Cerrahi girişim geçiren hastalarda ameliyat sonrası iyileşme indeksi’nin geçerlik-güvenirlik çalışması ve iyileşme durumlarının değerlendirilmesi

Abstract

GİRİŞ VE AMAÇ: Hastaların ameliyat sonrası bakımının en iyi şekilde sağlanması ve iyileşmelerine yardımcı olunması amacıyla, sağlık durumları ve belirli semptomları sistematik şekilde uygun bir ölçüm aracıyla değerlendirilmelidir. Bu araştırma, cerrahi girişim geçiren hastalarda Ameliyat Sonrası İyileşme İndeksinin (ASİİ) geçerlik-güvenirlik çalışmasının yapılması ve ameliyat sonrası iyileşme durumlarının belirlenmesi amacıyla planlandı. GEREÇ VE YÖNTEM: Metodolojik ve analitik olarak planlanan araştırmanın örneklemini bir üniversite hastanesinde Eylül 2016-Haziran 2017 tarihleri arasında cerrahi girişim uygulanan 382 hasta oluşturdu. Öncelikle ASİİ Türkçe geçerliği-güvenirliğine ilişkin analizler yapıldı. Sonrasında 115 hastanın iyileşme durumları 0-3 ve 15-30 günde tanımlayıcı ve parametrik testlerle değerlendirildi. İlk değerlendirmede; Hasta Bilgi Formu, ASİİ, İyileşme Kalitesi-40 Anketi, ikinci değerlendirmede; ASİİ ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanıldı. BULGULAR: ASİİ'nin puan ortalaması 3,39±0,916, Cronbach Alfa Güvenirlik Katsayısı α=0.967 olarak hesaplandı ve faktör analizine göre ASİİ'nin 37 maddeden 25'e düşürülen 5 faktörlü yapısının genel olarak iyi uyum sağladığı belirlendi. Ameliyat sonrası 0-3 günlerde; kadınların Fiziksel Aktiviteler (FA), Genel Semptomlar (GS), İstek-Arzu Semptomları (İAS), Psikolojik Semptomlar (PS) alt boyutları ile ASİİ puanlarına göre iyileşme durumlarında erkeklere göre daha fazla güçlük yaşadıkları belirlendi. Yaş arttıkça ASİİ, FA, GS, İAS, Bağırsak Semptomları alt boyutlarında iyileşmede daha fazla güçlük yaşandığı görüldü. İkinci değerlendirme ise, erkeklerin kadınlara göre yaşam kalitelerinin belli alanlarda daha iyi olduğu, daha önce cerrahi girişim geçirenlerin ve ileri yaştakilerin iyileşmede daha fazla güçlük yaşadıkları ve yaşam kalitelerinin kötü etkilendiği belirlendi. SONUÇ: ASİİ'nin Türk hastaları için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu görüldü. 0-3 günde yapılan ilk değerlendirmeye göre, hastaların 15-30 gündeki iyileşme durumları daha iyi bulundu. Anahtar Kelimeler: Cerrahi, Hasta, Hasta Bakımı, Ameliyat Sonrası Bakım, Fonksiyonların İyileşmesi

INTRODUCTION AND OBJECTIVE: For the purpose of providing the optimal post-operative care for the patients and assisting them in terms of recovery, their health conditions and particular symptoms should be evaluated systematically with an appropriate measurement tool. This research was designed with the purpose of conducting the validity and reliability study of the Post-Operative Recovery Index (PORI) and determining the post-operative recovery conditions. MATERIAL AND METHOD: The sample of this study, which was planned methodologically and analytically, consisted of 382 patients who had a surgical intervention in a university hospital between the dates of September 2016-June 2017. First of all, analyses concerning the Turkish validity and reliability of PORI were conducted. Afterwards, the recovery conditions of 115 patients were evaluated in the 0-3 and 15-30 days through descriptive and parametric tests. In the first evaluation, Patient Information Form, PORI, the Quality of Recovery-40 Questionnaire (QoR-40) and in the second evaluation, PORI and SF-36 Life Quality Scale were used. FINDINGS: The PORI point average was calculated as 3,39±0,916 and Cronbach Alfa Reliability Coefficient was calculated as α=0.967. It was determined that the five-factor structure of the PORI, which was reduced from 37 items to 25, was adapted well. It was determined in the 0-3 days after the operation that women have more difficulties in terms of the recovery conditions in comparison to men according to the sub-dimensions of Physical Activities (PA), General Symptoms (GS), Appetite Symptoms (AS) and Psychological Symptoms (PS), and according to the PORI scores. It was seen that more difficulties emerge regarding recovery in the sub-dimensions of PA, GS, AS, PS and Bowel Symptoms with increasing age. On the other hand, in the second evaluation, it was determined that the life quality of men is better in comparison to women in particular areas, the ones who had a surgical intervention and the elderly confront more difficulties in terms of recovery and their life quality is adversely affected. CONCLUSION: It was seen that PORI is a valid and reliable measurement tool for Turkish patients. According to the evaluation performed in the 0-3 days, the recovery of patients in the 15-30 days was found preferable. Keyword: Surgery, Patient, Patient Care, Post-Operative Care, Recovery of the Functions