Türkiye'de Kadın Mühendis Olmak: Orman Mühendisi Kadınlar Özelinde Nitel Bir Araştırma

Abstract

Toplumsal refahın ve toplumsal gelişmenin sağlanmasında önemli unsurlardan birini kadınların istihdama katılımı oluşturmaktadır. Bu bağlamda dünya genelinde kadınların istihdama katılımını artırmaya yönelik politikaların uygulandığı, istihdam önündeki engellerin kaldırılmasına yönelik düzenlemelerin yapıldığı izlenmektedir. Türkiye’de çalışma yaşamında kadın istihdamı halen istenen düzeye ulaşmamakla beraber yıllar itibariyle artış göstermektedir. Özellikle mühendislik, tıp, hukuk, akademisyenlik gibi profesyonel meslek alanlarında kadınların istihdama katılımı artış sergilemektedir. Ancak bu artışa rağmen, kadınların çalışma yaşamından kaynaklanan sorunlarında azalış olmadığı görülmektedir. Özellikle erkek egemen alanlar içinde tanımlanan meslek gruplarında çalışan kadınlar, çalışma koşulları, ücret, sosyal haklar, terfi, örgütlenme, mobbing, iş aile çatışması gibi sorunlar yaşamaktadır. Bu sorunlarla beraber kadınlar toplumsal cinsiyet odaklı önyargılar ve ayrımcılığa maruz kalma sorunlarıyla da karşılaşmaktadırlar. Bu anlamda mühendislik gibi erkek mesleği olarak kabul gören profesyonel mesleklerde çalışan kadınların araştırılması önem arz eden bir konu olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, erkek egemen alanlar arasında nitelendirilen mühendislik mesleğine sahip kadınların çalışma yaşamında karşılaştıkları sorunları ortaya koymaktır. Çalışma kadın orman mühendislerini konu almakta, kamu ve özel sektörde çalışan orman mühendisi kadınların temel sorunlarına ve farklı deneyimlerine odaklanmaktadır. Bu kapsamda orman mühendisi 25 kadın çalışanla nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilerek, olgubilim (Fenomenoloji) desenine sahip araştırmanın bulguları içerik analizi ile değerlendirilmektedir. Araştırma sonucunda kamu ve özel sektörde orman mühendisi olarak çalışan kadınların, çalışma saati ve çalışma ortamından kaynaklanan sorunlar, ücret ve sosyal haklar açısından eşitsiz, ayrımcı uygulamalar, iş yükünün ve sorumluluğun fazlalığından kaynaklanan memnuniyetsizlik yaşadıkları bulgularına ulaşılmaktadır. Ayrıca orman mühendisi kadınların, aile ve sosyal yaşama vakit ayıramama, terfigibi kariyer süreçlerinde erkeklerle eşit değerlendirilmeme, erkek meslektaşlarından ve toplumsal önyargılardan dolayı cinsiyete dayalı ayrımcılık yaşadıkları sonucuna ulaşılmaktadır.