İİT ülkelerindeki yeraltı ekonomisinin büyümesi, politikaları doğrudan veya dolaylı olarak etkileyerek bölgenin kalkınmasını sınırlandırdığı için birçok devleti çözüm bulma konusunda alarma geçirmiştir. Bu çalışmanın amaçları, finansal tabana yayılmanın ikili bankacılık sistemi içerisinde yeraltı ekonomisi üzerindeki etkisini incelemek, ardından kurumsal gelişimin yeraltı ekonomisi üzerindeki rolünü ölçmek ve son olarak özellikle İİT bölgesinde yeraltı ekonomisini etkileyen faktörleri incelemektir. Çalışma, 2002'den 2018'e kadar 16 yılı aşkın bir süre boyunca 49 ülkeden elde edilen panel verilere sabit etkiler metodolojisini uygulamaktadır. Bulgular, hem İslami hem de konvansiyonel bankalar arasında kayıt dışı ekonomi ile finansal tabana yayılma arasında negatif bir ilişki olduğunu göstermektedir. Kurumsal kalite ile kayıt dışı ekonomi arasında İslami bankaların varlığında pozitif, konvansiyonel bankaların varlığında ise negatif bir ilişki vardır. Ayrıca, hem İslami hem de konvansiyonel bankaların varlığında vergiler arttıkça yeraltı ekonomisinin büyüklüğü artarken, reel efektif döviz kuru ve GSYİH yıllık büyümesi, İslami bankaların İİT içindeki pazar payının konvansiyonel bankalara kıyasla küçük olmasından dolayı İslami bankaların varlığında pozitif, konvansiyonel bankaların varlığında ise negatiftir. Dolayısıyla çalışma, politika yapıcıların finansal kapsayıcılık ve kurumsal kalitenin kayıt dışı ekonomi üzerindeki etkisini artırmak için İslami kurumlara daha fazla yatırım yapmayı düşünmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır.
The growth of the underground economy within the OIC nations has alarmed many states to find solutions because it limits the development of the region by directly or indirectly influencing policies. The study's objectives are to examine the impact of financial inclusion on the underground economy within a dual banking system, then measure the role of institutional development on the underground economy, and lastly examine the factors influencing the underground economy, particularly in the OIC region. The study applies the fixed effects methodology to panel data from 49 countries for over 16 years, from 2002 to 2018. The findings depict that there is a negative relationship between the underground economy and financial inclusion between both Islamic and conventional banks. There is a positive relationship between institutional quality and the underground economy in the presence of Islamic banks and a negative relationship in the presence of conventional banks. Furthermore, as the size of the underground economy increases as taxes increase in the presence of both Islamic and conventional banks, the real effective exchange rate and GDP annual growth are positive in the presence of Islamic banks, caused by the small market share of Islamic banks within the OIC compared to conventional banks, and negative in the presence of conventional banks. Thus, the study suggests that policymakers need to consider investing more in Islamic institutions to increase the impact of financial inclusion and institutional quality on the underground economy.