-2 ve 9x10-3 olarak bulunmuştur. Farklı parametrelerde yapılan çalışmalarda görüldüğü üzere BFA numunesinin gideriminde EO+O3 prosesi kullanılabildiği ve sadece O3 prosesine göre daha verimli bir arıtım gerçekleştirdiği belirlenmiştir. İki proseste de BFA parçalanması sonucu yan ürün oluşmadığı gözlemlenmiştir.

Bisphenol A (BPA) is a chemical used in plastic materials and metal coatings in the industrial sector and combined with different chemicals. Although it destroys estrogenic hormone activity, it has been shown in the literature among endocrine disrupting chemicals. In our daily life, it has been reported that it can be passed from the items we use frequently and from the coatings of foodstuffs to human and there are many proven damages of BFA which can be exposed especially in prenatal periods. BFA wastewater treatment plants produced for industrial activities and released to the environment were observed in wastewater, leachate and all surface waters. The main purpose of this thesis study is to investigate the treatability of synthetic BFA solution prepared by laboratory conditions together with electrooxidation-ozone and ozone processes. The effect of BFA removal efficiency on two different processes (EO+O3) was investigated. Decreases in BFA concentration were observed visually, but only in ozone (O3) treatment, but less efficacies were obtained. In this study, the effect of pH, current density, ozone dose and duration parameters on BFA removal efficiency were analyzed. Ti/RuO2(0,70)-IrO2(0,30) material was used as the anode in the electrooxidation by active anodic oxidation. The optimum conditions in EO+O3 process were pH 7, 1.5 g / L.H ozone dose, 4.57 mA/cm2 current density and 25 min. In the O3 process, pH 7, 1.5 g/L.h ozone dose and 25 min. In these conditions, BFA removal efficiencies were 90.68% for EO+O3 and 83.92% for O3. Calculations were made with different kinetic models for both processes and the second most appropriate kinetic model for both processes was found. Regression coefficients (R2) were found to be 0.94 for EO+O3 and 0.92 for O3, and reaction rates (k) were found to be 1.8x10-2 and 9x10-3, respectively. As can be seen from the studies carried out in different parameters, the EO + O3 process can be used together with the BPA sample, ıt was found that he did a more effective treatment than O3. As a result of BFA disintegration, it was found that there were no by-products in both processes.