GİRİŞ VE AMAÇ: : Araştırma; palyatif bakım hastalarında Watson'ın İnsan Bakım Modeline (İBM) temellendirilmiş hemşirelik bakımının dispne yönetimi, anksiyete ve yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacıyla kontrollü deneysel olarak yapıldı. GEREÇ YÖNTEM: Araştırma, Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Korucuk Kampüsü, Sakarya Akyazı Devlet Hastanesi ve Sakarya Hendek Devlet Hastanesi Palyatif Bakım Servisinde Eylül 2017-Haziran 2018 tarihleri arasında yapıldı. Çalışmanın örneklemini 32 kontrol ve 32 müdahale grubu olmak üzere toplam 64 hasta oluşturdu. Verilerin toplanmasında; hasta bilgi formu, vizüel analog skala (VAS), modifiye borg ölçeği, medıcal research councıl dispne ölçeği (MRCS), beck anksiyete ölçeği (BAÖ), hastane anksiyete ve depresyon ölçeği (HAD), SF-36 yaşam kalitesi ölçeği ve hastanın hemşirelik bakımını algılayış ölçeği (HHBAÖ) kullanılarak toplandı. BULGULAR: İBM'ye temellendirilerek verilen hemşirelik bakımının müdahale grubunda; ikinci ölçüm VAS puan medyanlarının, ikinci ölçüm modifiye borg ölçeği puan medyanının, MRCS ikinci ölçüm medyanlarının, BECK anksiyete ikinci ölçüm medyanlarının ve HAD ikinci ölçüm medyanlarının kontrol grubundaki hastalara göre anlamlı derecede daha düşük olduğu görüldü (p<0.05). Müdahale grubunun SF-36 ölçeği mental ve fiziksel ana boyut ikinci ölçüm medyanları kontrol grubundaki hastalara göre anlamlı derecede daha yüksekti (p<0.05). Müdahale grubundaki hastaların, hemşirelik bakımından memnuniyet düzeylerinin (HHBAÖ ikinci ölçüm medyanları) kontrol grubundaki hastalara göre anlamlı derecede daha yüksek olduğu belirlendi (p<0.05). SONUÇ: Çalışma sonucunda; Watson İBM'ye temellendirilmiş hemşirelik bakımının hastaların dispne ve anksiyete düzeylerini azalttığı, yaşam kaliteleri ve hemşirelik bakımından memnuniyet düzeylerini artırdığı belirlendi. Anahtar kelimeler: Anksiyete, Dispne, Hemşirelik, Palyatif bakım, Yaşam kalitesi
OBJECTIVE: The research was designed as a controlled experiment to determine the effect of nursing care based on Watson's Human Caring Model (HCM) on dyspnea management, anxiety, and quality of life in palliative care patients. MATERIALS AND METHOD: The research was conducted between September 2017 and June 2018 in Palliative Care Units of Sakarya Education and Research Hospital Korucuk Campus, Sakarya Akyazı State Hospital and Sakarya Hendek State Hospital. A total of 64 patients, 32 in the control group and 32 in the intervention group, constituted the sample of the study. The data of the study were collected using patient information form, visual analog scale (VAS), modified Borg scale, medical research council dyspnea scale (MRCS), Beck's anxiety scale (BAS), hospital anxiety and depression scale (HADS), SF-36 quality of life scale and patient perception of hospital experience with nursing (PPHEN). FINDINGS: Secondly measured VAS median scores, secondly measured modified Borg scale median score, secondly measured MRCS median scores, secondly measured Beck's anxiety scale median scores and secondly measured HADS median scores were significantly lower in the intervention group of nursing care provided based on HCM compared to the control group (p<0.05). Secondly measured mental and physical dimension median scores of SF-36 scale were significantly higher in the intervention group than those of in the control group (p<0.05). The level of satisfaction of nursing care (secondly measure PPHEN median scores) in the patients was found to be significantly higher in the intervention group than that in the control group (p<0.05). CONCLUSION: As a result of the study, it was determined that nursing care based on Watson's HCM decreased the level of dyspnea and anxiety in patients and increased the quality of life and satisfaction of nursing care. Keywords: Anxiety, Dyspnea, Nursing, Palliative care, Quality of life
