Ulusaşırı girişimcilerin yurtiçi ve yurtdışı faaliyetleri üzerine bir araştırma

Abstract

Ulusaşırı girişimcilik, son yıllarda yaşanan göç hareketlerindeki yüksek yoğunluk, teknolojinin sağlamış olduğu iletişim ve ulaşım fırsatlarının fazlalaşması, küreselleşme sayesinde ülkelerin birbirlerine politik, ekonomik, sosyal ve kültürel anlamda yakınlaşması ve insanların göç sebeplerinde yaşanan değişimler gibi sebeplerle ortaya çıkan ve hızlı bir şekilde gelişen bir olgudur. Bu çalışmanın ana amacı, alıcı ve köken ülkedeki politik, ekonomik, sosyal ve kültürel yapıların, bu yapılara yerleşikliğin, sahip olunan sosyal ve iş ağlarının ve bireysel özelliklerin göçmenleri girişimcilikten başlayarak ulusaşırı girişimciliğe götüren süreçte hangi ölçüde, nasıl etkilediğini araştırmaktır. Türkiye'deki göçmen girişimcilerin köken ülke ile ekonomik irtibat kurma ya da kuramama nedenleri, göçmen girişimcilerin bireysel nitelikleri, alıcı ve köken ülkedeki iş ve sosyal ağları, politik, ekonomik, sosyal ve kültürel kurumlara yerleşiklik düzeyleri gibi ulusaşırı girişimcilik için gerekli faktörlerin Türkiye bağlamında göçmen girişimcilerde bulunup bulunmadığını varsa hangi düzeyde bulunduğunu incelemek bu çalışmanın temel amaçlarındandır. Çalışmanın diğer bir amacı, literatürden ve elde edilen bulgulardan yola çıkarak Türkiye'deki ulusaşırı girişimciliği tanımlayan genel bir kavramsal çerçeve çizmektir. Araştırmanın önemli amaçlarından birisi de önceki araştırmalarda değinilmeyen ulusaşırı girişimcilerin üçüncü ülkelerle olan ekonomik faaliyetlerinin nedeni ve kapsamını tespit etmektir. Bunun yanında birinci ve ikinci nesil göçmen girişimcilerin alıcı ve köken ülkenin kurumsal çevrelerine yerleşiklikleri ve bu çevrelere yönelik algılarının ulusaşırı girişimciliklerini etkileyip etkilemediğini araştırmak bu çalışmanın amaçlarından birisidir. Çalışmanın bir başka amacı ise Balkanlar ve Ortadoğu gibi farklı bölgelerden gelen göçmen girişimcilerin ulusaşırı faaliyetlere katılım düzeylerini belirlemek ve bu düzeyi etkileyen faktörleri incelemektir. Ayrıca farklı coğrafyalardan gelen göçmenlerdeki etnik bilinç, dayanışma ve yardımlaşma duygusu gibi durumların seviyesini tespit etmek bu araştırmanın amaçlarından birisidir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada örneklemdeki kişilerle yüz yüze ya da online imkanlar ile görüşmeler yapılarak maksimum seviyede bilgi sağlamak amaçlanmış, elde edilen verilerin literatürle uyum içinde olup olmadığı, olmasının ya da olmamasının sebepleri tartışılmıştır. Varılan sonuçlar ise genel olarak şöyledir: Araştırmaya konu edilen göçmen girişimcilerin ulusaşırı faaliyet seviyeleri, bireylerin girişimcilik özellikleri, alıcı ve köken ülkenin kurumsal yapısına uyum ve yerleşiklik düzeylerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bunun yanında faaliyet gösterilen alıcı ve köken ülkelerin kurumsal yapıları dışsal faktör olarak ulusşaırı girişimciliği ekonomik ve sosyal irtibat kurma açısından etkilemektedir. Ayrıca üçüncü ülkelerle, köken ülkeye oranla kurumsal yerleşiklik olmaksızın daha fazla ilişki kurulabildiği görülmüştür.

Transnational entrepreneurship is a rapidly emerging phenomenon that occurs due to the high density of migration movements in recent years, the increased opportunuties in the fields of communication and transportation that technology has provided and the convergence of countries in political, economic, social and cultural sense through globalization. The main aim of this study is to investigate to which extent political, economic, social and cultural structures in the country of recipient and origin, the embededness in these structures, social and business networks and individual characteristics that are possessed, affect the process starting from immigrant entrepreneurship and continuing to transnational entrepreneurship. One of the main objectives of this study was to investigate the reasons why immigrant entrepreneurs in Turkey success or fail to establish economic contacts with countries of origin and whether or not immigrant entrepreneurs have necessary factors for transnational entrepreneurship in context of Turkey like individual characteristics of migrant entrepreneurs, business and social networks in the country of recipient and origin, levels of embeddedness in political, economic, social and cultural institutions and if they have, to examine to what extent they have these qualifications. Another objective of the study is to draw a general conceptual framework that defines the transnational entrepreneurship in Turkey. based on the literature and the findings obtained from this study. One of the important objectives of the research is to determine the reasons and scopes of the economic activities of transnational entrepreneurs with third countries that have not been mentioned in previous researches. It is also one of the aims of this work to investigate the first and second generation immigrant entrepreneurs' embeddedness in the institutional environment of the recipient and the origin country and whether or not their perceptions about these institutional environment affect transnational entrepreneurship. Another aim of the study is to identify the levels of participation of migrant entrepreneurs in transnational activities from different regions such as the Balkans and the Middle East and to examine the factors affecting this level. It is also one of the aims for this research to determine the level of concepts such as ethnic consciousness, solidarity and emotion of cooperation in immigrants from different geographies. In this study using qualitative research method, it is aimed to provide information at the maximum level by face to face interviews or online and reasons whether or not the obtained data are in accordance with the literature have been discussed. The overall conclusions are as follows, the level of transnational activity of the migrant entrepreneurs who subject to study shows variations depending on entrepreneurial characteristics of individuals, the organizational structure, embededness and compliance levels of origin and the recipient countries. Besides, the institutional structures of the recipient and origin countries where operated and the transnational entrepreneurship as an external factor are influenced in terms of economic and social contact. Moreover, it can be seen that in the third countries, more relations can be established than the origin countries without institutional embeddedness.