Endüstriyel sosyal hizmet bağlamında iş doyumu ve iş- aile yaşamı çatışması ilişkisinin incelenmesi

Abstract

İş doyumu, çalışanın işe ilişkin beklentilerinin iş tarafından karşılanıp karşılanmaması sonucunda ortaya çıkan memnuniyet ya da memnuniyetsizlik halidir. İş-aile yaşamı çatışması ise işe ilişkin bir rolün, aileye ilişkin bir role baskın gelerek, o rolün yerine getirilmesini engelleme sonucunda ortaya çıkan roller arası uyumsuzluktan doğan bir çatışmadır. Uyumsuzluk düzeyi arttıkça iş-aile yaşamı çatışması düzeyi de artmaktadır. Endüstriyel sosyal hizmet, çalışanların iyilik hallerini artırmayı, çalışanların kişisel, ailevi, işyeri ve sosyal çevre kaynaklı sorunlarına çözümler uygulamayı amaçlayan ve çalışan refahıyla beraber psikososyal iyilik halinin artırılmasını hedefleyen özel bir alandır. Bu çalışmanın konusunu sanayi işkolunda çalışan mavi yakalı evli erkek çalışanların iş doyumu ve iş-aile yaşamı çatışması ilişkisinin endüstriyel sosyal hizmet bağlamında değerlendirilerek, çözüm önerileri geliştirmek oluşturmaktadır. Sanayi işkolunun diğer sektörlere göre bedensel yorgunluğun beraberinde zihinsel bir yorgunluğa neden olması, bu araştırmanın sanayi işkolunda yapılmasında etkili olmuştur. Tarama araştırmasına dayalı nicel bir araştırma olan çalışma, Kırşehir ilinde bulunan bir lastik fabrikasında mavi yakalı ve evli olan 350 erkek çalışan ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu çalışmada çalışanların iş doyumu ve iş-aile yaşamı çatışması arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve bu ilişkiye dayanarak çeşitli çözüm önerileri geliştirmek amaçlanmıştır. Endüstriyel sosyal hizmet alanına da literatürsel katkıda bulunmak çalışmanın bir başka amacıdır. Çalışmada çalışanların iş doyum düzeylerini ölçmek amacıyla İş Doyum Ölçeği, iş-aile yaşamı çatışması düzeylerini ölçmek amacıyla İş-Aile Yaşamı Çatışması Ölçeği ve çalışanların tanımlayıcı bilgileriyle değişkenler arasındaki ilişkiyi açıklamak için ise tanımlayıcı soru formu kullanılmıştır. Çalışanlardan elde edilen verilere SPSS 16.0 aracılığıyla Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Bağımsız Örneklemler T-Testi, Basit Doğrusal Regresyon ve Basit Doğrusal Korelasyon analizleri yapılmıştır. Ayrıca tanımlayıcı değişkenlere ilişkin bilgiler de frekans tabloları ve çapraz tablolar ile açıklanmıştır. Çalışmanın sonucunda çalışanların iş doyumları ve iş-aile yaşamı çatışması düzeyleri arasında anlamlı ve negatif bir ilişki bulunmuştur. Diğer yandan iş doyumu ve iş-aile yaşamı çatışmasının, çalışanların tanımlayıcı özellikleri ile anlamlı bir şekilde farklılaşması değişkenlik göstermektedir.

SUMMARY