Kur’an’da izzet ve zillet kavramı

Abstract

İbrahim Halil Efendi, siyasi çalkantıların yoğun yaşandığı, iki dünya savaşının meydana geldiği bir zaman diliminde yaşamıştır. Birinci dünya savaşında Kuvâ-i Milliyye saflarında yer almış, Hatay'ın Türkiye'ye katılması, Fransızların Suriye'den çıkartılması ve İslam inancının bölge halklarında sağlamlaştırılmasında aktif rol üstlenmiştir. Bu çalışmaları esnasında karşılaştığı zorluklar onu eğitim-öğretim ve te'lif sahasından uzaklaştırmıştır. Nitekim Suriye'de bulunduğu süre zarfında sürekli olarak Fransızlar ve onların destekçileriyle mücadele içinde olmuştur. Türkiye'de ise hapis, zorunlu iskan ve gözetim altında tutulmaktan hayatının sonuna kadar kurtulamamıştır.İbrahim Halil Efendi bütün bunlara rağmen, eser yazmaktan geri kalmamıştır. Biz bu çalışmamızda ona ait dokuz adet eser tesbit ettik. Bu eserler genelde tasavvuf içerikli olsa da, hemen hepsinde îtikâdî konulara mutlaka yer verilmiştir. Bu da onun îtikâdî görüşlerinin ortaya çıkarılmasında yeterli dökümanı sağlamıştır.İbrahim Halil Efendi sûfî kimliği sebebiyle olsa gerek mânevî yolla elde edilen bilgiyi bütün fenlerin özü olarak nitelemektedir. Onun işrâkî olarak nitelenebilecek bu yaklaşımı, bütün söylemlerine yansımışsa da îtikâdî görüşleri genel anlamda Mâtürîdîyye ve Eş'ariyye çizgisindedir.Onun bütün görüşleri ?İnsanları ve Cinleri ancak bana ibâdet etmeleri için yarattım.? âyeti çerçevesinde şekillenir. O, bütün âlemin insana Allah'ı bildirdiği gerçekliğinden yola çıkarak îtikadî konulara yaklaşır. Bu anlamda Kaderin varlığını dahi Allah Teâlâ'nın ilahlığını bildirmesiyle izah eder.İbrahim Halil Efendi'nin yakın bir zamanda yaşamış olması hayatının ortaya konulmasını kolaylaştırıcı bir unsur olarak görülse de, onunla ilgili bilgi toplamamız pek kolay olmadı. Hakkında batılı araştırmacılar tarafından çeşitli çalışmalar yapılmış olmasına rağmen Türkiye'de henüz yeterince bilinmemesi dikkat çekicidir. Dolayısıyla hayatıyla ilgili derlediğimiz bilgiler, bu teze ayrı bir önem yüklemektedir.

Ibrahim Khalil Afandi lived in the era when there were serious political issues. He lived in the time of big two World Wars. He joined the Turkish National Forces during the First World War and had played an important role on; joining of Hatay to Turkey, campaining against to French for independence of Syria and strengthening religion of Islam in this area. He faced many struggles during the mentioned campaigns so he was keeped away from education and writing books. When he was in Syria, continously he campaigned against to French and their supporters. On the other hand he spent rest of his life in prison or mandatory settlement in Turkey.In spite of these hardness problems, he did not give up writing books. I determined nine books of him when I was researching his life. These books generally about Sufism but there are also Teology of Islam was talked a lot in his books; so this shows his opinions about theology of Islam clearly.Due to his Sufi spiritual identy he defined the knowledge which gained from spiritual path is basis of all sciences. Because of his this approach we can regard him as Ishraqi and we see this Ishraqi thought in his all opinios but his main doctrine is the line of Maturidi and Ashr?arî.All of his opinions are shaped with a verse that ?I created the jinn and humankind only that they might worship Me.? His approach of all matter of faith is ?Everything is created to show their owner is Allah.? Plus, destiny also exists to inform that ownership of Allah.It can be seen easy to introduce life of Ibrahim Khalil Afandi because he lived in recent years, but it was not easy to find information about him. In spite of several researches done by western historians, it is very interesting that he is not well known in Turkey. Therefore, our research about his life is making our thesis more valuable and significant.