Özel Diş Hekimliği Hizmetlerinin Tercihinde Hizmet Alıcılarının Özellikleri ve Fiyatlandırma Üzerine Bir Alan Araştırması = A Field Study on the Characteristics of Service Recipients and Pricing in the Choice of Private Dental Services

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı diş hekimliği hizmetlerindeki fiyatlandırmanın, bireyin kurum tercihinin ve tutumunun nasıl etkilediğinin belirlenmesi ve değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışma dört bölümden oluşacak şekilde tasarlanmıştır. Birinci bölümde ağız-diş sağlığı ve diş hekimliği hizmetlerine yönelik ulusal ve uluslararası literatür tartışılmıştır. İkinci bölümde fiyatlandırma sürecine ilişkin bilgilere ve bireylerin sağlık kurumu tercihinde etkili olan faktöre yer verilmektedir. Üçüncü bölümde araştırmanın yöntemi açıklanmaktadır. Dördüncü bölümde ise elde edilen bulgular paylaşılmaktadır. Veri toplama aracı olarak Çiftçi (2010) tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Yapılan bu çalışma için Kocaeli ilinde yaşayan, 18 yaş üstü, en az bir kez özel diş hekimliği kurumlarından hizmet almış, gönüllü 389 bireye anket uygulanmıştır. Verilerinin analizinde IBM SPSS Statistics 22 programı kullanılmıştır. Verilerin analizi için tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, bağımsız örneklerde T Testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal-Wallis Testi, Mann-Whitney U Testi, Ki-kare Analizi ve Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında yapılan anketler sonucunda bireylerin sağlık kurumu tercihinde cinsiyet, gelir aralığı, kurum değiştirme sıklığı, muayene ücretlerinin önemi ve fiyat kampanyalarının etkili olduğu tespit edilmiştir. Erkek bireylerin daha yüksek hizmet beklentilerinin olduğu; gelir düzeyi yüksek olan bireylerin konfor alanlarını daha fazla önemsediği; bir problem yaşadığında kurum değiştiren bireylerin uzun süre hizmet veren, tanınan ve güvenilir kurumlardan hizmet almayı önemsediği; muayene ücretlerini önemseyen bireylerin maliyetleri ve hizmet kalitesini önemsediği ve fiyat kampanyalarından etkilenen bireylerin maliyetlerde, hizmet kalitesinde ve kurumun kapasitesinde meydana gelebilecek değişiklikleri önemsediği görülmektedir. Ayrıca cinsiyete göre kurum değiştirme sıklığının, muayene ücretlerine verilen önemin ve muayene ücret bilgisinin kaynağının farklılık gösterdiği ve gelir aralığına göre muayene ücretlerine verilen önemin ve fiyat kampanyalarının etkisinin farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Kadın bireylerin daha fazla kurum değiştirdiği, muayene ücretlerini daha fazla önemsediği ve ücret bilgisini hastaneden aldığı görülmektedir. Gelir düzeyi düşük bireylerin muayene ücretlerini daha fazla önemsediği ve gelir düzeyi orta düzeyde olan bireylerin fiyat kampanyalarından daha fazla etkilendiği görülmektedir. Araştırma sonuçlarına göre diş hekimliği hizmetlerinde fiyatlandırmanın bireylerin kurum tercihinde ve buna bağlı olarak kurumların kapasite kullanımında etkili olduğu, bireylerin hizmete erişiminde ve dolayısıyla bireylerin sağlık ve refahı üzerinde önemli bir rol oynadığı yorumu yapılmıştır. Son olarak kurumlara; Sağlık Uygulama Tebliğinin ve Türkiye Diş Hekimleri Birliğinin belirlediği ücret skalası doğrultusunda kendi misyonuna uygun bir fiyatlandırma politikası benimsemesi, hizmet sunumunda fiyat dengesini gözetmesi ve kurumun kapasitesinin üzerinde hasta kabul etmemesi önerilmektedir.

main purpose of this study is to determine and evaluate how pricing in dental services affects the individual's institution preference and attitude. In line with this purpose, the study is designed to consist of four sections. In the first section, national and international literature on oral and dental health and dental services is discussed. In the second section, information on the pricing process and the factors affecting individuals' choice of health facilities is presented. The third section explains the methodology of the study. In the fourth section, the findings obtained are shared. In this study, the scale developed by Çiftçi (2010) was used as a data collection tool. For this study, a questionnaire was applied to 389 volunteer individuals living in Kocaeli province, over the age of 18, who had received service from private dentistry institutions at least once. IBM SPSS Statistics 22 program was used for data analysis. Descriptive statistical methods, independent samples T-Test, one-way analysis of variance (ANOVA), Kruskal-Wallis Test, Mann-Whitney U Test, Chi-square Analysis, and Correlation Analysis were used for data analysis. As a result of the surveys conducted within the scope of the study, it was determined that gender, income range, frequency of changing facilities, the importance of examination fees, and price campaigns are effective in individuals' preference for health institutions. It is seen that male individuals have higher service expectations, individuals with higher income levels care more about comfort areas, individuals who change facilities when they experience a problem care about receiving services from well-known and reliable institutions that have served for a long time, individuals who care about examination fees care about costs and service quality, and individuals who are affected by price campaigns care about changes that may occur in costs, service quality and capacity of the facility. It was also found that the frequency of changing facilities, the importance given to examination fees and the source of examination fee information differed according to gender, and the importance given to examination fees and the effect of price campaigns differed according to income range. It is observed that female individuals change institutions more frequently, attach more importance to examination fees, and receive fee information from the hospital. It is seen that individuals with low income levels attach more importance to examination fees and individuals with average income levels are more affected by price campaigns. The results of the research suggest that pricing in dental services is effective in individuals' choice of dental facilities and, accordingly, in the capacity utilization of facilities, and therefore plays an important role in individuals' access to services and thus in individuals' health and welfare. Finally, it is recommended that institutions adopt a pricing policy in line with their mission in line with the fee scale determined by the Communiqué on Health Practices and the Turkish Dental Association, observe price balance in service provision, and not accept patients above the capacity of the institution.