Açık Akademik Arşiv Sistemi

Büyük ölçekli tekstil sektörleri için yeşil üretim ve atık yönetimi = Green production and waste managemetfor large scale textile industries

Show simple item record

dc.contributor.advisor Doçent Doktor Ahmet Çelebi
dc.date.accessioned 2024-07-10T08:28:53Z
dc.date.available 2024-07-10T08:28:53Z
dc.date.issued 2024
dc.identifier.citation Karaca, Ercih. (2024). Büyük ölçekli tekstil sektörleri için yeşil üretim ve atık yönetimi = Green production and waste managemetfor large scale textile industries. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
dc.identifier.uri https://hdl.handle.net/20.500.12619/102386
dc.description 06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.
dc.description.abstract Bu çalışma, Sakarya ilinde bulunan tekstil sektörlerinden kaynaklı atıkların sınıflandırılması ve bunların yeşil üretim adı altında azaltılması için yapılabilecek çalışmaları ve bu çalışmalar sonucu enerji kullanımından kaynaklı oluşacak olan karbon salınımlarındaki azalmayı hesaplamayı amaçlamıştır. Çalışma alanı olarak seçilen Sakarya ili farklı ölçekte tekstil üretiminin olduğu, çalışmamız için gerekli sonuçları ideal olarak elde etmeye uygundur. Çalışma alanında büyük, orta ve küçük ölçekli olmak üzere birçok tekstil işletmesi mevcut olup bu işletmelerde tekstüre, bükümlü, karlı, fantezi ve gipe iplik üretimi, iplik boyama, döşemelik kumaş üretimi, polyester ve poliamid kumaş boyama, apre, dokuma, örme tül perde, nakış işleme, muhtelif konfeksiyon ürünleri üretimi ve çeşitli kumaş üretimi ve boyama işlemleri yapılmaktadır. Bu kapsamda işletmeye giren hammaddenin, ürün hazırlama üniteleri, boyahane üniteleri, pamuklu kumaş boya ünitesi, polyester kumaş boya ünitesi, kuru hazırlamam üniteleri, baskı üniteleri ve sevkiyat üniteleri incelenmiş ve bu ünitelerin genel yaşam döngüsü analizleri çıkartılmıştır. Bu analizlerde işlemlerin hangi aşamalarında hangi ürünlerin kullanıldığı ve sonucunda hangi atıkların ve ürünleri oluştuğu şekliler üzerinde gösterilmiş ve detaylı incelemeleri yapılmıştır. İşletmelerde faaliyetler sonucu oluşan atıklar her yıl düzenli olarak Entegre Çevre Bilgi Sistemi üzerinden 1 Ocak – 31 Mart tarihleri arasından Atık Yönetimi Yönetmeliği kapsamında belirtilen atık kodları baz alınarak beyan yapılarak kayıt altına alındığı ve 5 yıl süre ile saklanmaktadır. İşletmelerde çok farklı türde atıklar oluşmakta olup özellikle bazı atıkların diğerlerine oranla daha fazla oluştuğu tespit edilmiştir. Oluşan bu atıkların Atık Yönetimi Yönetmeliği kapsamında kısmen bertarafa, kısmen geri dönüşüme ve kısmen de geri kazanım tesislerine gönderilmektedir. Özellikle belirtmek gerekirse; işlenmiş elyaf atıkları (040202 – 040221 – 040222 ), atıksu arıtımından kaynaklanan çamurlar (040219 – 040220), dip külü, cürüf, kazan tozu (100101), ambalaj atıkları (150101 – 150102 – 150103 – 150104 – 150110), ve genel atık kodu ile kâğıt karton (200101), tekstil ürünleri (200111), plastikler (200139), metaller (200140) atık kodları ile bertarafa gönderilen atıkların öne çıktığı tespit edilmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda söz konusu atıklar dışında yine yönetmelikler kapsamında olup ta doğrudan alıcı ortama deşarj edilen atıksular ve doğrudan atmosfere verilen emisyon kaynakları bakımında da yoğun bir kirlilik kaynağı olduğu kesindir. Oluşan atıksuların azaltılması, geri kullanılması ve tam arıtma ile ilgili öneriler getirilmiştir. Ayrıca oluşan hava emisyonlarının en aza indirilmesi için yapılabilecek çalışmalardan bahsedilmiştir. Yapılan çalışmada tekstil sektöründe kullanılacak yeşil üretim yöntemleri sayesinde işletmelerin çevresel etkilerinin nasıl giderilebileceği konusunda genel hatlar belirlediği gibi ayrıca yakıt değişikliği yapılması durumunda doğaya salınacak olan karbon miktarının azaltılması