Mevsimlik gezici tarım işçilerinin karşılaştığı sorunların sosyal hizmet açısından incelenmesi = Examining the problems of seasonal agricultural migrant workers from a social work perspective

Abstract

Günümüzde teknolojik gelişmelere bağlı olarak her ne kadar iş gücü ihtiyacının karşılanmasında insan emeğine olan ihtiyaç azalmış olsa da tarım iş kolundaki sektörlerde insan emeği önemli bir yere sahiptir. Türkiye'nin sahip olduğu coğrafi konum özellikleri sebebiyle yıl içinde farklı dönemlerde birçok ürün yetiştirilmektedir. Kısa sürede yoğun iş gücü ihtiyacı oluşturan tarım işlerinde mevsimlik gezici tarım işçileri sorumluluk almaktadırlar. Çoğunlukla Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden göç eden mevsimlik gezici tarım işçileri fındık, narenciye, kayısı gibi ürünlerin hasadında sorumluluk almaktadırlar. Farklı bölgelerde mevsimsel olarak birbirini takip eden hasat veya ekim, dikim ve bakım çalışmaları için işçiler ortalama 30-40 günde bir farklı bir ürünün iş gücü ihtiyacını karşılayabilmek için göç etmektedirler. İşçiler bu süreçte başta barınma koşulları olmak üzere çalışma şartları, iş sağlığı ve güvenliği, kaynaklara erişmeme gibi sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu araştırmada mevsimlik gezici tarım işçilerini karşılaştıkları problemlerin tanımlanması, gözlemlenmesi ve sosyal hizmet mesleği uygulamaları çerçevesinde çözüm bulunması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, yarı yapılandırılmış soru formu kullanılarak katılımcıların karşılaştıkları sorunlar ve kendi durumlarına bakış açılarına yönelik veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında mevsimlik gezici tarım işçilerinin çalışmak üzere göç ettikleri illerde çoğunlukla kendi imkanlarını kullanarak korunaksız, elektrik ve su gibi temel ihtiyaçlara erişimleri olmayan yapılarda konakladıkları, iş güçlerinin kayıt altına alınamadığı, çalışma saatlerinin uzun ve kazançlarının asgari ücretin altında kaldığı, ulaşım ve tarım alanlarında çalışma esnasında yeterli iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmadığı ve kişisel koruyucu ekipmanların kullanılmadığı, kaynak ve hizmetlere erişimlerinin sınırlı olduğu tespit edilmiş ve sosyal çalışma mesleğinde kullanılan müdahale yöntemlerinin bu alanda uygulanması araştırma sonucunda tartışılmıştır.

Thanks to technological developments, the need for manpower has been reduced. However, this need in agricultural activities continues in most business lines. Due to the geographical location characteristics of Turkey, many products are grown at different times during the year. Seasonal migrant agricultural workers take responsibility in agricultural works that create intense labor need in a short time. Seasonal migrant agricultural workers, who migrate mostly from the East and Southeast regions, take responsibility for the harvest of products such as hazelnuts, citrus fruits and apricots. Workers migrate on average every 30-40 days to meet the labor needs of a different product for seasonally harvesting or planting, planting and maintenance work in different regions. In this process, workers are faced with problems such as accommodation, working conditions, occupational health and safety, and lack of access to resources. In this research, it is aimed to define and observe the problems faced by seasonal migratory agricultural workers and to find solutions within the framework of social work profession practices. Qualitative research method was used in the research, and data on the problems faced by the participants and their perspectives on their own situation were tried to be obtained by using a semi-structured questionnaire. In the research, it has been determined that seasonal migrant agricultural workers mostly stay in the provinces where they migrate to work by their own means. Accommodation areas are unprotected and do not have access to basic needs such as electricity and water. No formal employment is provided, their working hours are long and their earnings are below the minimum wage. Occupational health and safety precautions are not taken and personal protective equipment is not used. They have limited access to resources and services. As a result of the research, the application of the intervention methods used in the social work profession in this field was discussed.