Seramik çamurlarında perlit katkısının araştırılması ve uygulamaları = Investigation of the contribution of perlite in ceramic mud and its applications

Abstract

Perlit, doğada oluşum gösteren, asidik karakterli volkanik camdır. Isıyla genleştiğinde bünyelerinde gözenek sayısı artarak hacimlerinin 20 katına kadar genleşebilme özelliği vardır. Dünya rezervlerinin büyük bir bölümü Türkiye'de bulunan perlit inşaat, tarım, tekstil sanayi gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Tez kapsamında, seramik çamurlarında genleştirilmiş perlit katkısının kullanılabilirliği araştırılmıştır. Tezin birinci bölümünde perlit madenciliği, özellikleri, rezervleri, kullanım alanları ve ticareti araştırılmıştır. İkinci bölümde, seramik çamurlarına perlit katkısı ile çalışan sanatçılara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise seramik çamurlarında artan yüzde oranlarında perlit eklenerek deneyler yapılmıştır. Deneylerde perlit oranları, %3, %5, %10 ve %13 olarak belirlenmiştir. Şamotlu ve akçini çamuruna belirtilen yüzde oranlarında perlit ilave edilerek seramik çamur reçeteleri oluşturulmuş ve deney tabletleri şekillendirilmiştir. Her katkı oranı için ayrı deney tabletleri yapılmıştır. Deney tabletlerinin bisküvi pişirim sıcaklıkları ise 950°C, 1000°C, 1050°C, 1100°C, 1150°C ve 1200°C olarak gerçekleştirilmiştir. Toplu küçülme ve su emme testlerinde perlit katkılı bünyeler ile perlit içermeyen bünyelerin sonuçları incelenmiştir. Bisküvi pişirimi yapılan tabletlerin üzerine saydam (şeffaf) sır uygulanmış, 1040°C sıcaklıkta sırlı pişirimleri gerçekleştirilmiştir. Deney sonuçlarından elde edilen veriler doğrultusunda perlitin seramik çamurlarındaki fiziksel görünüm özellikleri görsel ve grafiklerle desteklenerek ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

Perlite is an acidic volcanic glass that occurs in nature. When it expands with heat, it can expand up to 20 times its volume by increasing the number of pores in its body. Most of the world's reserves are found in Turkey and it is used in many fields such as construction, agriculture, and the textile industry. Within the scope of the thesis, the usability of expanded perlite additive in ceramic clay was investigated. In the first part of the thesis, perlite mining, its properties, reserves, usage areas, and trade were investigated. In the second part, artists working with perlite additives to ceramic clays are included. In the third part, experiments were carried out by adding perlite at increasing percentages in ceramic clay. Perlite ratios were determined as 3%, 5%, 10%, and 13% in the experiments. Ceramic clay recipes were created and test tablets were shaped by adding perlite at the specified percentages to chamotte and earthenware clay. Separate test tablets were made for each additive ratio. Biscuit firing temperatures of the test tablets were 950°C, 1000°C, 1050°C, 1100°C, 1150°C, and 1200°C. The results of the perlite-added and non-perlite-free bodies were examined in the collective shrinkage and water absorption tests. The transparent glaze was applied on the biscuit-fired tablets, and glazed firing was carried out at 1040°C. In line with the data obtained from the test results, the physical appearance properties of perlite in ceramic clay were explained in detail by supporting visuals and graphics.