Seçilmiş klasik romanlarda yönetsel imalara yönelik bir araştırma

Abstract

19. yüzyılda edebiyatta gerçekçilik kavramı ortaya çıkmıştır. Bu anlayışı benimseyen yazarlar; toplumsal olayları ve çevrelerinde gördüklerini olduğu gibi tüm gerçekliği ile eserlerine yansıtmıştır. Özellikle Fransız İhtilali ve Sanayi Devrimi ile birlikte birçok sosyal ve ekonomik sorun ortaya çıkmış ve bu sorunlar birçok romanın kaleme alınmasında ilham kaynağı olmuştur. Yine 19. yüzyılda yönetim biliminin temelleri atılmaya başlanmıştır. Romanlardaki yönetsel imaların iki ana akım üzerinden tartışıldığı bu araştırmanın birinci bölümünde; yönetim düşüncesinin ortaya çıkışına ve tarihsel süreç içerisindeki gelişimine yer verilmiştir. İkinci bölümde ise yönetim olgusu iki düşünürün yönetime yükledikleri içerik üzerinden ele alınmıştır. Düşünürlerden ilki yöneticinin sıkı tanımlanmış işlevler doğrultusunda ne yaptığını bilen ve uzun dönemli perspektif oluşturabilen biçimde resmedildiği "ideal" yönetici tipini ortaya koyan H. Fayol iken; diğeri ise günübirlik ve öngöremediği olaylara tepki vermek zorunda kalan, özellikle temsil ve bilgi paylaşımı yoluyla işletmesine katkı yapmaya çalışan "gerçekçi" yönetici tipini ortaya koyan H. Mintzberg'dir. Nihayetinde son bölümde bu iki düşünürün görüşlerinin seçilmiş romanlarda karşılığı olup olmadığı tartışılmıştır. Bunun için bu iki düşünürün yönetim anlayışları kategorileştirilmiştir. "İdeal" yönetici tipi için H. Fayol ve "gerçekçi" yönetici tipi için H. Mintzberg yönetim işlevleri çerçeveleri kullanılmıştır. Bu kategoriler doğrultusunda romanlardaki yönetsel imaların ortaya konulması amaçlanmış ve "Romanlarda karşımıza çıkan yönetici tasvirleri, H. Fayol'un öne sürdüğü ideal yönetici tipini mi; yoksa H. Mintzberg'in öne sürdüğü gerçekçi yönetici tipini mi yansıtan bir karakter sergiliyor?" sorusunun yanıtı aranmıştır. Nitel bir yaklaşımla tasarlanan bu araştırmada, veri çözümleme yöntemi olarak; nitel içerik çözümlemesi kullanılmıştır. Bulgular incelendiğinde iki yönetici tipinin de izlerine ve ayrıca vahşi kapitalizm uygulamalarına da rastlanmıştır. Bu nedenle de yönetimin içeriden ve dışarıdan bakış açılarıyla daha geniş bir düzleme oturtulması gerekmektedir. Ayrıca vahşi kapitalizm uygulamaları hiçbir düşünüre ve yönetim anlayışına mal edilmemelidir.

The concept of realism in literature emerged in 19th century. Authors adopting this view reflected social events and what they saw in their environment with all the reality. Many social and economic problems arose especially with the French Revolution and the Industrial Revolution and these problems inspired many novels to be put pen to paper. In the 19th century again, the foundation of management science began to be laid. The emergence of governance thought and its development in historical process are given place in the first part of this research, where the management implications in the novels are discussed through two main streams. In the second part, the phenomenon of management is approached in terms of the content that is the thoughts of two thinkers about management. The first one of the thinkers is H. Fayol, who knows what the administrator does in accordance with strictly defined functions and puts forward the type of "ideal" manager in which he described by means of composing a long-term perspective; and the other one is H. Mintzberg, who has to respond to daily and unforeseen events, makes a contribution to his business through representation and information sharing and puts forward the type of "realistic" manager. Finally, in the last part, it is discussed whether there is a corresponding view, which these two thinkers have, in the selected novels. Therefore, approaches of management of the thinkers have been categorized. Management functions frameworks are used for H. Fayol's type of ideal manager and H. Mintzberg's type of realistic manager. It is intended to reveal the administrative implications in the novels in the line with these categories. The answer of the question ''What kind of management type does the depictions of the administrative in the novels reflect? The type of ideal manager developed by H. Fayol or the type of realistic manager by H. Mintzberg?'' is sought. In this research which is designed with a qualitative approach, qualitative content analysis was used as the data analysis method. When the findings were examined, traces of both types of management and wild capitalism practices were also found. Thus, management needs to be on a broader platform with the views from inside and outside. Moreover, the practices of savage capitalism should not be attributed to any thinker or management mentality.