Etiyopya kahve törenlerinde kullanılan seramik sunum kapları ve yeni tasarım önerileri = Ceramic serving pots used in ethiopian coffee ceremonies and new design suggestions

Abstract

Coğrafi özellikler arasında kahve yetiştirmeye uygun olan kıtalar arasında Afrika gelmektedir. Bilindiği üzere, oldukça fazla tüketilen içeceklerden biri kahvedir. Kıtada yetiştirilen bu kahveler genetik olarak dünyada benzersizliklerini sergilemektedir. Brezilya, Vietnam, Kolombiya, Endonezya ve Etiyopya dünyada en çok kahve üretimi yapan ilk beş ülkedir. Etiyopya'nın tropikal ve yüksek rakım koşullarına bağlı olarak kahvenin ilk defa yetiştirildiği rivayet edilen ülkedir. Bu nedenle kahve kültürünün ilk çıkış yeri olarak Etiyopya kabul edilmektedir. Ülke ekonomisine büyük oranda katkısı olan kahve, sosyal yaşamda ve yürütülen ilişkilerde önemli bir yere sahiptir. Kahvenin hazırlanması, sunumu ve tüketimi "Buna" adı verilen törenle yapılmaktadır. Buna; kavurma, demleme servis edilmesi olarak üç aşamada gerçekleştirilmektedir. Bu tören yaklaşık olarak 2-3 saat kadar sürmektedir. Törende kahveye uygulanan işlemler sırasında; havan, tava, demlik, bardak ve tütsü kabı kullanılmaktadır. Bu çalışmada, ülkedeki kahve kültürü incelenmiş, kahve törenlerinde kullanılan Jebena, Finjals ve Machesha isimli seramik formların üretim aşamaları ve biçim çeşitliliği aktarılmıştır. Çoğunlukla yerel killerden yapılan seramik örneklerinin yanı sıra endüstriyel ortamlarda üretilen porselen takımlar da bulunmaktadır. Çalışmanın uygulama aşamasında elde edilen ürün bilgileri doğrultusunda Etiyopya kültürünü yansıtan, yerel ürünlerin biçimlerinden ve bezemelerinden esinlenilerek kahve takımları tasarlanmış ve seri üretime uygun şekillendirme yöntemleri kullanılarak biçimlendirilmiştir. Çalışma kapsamında üretimi gerçekleşen yeni ürünlerle; başta seramik sektöründe yer alan genç girişimciler olmak üzere üçüncü nesil kahve akımı olan butik kafe sahiplerine ve tüketicilere pazar alanı oluşturması hedeflenmiştir.

Among the continents suitable for growing coffee, Africa is among the geographical features. As it is known, one of the most consumed beverages is coffee. These continent-grown coffees are genetically unique in the world. Brazil, Vietnam, Colombia, Indonesia, and Ethiopia are the top five coffee-producing countries in the world. It is rumored that coffee was cultivated for the first time due to the tropical and high-altitude conditions of Ethiopia. For this reason, Ethiopia is accepted as the first place of coffee culture. Coffee, which contributes greatly to the country's economy, has an important place in social life and relations. The preparation, presentation, and consumption of coffee is done in a ceremony called "Buna". Buna; Roasting is carried out in three stages brewing and serving. This ceremony takes approximately 2-3 hours. During the processes applied to coffee in the ceremony; mortar, pan, teapot, glass, and incense container are used. In this study, the coffee culture in the country was examined, and the production stages and the variety of forms of the ceramic forms called Jebena, Finjals, and Machesha used in coffee ceremonies were conveyed. In addition to ceramic samples made mostly from local clays, there are also porcelain sets produced in industrial environments. In line with the product information obtained during the application phase of the study, coffee sets were designed by being inspired by the shapes and decorations of local products, reflecting Ethiopian culture, and shaped using shaping methods suitable for mass production. With the new products produced within the scope of the study; It is aimed to create a market area for boutique cafe owners and consumers, which are the third-generation coffee movement, especially for young entrepreneurs in the ceramic industry.