The rise and fall of non-state armed groups (NSAGS) in Libya: What determines their fate? = Libya'da devlet dışı silahlı grupların (DDSG) yükselişi ve düşüşü: Kaderlerini ne belirliyor?

Abstract

DDSG'lar, başarı oranları, ömürleri, kimlikleri, doğaları, uyguladıkları şiddet seviyeleri, mahiyetleri ve benzeri pek çok açıdan büyük farklılıklar göstermektedirler. Tüm bu DDSG nitelikleri arasında, belirli bir bölge üzerinde kontrol ve otorite kurma yeteneklerini destekleyen ve aynı zamanda yenilgi, dağılma, çökme ve sonunun gelmesini öngören faktörler özellikle önemlidir. Bu çalışma, belirli DDSG'ların neden başarılı bir şekilde büyüdüğünü ve yayıldığını diğerlerinin ise aynı zaman dilimlerini ve mekânları paylaşmalarına rağmen neden küçüldüğünü ve yok olduğunu açıklamak için bir çerçeve sunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, Libya'daki orijinal vaka çalışmalarına dayalı olarak araştırma sorusuna özgün bir yaklaşım sunmaya çalışmaktadır. Libya, bu tür bir araştırma için uygunluğundan dolayı bu çalışmanın sahnesi ve ana vaka çalışması olarak seçilmiştir; çünkü 2011 yılında eski lider Albay Muammar Kaddafi'nin devrilmesinden bu yana iç savaş, devlet yapısının çöküşü, parçalı veya kısmi devlet otoritesi, şiddet içeren aşırıcılık, çok sayıda farklı silahlı grupların aynı anda varlık göstermesi ve hatta hibrit ve yarı-devlet oluşumları gibi olgular ülke içinde mevcuttur. Libya, Orta Doğu'nun daha geniş kapsamında dahi benzer ve büyük ölçüde farklı DDSG'ların aynı anda bulunduğu nadir vakalardan birini sunmaktadır. Bir bakıma, Libya hem benzer hem de farklı DDSG'lar için uygun bir ortam ve bu nedenle aynı anda bir 'laboratuvar' olmuştur.

NSAGs vary greatly in terms of their success rate, lifespan, identity, nature, level of violence, enjoyed legitimacy and so on. Among all qualities of NSAGs, the factors that enable them to prosper, flourish, expand, and establish control and authority over a certain territory; as well as the factors that pave the way and foreshadow their defeat, dissolution, dismantlement, and demise are especially important to know and understand. This study aims to contribute to the existing body of knowledge on NSAGs by offering a framework for explaining why certain NSAGs thrive and expand while others shrink and dissolve despite sharing temporal and spatial commonalities. This study attempts to provide a peculiar approach to the question building on an original set of case studies from Libya. Libya was chosen as the theatre and the main case study of this work due to its suitability for this kind of inquiry since phenomena such as civil war, state collapse, fragmented or partial state authority, violent extremism, an abundance of all sorts of armed groups and even hybrid and semi-state formations are all present in the country since the toppling of the former ruler Colonel Muammar Gadhafi in 2011. Libya provides one of the few cases even in the wider Middle East where a sustained and protracted authority vacuum is partly filled by numerous competitive armed formations. In a way, Libya has been a 'heaven' and hence, a 'laboratory' for both similar and starkly different NSAGs at the same time.