örneği ve karbon ticaretinden yapılarak elde edilecek karın miktarsal olarak hesabı yapılmıştır. İşletmelerde proseslerin çalışması esnasında kullanılan enerjinin genel olarak kömür, mazot, doğalgaz ve elektrik enerjisi kullanarak elde ettiği tespit edilmiştir. Bu kapsamda işletmelerin enerji üretimi için kullandıkları kömür, mazot ve doğalgaz tüketim miktarları incelenmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda bu kaynaklardan, 1320 lt mazot tüketimi sonucu 4192 Ton CO2 /Yıl, 56480 ton kömür tüketimi sonucu 107202 Ton CO2 /Yıl, 1403400 m3 doğalgaz tüketimi sonucu 2721 Ton CO2 /Yıl, toplamda 114115 TON CO2 /YIL sera gazının doğa salındığı tespit edilmiştir. Yapılan hesaplamalarda en fazla sera gazı oluşumuna neden olan kömür kullanımından vazgeçilmesi ve kömürden elde edilen enerjinin doğalgazdan karşılanması durumunda % 71,75 lik bir iyileşme ile 32233 TON CO2 /YIL olacağı tespit edilmiştir. Elde edilen sera gazı azaltım miktarı Avrupa Emisyon Ticaret Sistemine sokulması ve sertifikasyonunun yapılması durumunda ton başına 11 € olarak ücretlendirebilecektir. Ancak bu miktar ülkeler arası anlaşmalara ve satışlara bağlı olarak farklı fiyatlandırmalarda da olabilir. Ortalama bir değer olarak 11 € kabul ettiğimizde sonucu 900 006,00 € lük bir gelirin elde edilebileceği sonucuna varılmıştır. İşletmeler tarafından kullanılan hammaddelere bağlı olarak üretilen ürünler için harcanan enerjinin oluşturduğu karbon miktarları incelendiğinde, Yeşil üretim sistemin kurulması, sürdürülebilirlik ilkesi kapsamında işletmelerin daha az karbon salınımı sağlamaları kesin olarak gerçekleşecek olup, bu kapsamda Uluslararası kriterlerin sağlanması işlevlik kazanacaktır. Üretim giderlerinin ve dolayısıyla karbon ayak izi miktarlarının azaltılması amacıyla ürünlerin yeniden kullanımı ve geri dönüşümü gibi alternatifler de bilim dünyasında son yıllarda çözüm yolları olarak görülmektedir. Kullanılmamış yünden üretilen bir dokuma ürününün, geri dönüştürülmüş yünden imal edilenlere oranla iki kat fazla karbon ayak izi yaratacağını ortaya koyan çalışmalar da mevcuttur. Tekstil Sektörü üretim ve işgücü açısından dünyadaki en büyük ve önemli endüstrilerden bir tanesini oluşturmaktadır. Bu sektör sadece 8 milyar insanın ikinci derisi olan giysileri değil aynı zamanda insanların üçüncü derisi olan evlerine de oldukça büyük katkıda bulunmaktadır. Bu sektör ülkemiz için de en önemli sektörlerdendir. Toplam olarak 60 milyar dolar cirosu, yaklaşık 29 milyar dolar ihracatı ve 1 milyon kişiye sağlamış olduğu (kayıtlı) istihdamla en önemli sektörlerden kabul edilir. Sektörde sürdürülebilir malzemelerin ve üretim yöntemlerinin kullanılması gerekmektedir. Hammaddenin çevre dostu koşullarda üretilmesi, kimyasalların çevreye zarar vermeyecek ürünlerden seçilmesi, insana zarar vermeyecek giysilerin üretilmesi, üretim atıklarının ve kulanım sonucu oluşan atık giysilerin geri dönüşüm süreçlerinin gerçekleştirilmesi gibi konular, tekstilde ekoloji, sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Yapılacak çalışmalarda temiz üretimi destekleyecek adımların atılması gerekmektedir. Bu adımların atılması sürecinde işletmeler ile hareket edilmeli esastır. Atılacak her adımda hem ürün kalitesi hem içinde bulunduğumuz ekolojik çevre hem de sürdürülebilirlik için gerekli kolaylıkların sağlanması gerekmektedir. Ülkemiz ekonomisi için büyük katkı sağlayan bu sektörün yaşanılabilir bir dünya için sürdürülebilir bir üretim yapması esastır. Yapılan bu çalışma sonucunda yeşil üretim modeline geçişin sağlayacağı hava emisyonlarında, atık sularda ve atıklardaki azalmanın olacağı ve daha temiz bir üretim teknolojisinin gelişimi sağlanacaktır. Bu azaltım miktarlarının bazıları dünyanın korunmasını sağlayacak bazılarının da hem işletmeye hem de ülke ekonomisine katkı sağlayacağı tespit edilmiştir.
