Sağlık çalışanlarının örgütsel adalet algıları ile etik duyarlılıkları arasındaki ilişki

Abstract

Bir örgüt içerisinde hangi çıktıların adalet algılarıyla ilişkili olduğu son yıllarda sıklıkla sorgulanan bir konu haline gelmiştir. Çalışanların davranış ve tutumlarını etkilemesinden dolayı, özellikle insan hayatı gibi, hataların tolere edilemeyeceği hassas konularda faaliyette bulunan sağlık kuruluşları için bu konu çok daha önemli görülmektedir. Bununla birlikte, sıklıkla etik ikilemlerle karşılaşılan sağlık kuruluşları için önemli olan diğer bir faktör ise çalışanlarının etik duyarlılık düzeyleridir ve bu iki değişkenin birbiriyle ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bu kapsamda hazırlanan tez çalışmasının amacı örgütsel adalet algısı ile etik duyarlılık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığının belirlenmesi ile örgütsel adaletin etik duyarlılığı etkileyip etkilemediğini ve katılımcıların sosyo-demografik özelliklerinin örgütsel adalet algıları ve etik duyarlılık düzeyleri üzerinde bir farklılık oluşturup oluşturmadığını ortaya koymaktır. Çalışmada örgütsel adalet algısını ölçmek için Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen Örgütsel Adalet Ölçeği; etik duyarlılık düzeyini ölçmek için Kim Lutzen (1994) tarafından geliştirilen Etik Duyarlılık Anketi ile katılımcıların sosyo-demografik özelliklerinin yer aldığı bir anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde öncelikle güvenilirlik analizleri, tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, bağımsız örneklerde t testi, tek yönlü varyans (ANOVA) analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen verilere göre; katılımcıların çalıştıkları kurum, eğitim düzeyi ve kurumdaki çalışma süreleri gibi özellikleri bakımından örgütsel adalet algıları ve etik duyarlılık düzeyleri üzerinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Bununla birlikte, genel örgütsel adalet algıları ile etik duyarlılık düzeyleri arasında pozitif yönlü düşük düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Ölçeklere ait alt boyutlar arasında ise en yüksek ilişkinin adil dağıtım ve oryantasyon boyutu arasında olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, örgütsel adalet algılarındaki artışa bağlı olarak etik duyarlılık düzeylerinde de bir artış olacağı beklenmektedir. Bu nedenle çalışanların örgütsel adalet algılarını etkileyen faktörleri göz önünde bulundurarak adil çalışma ortamları oluşturmak ve etik duyarlılığı olumlu yönde beslemek sağlık kuruluşları için son derece önemli görülmektedir.

In recent years, which outputs are related to perceptions of justice in an organization has become a subject that is frequently questioned. This issue is seen as more important for health institutions operating on sensitive issues, especially such as human life, where errors cannot be tolerated, because of they affect the behavior and attitudes of employees. However, another factor that is important for the health institutions that often face ethical dilemmas is the level of ethical sensitivity of their employees and these two variables are thought to be related to each other. Therefore, the aim of this thesis is to find out whether there is a significant relationship between organizational justice perception and ethical sensitivity levels, whether organizational justice affects ethical sensitivity and whether the socio-demographic characteristics of participants create a difference on organizational justice perceptions and ethical sensitivity levels. This in study, the Organizational Justice Scale developed by Niehoff and Moorman (1993) to measure the perception of organizational justice; the Ethical Susceptibility Questionnaire developed by Kim Lutzen (1994) in order to measure the level of ethical sensitivity with a questionnaire form which included the socio-demographic characteristics of the participants were used. In the analysis of the data, firstly reliability analyzes, descriptive statistical methods, t test in independent samples, one-way variance (ANOVA) analysis, correlation analysis and regression analysis were used. According to the data obtained from the study; There are statistically significant differences in organizational justice perceptions and ethical sensitivity levels in terms of the characteristics of the participants such as the institution they work at, the level of education and working hours in the institution. However, there was a low positive correlation between general organizational justice perceptions and ethical sensitivity levels. Among the sub-dimensions of the scales, it was determined that the highest relationship was between fair distribution and orientation dimension. According to these results, it is expected that there will be an increase in ethical sensitivity levels due to the increase in perceptions of organizational justice. For this reason, considering the factors affecting the perceptions of employees about organizational justice, creating a fair working environment and feeding the ethical sensitivity positively is seen as very important for health institutions.