Nijerya hukuk sistemi içinde İslam hukukunun yeri = The place of Islamic law in the Nigerian legal system

Abstract

İslam hukuku, Nijerya hukuk sisteminde göz ardı edilemeyecek bir yere sahiptir. Bilhassa sömürge öncesi dönemde, Nijerya'nın kuzey eyaletlerinde İslam hukuku medenî hukuk ve ceza hukuku dahil olmak üzere hayatın çeşitli alanlarına uygulanacak şekilde detaylandırılmış ve uygulanmıştır. Söz konusu dönemde İslam hukuku Alkali, Emir ve temyiz mahkemelerinde esas hukuk olarak kabul edilmiştir. İslam hukukunun etki alanı İngiliz sömürü döneminde nispeten sınırlandırılmıştır. İngiliz sömürgeciler İslam hukukunu kişisel hukuk ve tarafların muvafakat ettiği diğer konularla ilgili olmak üzere sınırlamışlardır. Günümüzde Nijerya hukuk sistemi içerisinde yer alan farklı kanun metinlerinde İslam hukukunun bu sınırlı konumu varlığını sürdürmektedir. 1999 yılında Nijerya Devleti, demokratik bir hükümet sistemini benimsediğinde, kuzey eyaletlerinden on iki tanesi kapsamlı bir İslam hukuku sistemini benimsemeyi tercih etti. Bu, ülkede farklı kesimlerden ciddi bir eleştiriye yol açan tam teşekküllü bir hukuki çoğulculuğu ima etmekteydi. Bu araştırmanın amacı İslam hukukunun Nijerya hukuk sistemi içindeki yerini değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda, araştırmanın hedefleri, Nijerya gibi laik bir devlette İslam hukukunun uygulanmasının ne tür sonuçlara yol açtığını incelemek ve nihaî olarak İslam mahkemelerinde karara bağlanan seçilmiş davaları tetkik ederek Nijerya`da İslam hukuku uygulamasının keyfiyetini ortaya koymaktır. Araştırmamızda ağırlıklı olarak deskriptif yöntem ve analitik yöntem uygulanmıştır. Veri toplama süreci, basılı materyallerden ve elektronik kaynaklardan bilgi toplama işlemini içermiştir. Araştırmamız, Nijerya'nın bazı eyaletlerinde yürürlükte olan İslam hukukunun uygulamaları ile söz konusu eyaletlerdeki güvenlik sorunları arasında doğrudan bir ilişki olmadığını da ortaya koymaktadır. Aynı şekilde sömürge mirası olan hukuki çoğulculuğun da önemli zorluklar yarattığı sonucuna varılmıştır.

Islamic law occupies a vital status in the Nigerian legal system. Most importantly during pre-colonial era, Islamic law thrived in the norther states of Nigeria. It was well-structured and applied in various aspects of life, including civil, criminal, and personal matters. It was the core law throughout the then Alkali, Emir, and appeal courts. However, the British colonizers later restricted its application to personal law and any other matters that the parties consent to. As such, the constitutions of Nigeria, with its different amendments, maintain this status for Islamic law in the legal system of Nigeria. In 1999, when Nigeria returned back to a democratic system of government, twelve northern states opted to adopt a comprehensive Islamic legal system. This implies a full-fledge legal pluralism which has been met with a stern objection from different quarters in the country. The purpose of this research is to evaluate the place of Islamic law in the Nigerian legal system. In line with this purpose, the objectives are to examine the consequences of the application of Islamic law in a secular state like Nigeria and to reveal the quality of the application of Islamic law in Nigeria by examining selected cases that were ultimately decided in Islamic courts. In our research, descriptive method and analytical method were mainly adopted. The data collection process included gathering information from printed materials, and electronic sources. Our study reveals that implementation of Islamic law in some states in Nigeria is not responsible for security challenges in those states. Likewise, it has been concluded that legal pluralism, which is a colonial legacy, also creates significant difficulties.