Vergi yükünün tarım, sanayi ve hizmet sektörleri üzerindeki etkisi = Effect of tax burden on agriculture, industry and service sectors

Abstract

Vergi yükü, dünya ülkelerinin makroekonomik hedeflerini gerçekleştirmeye dönük kullanmış oldukları bir araçtır. Aynı zamanda vergi yükü, vergi politikaları açısından da kullanılan bir veridir. Bu açıdan vergi yükü kavramı, dünya ülkelerinin mali, sosyal ve ekonomik amaçlarını gerçekleştirmeye dönük yapmış oldukları çalışmalar açısından büyük bir öneme sahiptir. Buradan hareketle bu çalışmada vergi yükü ile tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinin milli gelir içindeki payları arasındaki ilişkiye yönelik ekonometrik bir çalışma yapılmıştır. Çalışmanın konusunu, toplam vergi yükünün tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinin milli gelir içindeki paylarına olan etkisi oluşturmaktadır. Bu açıdan toplam vergi yükünün, sektörlerin milli gelir içindeki paylarına olan etkisinin hangi yönde olduğunu tespit etmek amacıyla çalışma, Türkiye özelinde 1990-2019 arası dönemi kapsamaktadır. Çalışma toplamda 3 bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde vergi yükü kavramı ve vergi yükünün önemi üzerinde durulmuştur. Ayrıca çalışma, Türkiye özelinde olduğundan Türk Vergi Sistemi'ne de yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinden ve bu sektörlerin sahip olduğu özellikler ifade edilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, söz konusu çalışmaya dair literatüre yer verilmiş ve ekonometrik analiz yapılmıştır. Zaman serileri yönteminin kullanıldığı ekonometrik analiz bölümünde, değişkenlerin yapısal kırılmaları dikkate alınarak durağanlıkları Lee-Strazicich birim kök testi ile belirlenmiştir. ARDL sınır testi ile eşbütünleşme ilişkisi analiz edilmiştir. Sonrasında kısa ve uzun dönem katsayıları ARDL sınır testi ile tahmin edilmiştir. Elde edilen bulgular, Türkiye'de toplam vergi yükü üzerinde yapılacak olan bir artışın tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinin milli gelir içindeki paylarını negatif yönde etkilediğini, dolayısıyla toplam vergi yükünü artırmanın sektörler açısından olumsuz sonuçlar doğuracağını ortaya koymuştur.

Tax shipping has been used for the macro-economic production of the world's countries. At the same time, tax burden is a data used in terms of tax. This tax burden should be aimed at realizing the financial, social and economic goals of the countries of the world. From this point of view, a study has been made on the relations between this study taxes and the payments of the national incomes of agriculture, industry and sectors. The subject of the study is the effects of general tax on the payments of the national income of agriculture, industry and sectors. Sales prices of this wide-ranging retail, specific to Turkey, between 1990-2019, regarding the selection of any store with the national income of the sectors. It consists of 3 parts in total. The study will be emphasized and tax will be emphasized in the first chapter. In addition, in the study, the Turkish Tax System in Turkey is included. In the second part of the study, agriculture, industry and service sectors and the characteristics of these sectors were explained. In the part of the study, the literature in question was included and econometric analysis was performed. The analyzes of the subtleties of the views in the econometric dimensions of the possibilities of time series methods are controlled by Lee-Strazicich tests. It was analyzed by cointegration with ARDL bounds test. Timely and long-term coefficients were short-estimated by bounds testing with ARDL. A school with a total tax burden in education achieved may raise taxes on young children's payments on agriculture, industry, and the service sector, magnifying the estimates of schools' possible outcomes of comprehensive education.