Normal ve engelli çocuklara eğitim veren okullarda çalışan beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyumu karşılaştırması

Abstract

Anahtar Kelimeler: Beden Eğitimi. Zihinsel Engelliler. İş Doyumu. Öğretmen. Özel Eğitim. Günümüzde hızlı teknolojik gelişmelerle birlikte beden eğitimi ve sporun insan yaşamındaki önemi giderek artmış ve eğitim amaçlarının insana kazandırabileceği önemli bir disiplin durumuna gelmiştir. Çünkü beden eğitimi ve spor bireylerin fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişmelerini sağlayan bir bilimdir. Beden eğitimi ve sporun bu işlevini yerine getirebilmesi için nitelikli, araştırıcı ve üretken beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin yetiştirilmesi gereği ortaya çıkmıştır. 18. yüzyıla kadar zihinsel engelli çocuklar ölüme terk edilirdi. Fakat 18. yüzyıldan sonra engelli çocuklar kaderine terk edilmekten kurtularak eğitilmeye başlanmıştır. Jean Marc Gespard Itard zihinsel engelli çocuklarla ilk bireysel çalışmayı başlatmıştır. Ülkemizde özel eğitimle ilgili ilk çalışmalar Osmanlılar zamanında Enderun mekteplerinde yapılmıştır. Başbakanlığa bağlı Özürlüler İdaresi Başkanlığı engelliler ile ilgili çalışmaları yürütmektedir. Üniversitelerde bu alanda uzman öğretmenler yetişir. Bu öğretmenler Milli Eğitimin açmış olduğu eğitilebilir ve öğretilebilir zihinsel engelli okullarında çocuklara eğitim vermektedirler. Beden eğitimi öğretmeni alan bilgisinde uzman olmalı. Öğretme-öğrenme tekniklerini iyi bilmeli ve sürecini iyi yönetebilmeli. Ayrıca her öğretmen, öğrenci rehberlik hizmetleri konusunda bilgili olmalı. Kişisel ve mesleki özelliklerini en iyi şekilde geliştirmeli. Ders anlatımında öğretmen öğrencinin ilgisini çekebilmeli ve düşünmesini sağlamalı. Öğrencilerle iletişim kurabilmeli. Bu özelliklere sahip öğretmenler kendi alanlarında başarılı olurlar. Zeka insan davranışlarını düzenleyen en üst sentez yeteneğidir. Zihinsel engelli çocuklar bu sentez yeteneğinden yoksun oldukları için davranışlarını kontrol etmekte zorlanırlar. Zihinsel engel akıl hastalıklarıyla karıştırılmamalı. Zihinsel engelli kişiler sadece yavaş öğrenen ve öğrenme kapasiteleri kısıtlı olan kişilerdir. Spor; kas ve sinir sistemini, zihinsel reaksiyonlarını, vücudun fizyolojik ve metabolik gelişimini destekleyen bir araçtır. Topluma uyum bozukluğu olan engelli için spor yalnızca bedensel bir uğraş görevi görmez aynı zamanda onun toplum içinde uyumlu bir kişi haline gelmesini sağlar. Spor yapan engelli çocukların kendine olan özgüvenleri artar. Marmara bölgesindeki Bursa, İstanbul, Kocaeli ve Sakarya illerindeki normal ve zihinsel engelli okullarda çalışan beden eğitimi öğretmenlerine iş doyumu anketi yapılarak nelerden memnun olup olmadıkları araştırıldı. Normal çocuklara eğitim veren okullarda çalışan 100 öğretmen ile zihinsel engelli çocuklara eğitim veren okullarda çalışan 20 öğretmene iş doyumu anketi dağıtıldı. Dağıtılan anketler sonucunda da zihinsel engelli okullarda çalışan öğretmenlerimizin normal öğretmenlerle karşılaştırılarak aldıkları eğitimden memnun olmadıkları görülmüştür. Bunun sebebi de zihinsel engelliler üzerine verilen derslerin yetersiz olmasıdır.