Peter weiss'ın soruşturma, Heimrad Baecker'in tutanak ve Bernhard Schlink'in okuyucu adlı eserlerinin Nürnberg askeri ceza mahkemesi bağlamında karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada Peter Weiss'in Soruşturma, Heimrad Bäcker'in Tutanak ve Bernhard Schlink'in Okuyucu adlı eserleri Nürnberg Askeri Ceza Mahkemesi olgusu bağlamında karşılaştırılmıştır. Nürnberg Askeri Ceza Mahkemesi, savaş sonrası dönemde savaş suçlularının yargılandığı uluslararası bir ceza mahkemesidir. Bu noktada savaş sonrası dönemde sıklıkla ele alınan bir tema olan uluslararası ceza mahkemesinin izdüşümlerine eserlerde de rastlanılmaktadır. 1965 yılında belgesel yazın olarak kaleme alınan Soruşturma eserinde bir mahkeme süreci tematize edilmiştir. 1986 yılında yine belgesel yazın örneği ile kaleme alınan Tutanak eserinde, savaş döneminde, Nürnberg Askeri Ceza Mahkemesinde yer almış belgeler kurgulanarak sunulmuştur. 1995 yılında kaleme alınan Okuyucu eseri ise geçmişle hesaplaşma teması çerçevesinde ele alınmış bir eserdir. Eserler Nürnberg Askeri Ceza Mahkemesi olgusu çerçevesinde ortaklıklar ve farklılıklar bağlamında karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalı edebiyat biliminin tipolojik ve genetik yöntemlerinden yararlanılarak bir inceleme gerçekleştirilmiştir. Yapılan incelemeler neticesinde, Soruşturma ve Tutanak adlı eserlerde tematik ve edebi tür özellikleri bağlamında ortaklıklar tespit edilmiştir. Okuyucu eseri diğer eserlerden farklı bir türde kaleme alındığından, diğer eserlerden gerek tematik gerekse de edebi tür olarak farklıdır. Eserlerin özgün değerleri bakımından mevcut farklılıkların yanı sıra, eserlerde önemli ölçülerde ortaklıklar tespit edilmiştir. Özellikle Nürnberg Askeri Ceza Mahkemesi bağlamında tespit edilen ortaklıklar oldukça önem arz etmektedir. Bu noktada İkinci Dünya Savaşı çerçevesinde ele alınmış eserlerde ana temanın soykırım eylemleri olduğu açıkça görülmektedir.

In this study, Peter Weiss's Soruşturma, Heimrad Bäcker's Tutanak and Bernhard Schlink's Okuyucu were compared in context of Nürnberg Military Criminal Court case. Nürnberg Military Criminal Court is an international criminal court where war criminals were tried in post-war period. Projections of international criminal court, which is a frequently discussed theme in post-war period, are also encountered in works. In Soruşturma, which was written as a documentary in 1965, a court process was thematized. In Tutanak, which was written with the example of documentary literature in 1986, documents that took place in Nürnberg Military Criminal Court during war were fictionalized and presented. Okuyucu, which was written in 1995, is a work that is handled within the framework of theme of coming to terms with past. Works were compared in context of partnerships and differences within framework of Nürnberg Military Criminal Court case. An examination was carried out by using the typological and genetic methods of comparative literature. As a result of examinations, partnerships have been identified in works named Soruşturma and Tutanak in context of thematic and literary genre features. Since Okuyucu is written in a different genre from other works, it is different from other works both thematically and in terms of literary genre. In addition to existing differences in terms of original values of works, significant partnerships have been identified. Partnerships identified in context of Nürnberg Military Criminal Court are particularly important. In works that were handled within the framework of Second World War is acts of genocide.