Algılanan çevresel belirsizlik düzeyinin performansa etkisinde örgütsel ustalığın aracı rolü = The mediating role of organizational ambidexterity in the effect of perceived environmental uncertainty on performance

Abstract

Hastanelerin günümüzün sağlık taleplerini karşılarken etkili ve verimli olabilmeleri için çevredeki değişikliklere uyum sağlama yeteneklerini geliştirmeleri gerekmektedir. Hastaneler, çevresel değişimleri dikkatlice takip ederek, bu değişimlere uygun stratejileri geliştirerek ve uygulayarak faaliyetlerini başarılı bir şekilde sürdürebilirler. Bu noktada yönetimin çevresel değişimleri doğru algılaması ve değişime uygun cevaplar vermesi önemlidir. Çevresel değişimin doğru algılanmasına ve uygun cevap verilmesine engel olan yüksek çevresel belirsizlik, hastanelerin hatalı kararlar vermesine ve örgütsel performansın düşmesine sebep olabilmektedir. Burada ortaya çıkan önemli bir özellik, çevresel değişim ve rekabet koşullarına uyum sağlamak ve hedeflenen performans düzeyine ulaşabilmek için örgütsel ustalık olarak adlandırılan kritik yeteneklere sahip olmaktır. Bu bağlamdan hareket ederek oluşturulan çalışmanın amacı, çevresel belirsizlik algısı, örgütsel performans ve örgütsel ustalık arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Ayrıca çalışmada çevresel belirsizlik algısının örgütsel performans üzerindeki etkisinde örgütsel ustalığın aracılık rolü de araştırılmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda planlanan çalışmada, hastanelerin çevresel değişimleri neden takip etmesi gerektiği, bu konudaki avantaj ve dezavantajlarının neler olduğu, daha yüksek performans elde etmek için örgütsel ustalık stratejilerinin neden gerekli olduğu sorularına cevap aranmaktadır. Nicel araştırma olarak tasarlanan çalışmada veriler anket formu ile toplanmıştır. Anket formu katılımcıların sosyo demografik özellikleri ile Desarbo ve arkadaşları (2005) tarafından geliştirilen Çevresel Belirsizlik Algısı Ölçeği, Bodwell (2011) tarafından geliştirilen Örgütsel Ustalık Ölçeği ve Acar ve Acar (2014) tarafından geliştirilen Örgütsel Performans Ölçeğinden oluşmaktadır. Çalışmanın evrenini Orta Karadeniz Bölgesinde faaliyetini sürdüren 61 Sağlık Bakanlığı hastanesinde görev yapan 298 kişi ve bununla birlikte 3 üniversite hastanesinde görev yapan 58 kişi ve 16 özel hastanede görev yapan 106 kişi olmak üzere toplam 462 yönetici oluşturmaktadır. Çalışmada örneklem seçilmeden tüm yöneticilere ulaşılması hedeflenmiştir. Ancak çalışmanın örneklemi, çalışmaya katılmayı kabul eden ve kolayda örnekleme yöntemiyle ulaşılan 266 yöneticiden oluşmuştur. Verilerin geçerlilik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Geçerlilik analizi için keşfedici faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmış, güvenilirlik analizinde Cronbach alfa katsayısından yararlanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizi ve yol analizi kullanılmıştır. Veriler %95 güven aralığında (p=0,05) analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre çevresel belirsizlik algısı, örgütsel performans ve örgütsel ustalık arasında pozitif yönlü ilişkiler bulunmaktadır. Çevresel belirsizlik algısının örgütsel ustalık üzerinde ve örgütsel ustalığın örgütsel performans üzerinde pozitif etkisi vardır. Buna karşılık, çevresel belirsizlik algısının örgütsel performans üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamaktadır. Bununla birlikte çevresel belirsizlik algısının örgütsel performansa etkisinde örgütsel ustalığın aracılık rolü tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre sürekli değişen dinamik bir çevrede faaliyet sürdürmek zorunda olan hastanelerin performanslarını geliştirmek için uygun kararlar almaları gerekmekte, bunu sağlamak için de örgütsel ustalık stratejilerini dikkate almaları gerekmektedir. Nihai olarak çevresel belirsizlik ve yoğun rekabet ortamında faaliyet gösteren hastanelerin kendilerine ait yetenekleri kullanabilmesi için örgütsel ustalık stratejilerini uygulamaları önerilmektedir.

Hospitals need to improve their ability to adapt to changes in the environment in order to be effective and efficient while meeting today's healthcare demands. Hospitals can successfully continue their activities by following environmental changes carefully, and developing and also implementing strategies suitable for these changes. At this point, it is important for the management to perceive the environmental changes correctly and to give appropriate answers to the change. High environmental uncertainty, which prevents the correct perception of environmental change and giving an appropriate response, can cause hospitals to make wrong decisions and decrease organizational performance. An important feature that emerges here is to have a critical ability called organizational ambidexterity in order to adapt to environmental change and competitive conditions and to reach the targeted performance level. The aim of the study, which was created from this context, is to reveal the relationship between the perception of environmental uncertainty, organizational performance, and organizational ambidexterity. In addition, the mediating role of organizational ambidexterity in the effect of environmental uncertainty perception on organizational performance is also investigated in the study. In this study, which is planned for these purposes, answers are sought to the questions of why hospitals should follow environmental changes, what are the advantages and disadvantages in this regard, and why organizational ambidexterity strategies are necessary to achieve higher performance. In the study, which was designed as quantitative research, the data were collected with a survey form. The survey form consists of the socio-demographic characteristics of the participants and the Environmental Uncertainty Perception Scale developed by Desarbo et al. (2005), the Organizational Ambidexterity Scale developed by Bodwell (2011), and the Organizational Performance Scale developed by Acar and Acar (2014). The universe of the study consists of 298 people working in 61 Ministry of Health hospitals operating in the Black Sea Region, as well as 58 people working in 3 university hospitals and 106 people working in 16 private hospitals, a total of 462 managers. The study, it was aimed to reach all managers without selecting a sample. However, the sample of the study consisted of 266 managers who agreed to participate in the study and were reached by convenience sampling method. Validity and reliability analyzes of the data were made. Exploratory and confirmatory factor analysis were used for validity analysis, and Cronbach's alpha coefficient was used for reliability analysis. Descriptive statistics, correlation analysis, and path analysis were used in the analysis of the data. Data were analyzed at a 95% confidence interval (p=0,05). According to the findings, there are positive relationships between environmental uncertainty perception, organizational performance, and organizational ambidexterity. Environmental uncertainty perception has a positive effect on organizational ambidexterity, and organizational ambidexterity has a positive effect on organizational performance. On the other hand, the perception of environmental uncertainty does not have a significant effect on organizational performance. In addition, the mediating role of organizational ambidexterity in the effect of environmental uncertainty perception on organizational performance has been determined. According to the results of the study, hospitals, which have to operate in a dynamic environment that is constantly changing, need to make appropriate decisions to improve their performance, and to ensure this, they need to consider organizational ambidexterity strategies. Finally, it is recommended that hospitals operating in environmental uncertainty and intense competition apply organizational ambidexterity strategies in order to use their own talents.