Sosyal medyanın çocukların değer yönelimlerindeki rolü: YouTube örneği = The role of social media in children's value orientations: The caseof YouTube

Abstract

İletişim teknolojilerinin gelişimiyle ağ toplumuna dönüşen dünyada, çocukların sosyal medya ile olan etkileşiminin daha iyi anlaşılması çok önemli hale gelmektedir. Bu araştırmanın temel amacı video paylaşım platformu YouTube üzerinden sosyal medyanın çocukların değer yönelimlerindeki rolünün ortaya çıkarılmasıdır. Bu çalışmada yetiştirme kuramı çerçevesinde yer alan yetiştirme analizi yönteminin sosyal medyaya uyarlanması yapılmıştır. Bu yönüyle diğer çalışmalardan ayrışmaktadır. Nicel araştırma sistematiği içerisinde ilişkisel tarama modeli ile, ortaokul 8. sınıfta öğrenim gören çocuklardan oluşan bir çalışma grubunda yer alan katılımcılara Schwartz PVQ-RR değer anketi uygulanmıştır. YouTube'u az izleyenler ile çok izleyenler arasında değer yönelimlerindeki anlamlı farklılıkların yanı sıra izleme süresine göre değişen değer yönelimleri analiz edilmiştir. Araştırma bulguları YouTube'u çok izleyen çocukların az izleyenlere göre evrensel değer yönelimlerinde anlamlı farklılıklar olduğunu ve değer yönelimlerinin genel olarak olumsuz yönde olduğunu ortaya koymaktadır. En önemli sonuçlardan birisi YouTube izleme süresi arttıkça çocukların Muhafazakârlık üst düzey değerlerine (Güvenlik, Uyum ve Gelenek değerlerine) verdikleri önemin azaldığının bulunmasıdır. Benzer şekilde çok izleyenlerde İyilikseverlik, İtibar ve Alçakgönüllülük değerlerine yönelim azalmaktadır. Bu sonuçlar YouTube'u çok izleyen çocukların ailesi ve yakın arkadaşları için gönüllü ilgisi, yardım etme isteği ve sevgisinin; bağımsız seçim yapma, merak ve kendi fikirlerini geliştirme yöneliminin; sosyal düzen, ulusal güvenlik ve ülke istikrarına bakışlarının; kurallara, yasalara uyma ve toplumda kişilerarası nezaket, kültürel, ailevi ve dini geleneklere uyma ve onaylama düşüncesinin azaldığı anlamına gelmektedir. Öte yandan YouTube izleme süresi arttıkça Evrenselcilik değerine verilen önem artmaktadır. Çocukluktan itibaren sosyal medyaya uzun dönemli ve yoğun maruz kalınmasının evrensel değer yönelimleri ve sosyal gerçeklik algılarında değişimler oluşturabileceği öngörülebilmektedir. Uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik olarak; çocukluk döneminden başlayarak kritik analitik düşünme yaklaşımının, değer/spor/doğa dostu bir sade yaşam tarzının sevdirilmesi, yaşamın bir parçası haline getirilmesi gibi bazı tematik önerilerde bulunulmuştur. Çocukların korunması ve değerlerin yaşatılması için devlet düzeyinde oluşturulacak kültürel savunma sanayi anlayışıyla; iletişimciler, eğitimciler, medya şirketleri ve "iyi içerik" üreticilerinin (iyilik elçilerinin) çok yönlü desteklenmesi önerilmektedir.

In a world that has transformed into a network society with the development of communication technologies, it becomes very important to understand children's interaction with social media better and to determine the role of YouTube in children's value orientations. The main purpose of this study is to reveal the role of social media in children's value orientations through the video sharing platform YouTube. In this study, the cultivation analysis method within the framework of cultivation theory was adapted to social media. In this respect, it differs from other studies. The Schwartz PVQ-RR value questionnaire was applied to participants consisting of children attending the eighth grade of secondary school with the correlational survey model within the quantitative research systematic. Significant differences in value orientations between those who watch YouTube less and those who watch YouTube more were analyzed, as well as value orientations changing according to screen time. Research findings reveal that there are significant differences in the universal value orientations of children who watch YouTube more than those who watch less, and that their value orientations are generally negative. One of the most important results is that as YouTube viewing time increases, the importance given by children to the Conservation values (Security, Conformity, and Tradition values) decreases. Similarly, the tendency towards the values of Benevolence, Face, and Humility decreases in those who watch more. These results imply that children who watch YouTube a lot decrease their voluntary interest, willingness to help, and love for their family and close friends; their orientation towards making independent choices, curiosity, and developing their own ideas; their view of social order, national security, and stability of the country; the idea of obeying rules, laws, and interpersonal courtesy in society; and the idea of obeying and approving cultural, familial and religious traditions. On the other hand, the importance given to the value of universalism increases as YouTube viewing time increases. It can be predicted that long-term and intensive exposure to social media since childhood may lead to changes in universal value orientations and perceptions of social reality. Some thematic suggestions have been made for practitioners and researchers, such as promoting critical analytical thinking approach, a value/sports/nature-friendly simple lifestyle starting from childhood, and making it a part of life. In order to protect children and preserve values, in a manner of understanding of cultural defence industry to be established at the state level, it is recommended that communicators, educators, media companies and "good content" producers (goodness ambassadors) be supported in many ways.