ABD’nin Basra Körfezi’ne yönelik güvenlik politikaları: çifte sütun politikasından çifte kuşatma politikasına

Abstract

Dünyanın en zengin petrol ve doğal gaz bölgesi olarak bilinen Basra Körfezi, Amerikan dış politikasında önemli bir yere sahiptir. Britanya'nın 1971 yılında Körfez bölgesini tamamen terketmesinden sonra yaranan güç boşluğunu ABD doldurmuş ve Körfez'de yeni bir dönem başlamıştır. Soğuk Savaş döneminde Körfez'de Sovyet-Komünizmi tehdidine karşı Batı çıkarlarını savunan Amerikan yönetimi Soğuk Savaşın bitmesiyle bölgede Irak ve İran'dan farklı tehditler algılamış ve buyönde politikalar geliştirmiştir. Dolaysıyla bu çalışmada Körfez güvenliğine yönelik ABD'nin uygulamaya koyduğu politikaların incelenmesi amaçlanmıştır. Başkan Richard Nixon döneminden Başkan Jimmy Carter dönemi de dahil ABD'nin Körfez'deki çıkarlarının korunması adına hangi güvenlik politikalarını uyguladığı ve bu politikaların değişme nedenleri ve sonuçları da çalışmada ele alınmıştır. Bu çerçevede üç bölümden oluşan tezin ilk bölümünde Körfez'in önemi ve Körfez'de Amerikan çıkarları incelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde Britanya'nın bazı nedenlerden dolayı Körfez'den çekilmesinden sonra ABD'nin Çifte Sütun politikası ile Körfez'de en etkili bölge dışı aktöre dönüşmesi ve bu politikanın İran İslam Devrimine kadar işleyişi ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Körfez'de SSCB tehdidine karşı ABD'nin Carter Doktrini adı altında yeni güvenlik politikasını uygulamaya koyması, Körfez savaşları sırasında Amerikan yönetiminin tavrı, Başkan Ronald Reagan döneminde Carter Doktrini'nin geliştirilmesi ve SSCB'nin çökmesi ile Körfez'de Amerikan çıkarlarına yeni tehdit algılarının oluşması sonucu Başkan Jimmy Carter döneminde Çifte Kuşatma politikasının uygulanması irdelenmiştir.

The Persian Gulf, known as the world's richest oil and natural gas region, has an important place in American foreign policy.After Britain's completely withdrawal from the Gulf in 1971, the USA filled the power vacuum and began a new era in the Gulf.During the Cold War, the USA which advocated Western interests against the Soviet-Communist threatsin the Gulf, perceived different threats from Iraq and Iran as a result of the end of the Cold War, and implemented policies towards these threats.In this study, it is aimed to examine the policies of the United States on the Gulf security.Starting from President Richard Nixon, including the period of President Jimmy Carter, the security policies of the United States for the protection of its interests in the Gulf, and the causes and consequences of changing these policies were discussed in the study. Within this framework, the importance of the region and American interests in the Gulf were examined in the first chapter of the thesis which consists of three chapters.In the second chapter, transformation of the USA with the Twin Pillars Policy to the most effective non-regional actor after the withdrawal of Britain from the Gulf for some reasons,andthe functioning of this policy until the Iranian Islamic Revolution were discussed. In the third chapter, it is aimed to analyze the implementation of Carter Doctrine against Soviet threat in the Gulf,the attitude of the American administration during the Gulf wars, the development of the Carter Doctrine during President Ronald Reagan's era,the emergence of new threat perceptions to American interests in the Gulf after the collapse of the USSR, and the implementation of the Dual Containment Policy by President Jimmy Carter.