Türkiye'de BIM'in (Bina Bilgi Modellemesi) Benimsenmesini Engelleyen Faktörlerin Araştırılması = Investigation of The Factors Barring BIM (Building Information Modelling) Adoption in Turkey

Abstract

BIM (yapı bilgi modellemesi) , dijital çağın yeni ve öncü teknolojilerinden biridir. Yeni teknolojilerin uygulanmasında meydana gelebilecek zorluklar, bu teknolojilerin benimsenmesini geciktirebilir. Bu nedenle bu zorlukların önceden tespit edilmesi risklere karşı erken önlem alınmasını sağlayarak başarılı olma olasılığını artırması açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada, BIM teknolojisinin Türk inşaat sektöründe benimsenmesini ve uygulanmasın zorlaştıran faktörler araştırılmıştır. Çalışmanın amacı, uygulayıcılar ve araştırmacılar için inşaat projelerinde bina yaşam döngüsünün tasarım ve projelendirme-yapım aşamalarında BIM'in benimsenmesi önündeki zorlukların daha iyi anlaşılmasını sağlamak ve bu zorluklar karşısında hazırlanacak plan ve stratejilere uzman görüşleri ile rehberlik etmektir. Bu çalışma öncesinde gerçekleştirilen literatür taraması ile BIM'in benimsenmesine engel olan değişkenler incelenmiştir. Bu değişkenlerin Türkiye'deki önem derecelerinin yanı sıra, Türkiye'deki güncel gelişmelere dayalı olarak BIM'in tercih edilmemesi üzerinde başka faktörlerin etkili olup olmadığının araştırılmaya açık bir konu olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma tamamlandığında, Türkiye'de BIM kullanımının yaygınlaşmamasının arkasındaki güncel nedenleri ortaya çıkarması ve sorunların çözümüne yönelik atılacak adımlarda yol gösterici niteliği sebebiyle literatürde önemli bir boşluğu doldurması hedeflenmektedir. BIM (Bina Bilgi Modelleme) hakkında bilgi ve tecrübe sahibi olan ve İnşaat mühendisliği veya mimarlık alanlarında eğitim almış uzmanlar anket çalışması için hedef kitle olarak belirlenmiştir. Anket sonucunda elden edilen verilere Cronbach alfa (α), frekans, göreli önem indeksi (RII) analizleri uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, BIM kullanımını engelleyen faktörler arasında en fazla etkiye sahip olan 5 faktör, bina yaşam döngüsünün ''Tasarım Evresi'' ile ''Projelendirme ve Yapım Evresi'' için ayrı ayrı elde edilmiştir. Göreceli önem indeksi (RII) analiz sonuçlarına göre, Tasarım Evresi'nde BIM kullanımında en etkili 5 faktör sırasıyla; ''BIM anlayışı ve farkındalığında eksiklik'', ''BIM'in benimseme, yazılım, uygulama ve tasarım aşamalarında maliyetleri arttırması'', ''geleneksel uygulama ve standartların benimsenmesi (BIM talep eksikliği, isteksizlik veya zorluk) '', ''uygulayıcıların becerilerindeki farklılıklar ve kullanabilirlik sorunları (deneyim eksikliği) '' ve ''İşverenin (sahibinin) farkındalığının ve pazar talebinin olmamasıdır (dış motivasyon eksikliği) ''. Öte yandan, Projelendirme ve Yapım Evresi'nde BIM kullanımında en etkili 5 faktör sırasıyla; ''BIM kullanımı ile iş yükünün artması'', ''BIM anlayışı ve farkındalığında eksiklik'', ''değişime karşı direnç'', ''uygulayıcıların becerilerindeki farklılıklar ve kullanabilirlik sorunları (deneyim eksikliği), BIM eğitimi eksikliği'' ve ''geleneksel uygulama ve standartların benimsenmesidir (BIM talep eksikliği, isteksizlik veya zorluk)''. Sonuç olarak, ''Tasarım Evresi'' ile ''Projelendirme ve Yapım Evresi''nde BIM kullanımını ekileyen farktörler arasında önemli farklılıkların da mevcut olduğu söylenebilir. Elde edilen bu sonuç, bina yaşam dögüsündeki her iki evrenin ayrı ayrı dikkate alınmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır. BIM'in benimsenmesi önündeki zorlukların önlenmesi için BIM uzmanı katılımcılar tarafından her iki evreye özgü olarak öneriler sunulmuştur. Tasarım Evresi'nde BIM'in kullanımını artırmak için katılımcılar tarafından sunulan önerileri; ''devlet teşviki ve maliyetlerin düşürülmesi, standart ve mevuzat, lisans düzeyinde BIM eğitimi ve semineri'' başlıkları altında toplamak mümkünüdür. Projelendirme ve Yapım Evresi için BIM uzmanları tarafından sunulmuş olan önerilerin yanısıra, çok daha fazla paydaşın işbirliği içinde olmasını gerektiren Yapım Evresi'nde BIM uyglamasının maliyeti ve inşaat süresini düşüreceği, geriye dönük imalatları ve dolayısıyla iş yükünü azaltacağı ve diğer avantajları hakkında daha fazla bilgilendirme yapılması gerektiği ifade edilmektedir. Bu faktörlerin iki evre için ayrı ayrı ele alınması ve her evreye özgü çözüm önerilerinin geliştirilmesi ile BIM kullanımını artırmak üzere atılabilecek adımlardan daha fazla verim alınmasının sağlanması beklenmektedir.

