67 A 90 numaralı Kırım Kadıasker defterine göre Kırım'da sosyal ve ekonomik hayat (1075-1076/1665)

Abstract

Tarih araştırmalarında özellikle sosyal ve yerel tarih çalışmalarında Şer'iyye Sicilleri önemli bir yere sahiptir. Şer'iyye Sicilleri aynı zamanda birinci el kaynak olma özelliği göstermektedir. Osmanlı Devleti'nde olduğu gibi Kırım Hanlığı'nda da kadılar tarafından mahkeme kayıtları tutulmuştur. Bu yüzden Şer'iyye Sicilleri Kadı Sicilleri olarak da bilinmektedir. Bu kaynaklar ait olduğu toplumun sosyal, kültürel, ekonomik hayatı ve idari yapısı hakkında bilgiler vermektedir. İncelediğimiz 67 A 90 Numaralı, 1075-1076/1665 Tarihli Kırım Kadıasker Defterinin transkrip çalışması yapılarak Kırım'ın o dönemdeki idari, sosyal ve ekonomik yapısı değerlendirilmiştir. İdari yapı içerisinde Kırım coğrafyasında yer alan kaza, kasaba, köy, mahalle ve coğrafi yer isimleri tespit edilerek verilmiştir. Sosyal yapı içerisinde Kırım toplumunda aile hayatı, etnik ve dini unsurlar, kölelik, unvan ve lakaplar gibi konulara yer verilmiştir. Ekonomik yapı içerisinde ise Kırım coğrafyasında tarım, hayvancılık, ticaret, kullanılan para birimleri, ölçü-tartı birimleri, meslek grupları, kullanılan eşyalar çalışmada verilen konular arasında yer almaktadır. Çalışmamız Kırım Hanlığı'nın H.1075-1076/M.1665 yılını kapsamaktadır. 17. yüzyılın ikinci yarısında Kırım Yarımadası'nın idari, sosyal, kültürel ve ekonomik hayatını anlamak, Kırım tarihine ve kültürüne ışık tutmak temel amaçlar arasındadır.

Sharia Court Registers have an important place in history studies, especially in social and local history studies. Sharia Court Registers are also first hand source. As in the Ottoman State, the court records were wrote down by the Kadi in the Crimean Khanate. For this reason, Sharia Court Registers are also known as Kadi Records.These sources provide information about the social, cultural, economic life and administrative structure of the society to which it belongs. The administrative, social and economic structure of Crimea was evaluated by conducting the transcript of the Crimean Kadilesker Book number with 67 A 90, A.H. 1075- 1076 (C.E. 1665) that we examined. District, town, village, neighborhood and geographical place names in the Crimean geography within the administrative structure are determined. Within the social structure, issues such as family life, ethnic and religious elements, slavery, titles and nicknames are included in the Crimean society. Within the economic structure, agriculture, animal husbandry, trade, currencies used, measurement-weighing units, occupational groups, and used items are among the topics given in the study. The study covers the year of A.H, 1075- 1076 / C.E, 1665 in Crimean Khanate . The main aims are the understanding administrative, social, cultural and economic life of the Crimean Peninsula and shedding light on the history and culture of Crimea in the second half of the 17th century.