Şemsüddin Semerkandi ve beşeratü’l-işarat adlı eserinin tabiyyat bölümü: tahkik, tercüme ve değerlendirme

Abstract

Devlet, vatandaşlarının temel bazı ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Eğitim, sağlık, adalet gibi belli başlı ihtiyaçların karşılanabilmesi ve kamu hizmetlerinin finanse edilebilmesi için devletin mali kaynağa ihtiyacı bulunmaktadır. İşte bu mali kaynakların başında yer alan ve en önemli kalemini oluşturan gelir, vergilerdir.Vergi, devletin kamusal hizmetlerini idame ettirmek amacıyla egemenlik gücünü kullanarak, ekonomik birimlerden cebren ve karşılıksız olarak aldığı ekonomik değerlerdir. Bu bağlamda vergi alacaklısı olarak devlet, hizmetten yararlananlara daha fazla kamu hizmeti sunabilmek için, Anayasa ve kanunların öngördüğü ölçüde, toplayacağı vergi miktarını maksimize etmeye çalışmak isterken; vergi borçlusu olarak vergi mükellefleri, sorumluları ve ceza muhatapları ise, daha az vergi vererek, harcanabilir gelirlerini maksimize etmek isteyeceklerdir. Taraflar arasında çatışan bu iki çıkar, kimi zaman vergi uyuşmazlıklarına sebep olabilmektedir. Vergi borçluları da bu uyuşmazlıkları ortadan kaldırmak amacıyla çeşitli giderim yollarına başvurmaktadır. Ancak ortaya çıkan uyuşmazlık karşısında kullanılacak giderim yollarından kendileri açısından en avantajlısının, çeşitli faktörlerin etkisiyle, seçilememesi, uyuşmazlıkların giderilmesinde birtakım sakıncaları doğurmaktadır. Kullanılan yanlış bir yol, vergi borçluları açısından çeşitli ekonomik zararlara yol açmaktadır.Bu çalışmada, öncelikle vergi uyuşmazlığının ne olduğu, ne şekilde doğduğu ve uyuşmazlığın doğumuna neden olan etkenlerin çeşitlerinin neler olduğu hususunda geniş bir literatür çalışması yapılmıştır. Daha sonra Türkiye'deki vergi yargısı incelenmiş ve uyuşmazlıkların ortadan kaldırılması için hangi yolların kullanıldığından bahsedilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise örnek olaylar ve yapılan görüşmeler neticesinde mükelleflerin hangi yolu kullanmalarının kendileri açısından en avantajlı olacağı tartışılmıştır. Ortaya çıkan sorunlar karşılaştırmalı olarak tespit edilmeye çalışılmış ve alternatif çözüm yolları üzerinde durulmuştur.

A state is expected to meet some of the needs of the people in the country and, hence, needs financial resources so that some certain services such as education, health and justice could be produced. Located at the beginning of this financial resources are taxes and they make the most important item of government revenue.Taxes are the economical values that the state collects compulsorily and gratuitously from economical units, by using its sovereignty power in order to sustain state?s public services. In this context, while the state, as the tax demander, aims to maximize the tax revenue as far as the Constitution and laws allow, taxpayers, people acting on behalf of them and penalty interlocutor to maximize their disposable incomes via evading taxes. These conflicting interests may sometimes cause tax disputes. The taxpayers employ various solutions in order to eliminate the disputes. However, being unable to choose the most advantageous of those solutions would causes them to follow disadvantageous solution. This causes various economic losses for the taxpayers.In this study, first, a wide literature review was conducted on what the tax dispute is, how the tax dispute arises and what factors affect, which solution is to be employed. Second, tax jurisdiction in Turkey was examined. The last part of the study shows which solution should be followed using sample cases and interviews.