The construction sector has a very important place for the Turkish economy, it contributes approximately 30% to Turkey's Gross Domestic Product. At the same time, Turkey was ranked 2nd in the Top 250 International Contractors List published by Engineering News Record in 2018. For this reason, the construction sector can be described as the locomotive sector of the Turkish economy. BIM (building information modeling) is one of the new and leader technologies of the digital age. BIM was defined as "a working approach that creates a three-dimensional model of the building, consisting of graphical and alphanumeric data, and enables the common use of this model by the project stakeholders". BIM execution provides the opportunity to monitor a project at each phase of the design and construction processes and to intervene when necessary. With this feature, BIM offers the possibility of revision even during construction. Thanks to the BIM execution, the ability of different stakeholders to use the same model increases the consistency in representation, provides ease of revision, and facilitates coordination. BIM technology has a great importance in the construction industry in the world. It was adopted early in the early 2000s by European countries such as Finland, Sweden, Norway, Denmark and many other developed countries. In the Turkish construction industry, awareness of the advantages of BIM is increasing rapidly. In 2022 "Project Management Procedure" and "BIM Technical Specification" were prepared by T.R. Ministry of Transport and Infrastructure and with this development, BIM execution in transportation projects became mandatory. The ability of the construction sector in Turkey to continue to progress and to survive in an international competitive environment depends on the rapid adaptation to today's technologies that are changing and developing at every moment. The adoption and spread of BIM technology in Turkey is important in this respect. Challenges in implementing new technologies can delay their adoption. For this reason, early detection of these difficulties is quite important in terms of increasing the probability of success by providing early measures against risks. The Building Life Cycle is defined as ''the various stages that all materials and systems go through in a building's conversion cycle to waste''. Buildings, like living things, have life cycles that have a beginning, a usage period, and an end. The Building Life Cycle briefly refers to the process that a building goes through from its design to its demolition. When the articles, theses and other academic studies on BIM in the literature are examined, it is seen that there are studies on the benefits of BIM, obstacles in adopting, critical success factors, etc., and some of these studies are summarized above. However, it is concluded that in these studies, general evaluations were made for the Building Life Cycle.However, Bım can be used used for different purposes at every stage of building life cycle. For this reason, it is necessary to examine BIM processes separately at different stages of the Building Lifecycle. As a result of the literature review, no detailed study was found in which the "Design Phase" and "Projecting and Construction Phase" were taken into account, and it was aimed to fill this literature gap. A literature review was made and in the light of the information obtained, 25 questions were selected to be used in the survey study. Experts who have knowledge and experience about BIM (Building Information Modeling) and have received training in Civil engineering or architecture were determined as the target group for the survey. The prepared survey was sent to the members of the Chamber of Civil Engineers and Architects via an online access link. This study has 2 original values. Firstly, the survey study was applied only to BIM experts in the public and private sectors. Secondly, the use of BIM in the "Design" and "Design and Construction" phases of the project life stages was evaluated separately. Cronbach's alpha (α), frequency, relative importance index (RII) analyzes were applied to the data obtained as a result of the survey. As a result of the performed analyses, 5 factors that have the most impact among the factors that prevent the use of BIM have been obtained for the "Design Phase" and "Projecting and Construction Phase" of the life cycle of a building independently. According to the results of the relative importance index (RII), the most influential factors on BIM use in Design Phase are ''lack of BIM understanding and awareness'' , ''increased costs with BIM in adoption, software, implementation and design phases'', ''adoption of traditional practices and standards (lack of BIM demand, reluctance or difficulty)'', ''differences in practitioners' skills and usability issues (lack of experience)'' and ''lack of employer (owner) awareness and market demand (lack of external motivation)'' respectively. On the other hand, the most influential factors on BIM use in Projecting-Design Phase are ''increased workload with BIM use'', ''lack of BIM understanding and awarenes'', ''resistance to change'', ''differences in practitioners' skills and usability issues (lack of experience), lack of BIM education'' and ''adoption of traditional practices and standards (lack of BIM demand, reluctance or difficulty)'' respectively. In conclusion, it can be stated that there are prominent differences between the factors affecting BIM use in the ''Design Phase'' and ''Projecting and Construction Phase''. This result obtained reveals the necessity of considering both phases in the life cycle of a building independently. Proposals specific to both phases have been submitted by the participants who are BIM specialists in order to prevent the challenges to BIM adoption. The proposals submitted by the participants to increase BIM usage in ''Design Phase'' can be gathered under the titles of "government incentive and cost reduction, standards and regulation, undergraduate BIM education and seminar". For ''Projecting and Construction Phase'', in addition to the proposals submitted by the BIM specialists, it is stated that more information about should be provided about how BIM application will reduce costs and construction time, diminish retrospective productions and therefore the workload ,and its other advantages in Constrcution Phase which requires the cooperation of many more stakeholders. It is expected that more efficiency will be obtained from the steps that can be taken to increase the use of BIM, by considering two phases separately and developing solutions specific to each phase.