dc.description.abstract This study aims to classify the waste, which is caused by textile industry in Sakarya province, and to investigate how to reduce these wastes ant what actions to take under the banner of green production. In addition, at the end of this research, it is also targeted to measure the reduce of carbon emission, which is cause of energy consumption. Sakarya province was planned as the research area it is just because textile Industry is much bigger in various kind of other industries. In various scale of textile sector, the condition is very suitable for best conclusions and suitable to get ideal results. In this industry region the area includes numerous textile facilities, which are operating in many scales. Detector engaged in productions, such as yarn production twisting plying fancy drying of yarn and polyamide fabrics, finishing weaving, knitted curtain production upholstery fabric production embroidery, various Garment production and various fabric production and dyeing processes. Study includes research of the raw materials that enters the establishments product preparation units, dyeing units, cotton fabric, dyeing units, polyester, fabric dyeing units, dry preparation units, printing units and shipping units. The life cycles of these units Analysis have been conducted, and these analysis shows the stages of processes and the waste and the products which comes out as results. The waste, which are generated by operations in the establishments, is recorded and registered according to the waste coach that created an accepted in the waste management regulations. By the rules of integrated environmental information system from January 1 to March 31 these records are kept for five years, it was figured out that variety of words are generated in the aisles which certain wastes significantly surplassing others. waste management procedures, involves part of disposal, part of cycling, and sending some waste to recovery facilities. For the record processed Fiber wastes (040202- 040221-040222),sludges from Wastewater treatment(040219-040220), Bottom, Ash, slack, boiler ash(100101), Packing wastes(150101-150102-150103-150104-150110), Paper and cardboard with general wastecode(200101), Textile products(200111), Plastics(200139), And metals(200140) are most common disposed waste that categorized under waste management regulation. The research also highlights significant pollution sources which are the results of wastewater discharge directly into the receiving environment, and emissions, finally released directly into the atmosphere which is mentioned in the regulations. In this research, it was also discussed the recommendations that are about reducing and reducing and fully treating generated Wastewater. Moreover, strategies and actions to take to minimize air emissions, which results to pollution were also discussed. Through this study, the outlined green production methods in the textile industry, maintain a framework for addressing the environmental impact of establishments. Additionally, an example, which is about the reduction in carbon emissions, that would result from a switch in full resources, along with the quantitive calculation of the carbon that can be traded due to carbon trading. In the research discovery was made that energy used during these processes in the facilities mostly comes from coal, diesel, natural gases, Electricity. The research scrutinizes the consumption rates of coal, diesel, and natural gases, which are used for energy production by these facilities. In concolusion, it was determined that a total of 114,115 tons of CO2 / YEAR greenhouse gas is emitted from these sources, particularly 4,192 tons of CO2 / YEAR from 1,320 liters of diesel consumption, 107,202 tons of CO2 / YEAR from 56,480 tons of coal consumption, and 2,721 tons of CO2 / YEAR from 1,403,400 cubic meters of natural gas consumption. Through calculations, it was determined that a switch from coal, the largest emitter, to natural gas for energy production would result in a 71.75% improvement, reducing emissions to 32,233 tons of CO2 / YEAR. The amount of reduced greenhouse gases, of course, if it was brought into the European emission trading system, and certified, could be priced at €11 per ton. However, this price may very because of the international agreements and sales. By accepting and average value of €11 per ton, the study concluded that this reducing could generate revenue of €900,006. Search more when examining the carbon emissions resulting from the energy spent on producing products based on raw materials used, maintaining a green production system under sustainability principles will significantly reduce carbon emissions. At this point compliance with international criteria disregard would become functional. In recent years, much more solutions and new approaches, such as reuse, and recycling products have been seen in the scientific community to reduce production expenses and finally carbon footprints. Researcher shows that product, which was made from unused wool, create twice to carbon footprint if you compare it to the made from recycled wool. The textile industry is composed of largest and most important industries, and in terms of production and workforce it comes forward. The textile industry not only the supplies clothing, but also the second skin for 8 billion people, but also significantly makes a contribution to the houses, as their third skin. It is one of the most critical sectors for our country, with a total turnover of $60 billion approximately $29 billion in exports and employing 1 million people. In The industry it is necessary that the use of sustainable materials and production method. It is certain to make sure that raw materials are being produced environmentally, friendly conditions, using chemicals that do not harm environment and creating garments which do not harm human beings and applying processes for recycling production waste, and used garments are the critical elements for the ecological and sustainable aspects all textiles. In the studies, we need to take action which support, clean, and soft productions. To cooperate with other establishments is essential during the production process. Facilities should be provided for both product, quality, and ecological environment that we inhabit, as well as sustainability at every step taken. In this sector, it is 2 AM that to make a contribution to our countries economy to adopt sustainable production practices for a more livable world. The conclusion of this study shows that transitioning to a green production model will result in reducing emissions in air, and in water, decreased waste, and developing much more clean production technologies. Some of these reductions will add to preserving the world, while the rest of the people will benefit both the establishments and the national economy.
dc.format.extent xxiv, 72 yaprak : şekil, tablo ; 30 cm.
dc.language Türkçe
dc.language.iso tur
dc.publisher Sakarya Üniversitesi
dc.rights.uri http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
dc.rights.uri info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject Çevre Mühendisliği,
dc.subject Environmental Engineering
dc.title Büyük ölçekli tekstil sektörleri için yeşil üretim ve atık yönetimi = Green production and waste managemetfor large scale textile industries
dc.type masterThesis
dc.contributor.department Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
dc.contributor.author Karaca, Ercih
dc.relation.publicationcategory TEZ


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Except where otherwise noted, this item's license is described as http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/