Özel finans kurumlarında şubelerin performanslarının ölçülmesi

Abstract

ÖZET özel Finans Kurumlarına 16.12.1983 gün ve 83/7506 sayılı kararname ile kurulmalarına izin verilmiş ve İslam bankacılığı özel Finans Kurumlan adıyla Türkiye'nin ekonomik ve mali sistemine 1984 yılı sonlarına doğru girmiştir. Özellikle 1990 yılından sonra faaliyetlerine hız veren özel Finans Kurumlan yeni bankacılık hizmetleriyle ekonomi içerisindeki ağırlığım özellikle mal ve hizmete dönüşmeyen atıl fonların ekonomiye kazandırılması noktasında kısa süre içerisinde hissettireceği topladığı ve kullandırttığı fon miktarlarındaki yüksek orandaki artışlardan görmek mümkündür. Özel Finans Kurumlan, cari ve katılma hesaplan adıyla, TL veya döviz cinsinden değişik vade gruplarında açılabilen iki farklı hesapta fon toplayabilmektedirler. Toplanan bu fonlar kâr ve zarara katılma üretim desteği, leasing ve mal karşılığı olan vesaikin alım satımı yoluyla kullandırılarak mal ve hizmet üretimine kanalize edilebilmektedir. Özel Finans Kurumlan bununla beraber sayıca değişik bölgelerde açılmakta olan şubeleri ve anlaşmalı oldukları yurt içi ve yurt dışındaki ticari bankalar aracılığıyla teminat mektubu verebilmekte, havale ve transfer işlemleri yapabilmekte, akreditif açma, döviz alım satımı ve her türlü döviz işlemleri yapma, seyahat çeki düzenleme, her türlü ithalat ve ihracat işlemlerini kısmen veya tamamen finanse etmek gibi ticari bankaların yaptığı bankacılık hizmetlerini de yapabilmektedirler. özel Finans Kurumlan faaliyet alanları ve faaliyet türleri değiştikçe daha fazla tasarruf sahibine ulaşmak amacıyla farklı bölgelerde şube açmak zorunda kalmaktadırlar. Artan şube sayısı şube yöneticilerine özellikle fon kullandırtırla bazı yetkiler verilmesini gerektirecektir. Bu durum tamamen merkezden yönetimin ve ya tamamen yetkilerin şube yöneticilerine verildiği bir yönetim biçimi ya da en çok uygulanmakta olan her İM yönetim biçiminin kurumun yapısına uygun bir şekilde uygulanmasını gerektirmektedir. Bankacılık sektörü içerisinde faaliyet gösteren ÖFK'ı çok hızlı ve büyük değişiklikler gösteren mali ve sosyal bir ortam içerisinde faaliyette bulunmaktadır. Bu ortam, enflasyon, sürekli dalgalanan yatırım ve ortaklık alanları, büyük farklılıklar gösteren kişisel tercihler ve devamlı değişen pazarlama teknikleri, yasal düzenlemelerle beraber yöneticilerin kullandıkları yöntemlerin de değişmesi, karar verme ve kontrol açısından planlamanın önemim daha da arttırmaktadır. Kurum, uzun ve kısa vadeli planlarda başarılı olabilmek için, planlama sürecinin organizasyon yapısına uygunluğunun sağlanmasını ve kontrol aşamasında fiili sonuçlan ölçebilecek iyi bir muhasebe sisteminin kurulmasını temin ederek, kurumun kapasitesine ve ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte olmasını sağlamaktadır. Planlanan değerlerle fili sonuçların karşılaştırılması şubenin performansım ortaya koyacaktır. Kuramların performans değerleme yapabilmeleri için elde edilen sonuçlan değerlendirebilmesi gerekir. Performansın ölçülebilmesi için kurum genelinde her şube için ayrı olmak üzere uygun göstergelerin ve standartların tespit edilmesi gerekmektedir. Bu konuda kurumlarda farklı göstergeler uygulanmakta olsa bile genel itibariyle TL ve yabancı para olarak toplanılan cari ve katılma hesapları, toplanan bu fonları kullandırılma oranlan, fazla fonların diğer şubelere transfer edilmesiyle elde edilen nemalar ve şubelerin faaliyetleri neticesinde elde ettiği kâr ve zarar en önemli kriterleri oluşturmaktadır. ÖFK'da şubelerin performanslarının ölçülmesi; şube yöneticilerinin faaliyetlerinin yönlendirilmesini sağlayarak yol gösterici olması, faaliyetlerin genel merkez tarafından kontrol edilmesiyle şube yöneticisinin vereceği olumsuz kararların minimum seviyeye indirilmesi ve şubenin genel durumu hakkında genel merkeze bilgi vermesi açısından oldukça önemlidir. Performans değerleme, şubenin şimdiki durumuna ve geleceğine ait lehine kararlar alınmasını sağlayarak kurulan performans değerleme kurumun ve şubenin organizasyon yapısının oluşmasına da yardımcı olmaktadır.

With the decree dated 16/12/1983, No. 83/7506 Special Finance Houses had permission to be established and Islamic Banking as Special Finance Houses began to play a role in the economy of Turkiye in 1984. Especially after 1990 Special Finance Houses accelerated their activity and accumulation of new foods which are not active in the economy with a new aspect of banking. Special Finance Houses can collect fond in Turkish Liras or other foreign currencies with current and participation account. These accumulated fond can be transferred in to production of goods and services with lose and profit participation account, leasing and sale and purchase account. Special Finance Houses also via their branches in different regions and other commercial banks can give letters of guarantee, transfer money, open L.C., change and exchange of currencies, prepare travelers checks, finance every kinds of export and import wholly or partly like other commercial banks. Special Finance Houses need to open new branches as their scope of activities gets larger to reach more clients. When they have more branches they will need delegation of authorization to head of branch offices. In this circumstances decentralization or centralization or composition of both of these two types are to be used. Special Finance Houses in banking sector are operating in an social and economical environment which is changing fast. In this environment, inflation, continuous waving investment and partnership, differentiation of personal choices, changing marketing techniques, legal adjustment and methods managers use, make planning very important subject in aspect of decision making and controlling houses. In the long-run and short- run to be successful period of planning in the organization and a good system of accounting system in the stage of controlling should be adopted. Comparison of predicted results and current results give performance of houses. To measure performance it is necessary to define suitable indicators and standards for each branches of Houses. Although, here different indicators are used generally currency collection of current or participation account, rate of utilization of accommodated fond profits as a result of transferring extra fond to other branches, profit or loses as a result of operation in Turkish Liras or foreign currency are the most important criterion. In branches of Special Finance Houses measuring of performance for directing head of branches, decreasing at minimum level probability of negative response is very important "Valuation of performance can contribute to structuring of houses and branches.