Maliyet - hacim - kâr analizi - bir tekstil firmasında uygulama = Cost - volume - profit analysis -application in a textile company

Abstract

Günümüz rekabet koşulları içinde işletmelerin en önemli amaçlarından birisi de sürdürülebilir kâr ve büyüme sağlamaktır. İşletmelerin, faaliyetlerinde sürdürülebilirlik sağlayabilmeleri için karşılaştığı riskleri de göz önünde bulundurarak stratejiler geliştirmelidir. Ortaya çıkabilecek riskleri minimuma indirebilmek için işletme yöneticileri bulunduğu pazar içindeki konumunu belirleyerek gelecek satış miktarı hedeflerini, maliyetlerini ve satış fiyatlarını yönetim muhasebesi verilerine dayanarak belirlemeleri gerekmektedir. Stratejik yönetim muhasebesi verileri için finansal muhasebe ve maliyet muhasebesi sistemi kurulmalıdır. Bu sistem yönetim muhasebesi için maliyet davranışlarını kapasite bazlı sabit ve değişken olarak hesaplayabilmelidir. Bu bağlamda, şirketlerin stratejik yönetim muhasebesi çerçevesinde hesaplanan maliyet hacim ve kar analizleri piyasa koşullarına göre doğru analiz edilmelidir. Bu çalışmada, X, Y ve Z ürünlerini fason olarak ürettirip satan işletmeye ait veriler kullanılmıştır. Maliyet verileri yönetim muhasebesine veri üretebilmek için finansal muhasebeden gelen veriler sabit ve değişken olarak ayrıştırılmış piyasa ve kapasite bilgileri kullanılarak mevcut satış miktarı ve fiyat bilgilerine göre ürün bazında analizler yapılmıştır. Daha sonra kârı artırabilmek için satış fiyatı, satış miktarı ve maliyet verileri değişken ve sabit olarak ayrılarak ürün bazında maliyet hacim ve kar analizi yapılmıştır. Tek bir ürün üretiminde, Y ve Z ürünleri kar, X ürünü ise zarar olarak gerçekleşmiştir. X, Y ve Z ürünleri için çoklu ürün analizi ele alınarak fason üretim yapan işletmeye kendi bünyesinde üretim yapabilme alternatifi için makine alımı yapıldığı zaman maliyet hacim kâr analizi yapılmıştır. Fason üretim durumunda çoklu ürün analizinde kâr marjı %34,66 iken, makine alım durumunda kâr marjının %36,50'ye yükseldiği görülmüştür. Ayrıca finansman maliyeti bittiğinde işletmenin aylık 31.250 TL'lik maliyetten kurtularak kârlılığı artıracağı görülmüştür. Şirketin makine alımı ile sadece X, Y ve Z ürünü üretmesi durumu da analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre en yüksek kâr marjı sırasıyla X, Z ve Y ürünleri olmuştur. Piyasa talebine göre bazı kısıtlamalar göz önüne alınarak en uygun ürün karması yapılmıştır. Makine alım durumunda atıl kapasite için ek olarak X ürününden 600 adet, Y ürününden 500 adet üretim gerçekleştirilmiştir. Makine alım alternatifi ile işletme farklı ürünler üretip satma imkânı elde etmiştir. X, Y ve Z ürünlerinin fiyatları düşürülerek üretim hacmi artırılmış ve kârlılık yüzde %38,06'ya çıkmıştır. Çalışmadaki alternatifler yönetime sunulmuştur. Üretim süreçlerinin karmaşık olması, şirketlerin kar hedefi analizlerini hatalı yapmasına yol açabilmektedir. Bu bağlamda, tekstil şirketlerinin üretim süreçlerine bağlı olarak maliyet verilerini doğru belirlemesi ve uygun bir sistem geliştirmeleri gerekmektedir. Bu çalışma, tekstil sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin doğru maliyet sistemi kurabilmeleri ve maliyet hacim ve kar analizlerini piyasa koşullarına göre doğru analiz edebilmeleri için önemlidir.

In today's competitive conditions, one of the most important goals of businesses is to provide sustainable profit and growth. Businesses should develop strategies considering the risks they face in order to ensure sustainability in their activities. In order to minimize the risks that may arise, business managers should determine their position in the market and determine their future sales volume targets, costs and sales prices based on management accounting data. Financial accounting and cost accounting system should be established for strategic management accounting data. This system should be able to calculate the cost behaviors for management accounting as capacity-based fixed and variable. In this context, cost, volume and profit analyzes calculated within the framework of strategic management accounting of companies should be accurately analyzed according to market conditions. In this study, the data belonging to the company that produces and sells X, Y and Z products as subcontractors are used. In order to generate data for cost data management accounting, data from financial accounting were analyzed on a product basis according to current sales mount and price information by using market and capacity information separated as fixed and variable. Then, in order to increase the profit, the sales price, sales quantity and cost data were separated as variable and fixed, and cost, volume and profit analysis was performed on the basis of product. In the production of a single product, Y and Z products are profit and X product is loss. By considering multi-product analysis for X, Y and Z products, cost volume profit analysis was made when machinery was purchased for the alternative of manufacturing in-house for the contact manufacturing company. While the profit margin was 34,66 % in the multi-product analysis in the case of contract manufacturing, it was seen that the profit margin increased to 36,50 % in the vase of machinery purchase. In addition, when the financing cost is over, the business will increase the profitability by getting rid of the monthly cost of 31.250 TL. The case of the company producing only X, Y and Z product with the purchase of machinery was analyzed. According to the results obtained, the highest profit margin was the products X, Z and Y, respectively. Considering some restrictions according to market demand, the most appropriate product mix was made. In case of machine purchase, 600 units of product X and 500 units of product Y were produced in addition to the idle capacity. With the machine purchase alternative, the company has had the opportunity to produce and sell different products. By reducing the prices of X, Y and Z products, the production volume was increased and the profitability rose to 38,06 %. Alternatives in the study were presented to the management. The complexity of production processes can cause companies to make erroneous profit target analyses. In this context, textile companies need to determine the cost data correctly and develop an appropriate system depending on their production processes. This study is important for businesses operating in the textile industry to establish the right cost system and to analyze cost, volume and profit analyzes according to market conditions.