Uluslararası İlişkiler disiplininin çalışma konularından biri olan Avrupa Birliği, günümüzde, yirmi yedi üyesi, derinlemesine yapılandırılmış kurumsal yapısı ve başka bir örneği olmayan bütünleşik sistemiyle küresel sistemin önemli aktörlerinden biridir.Bu çalışmanın araştırma konusu, Soğuk Savaş sonrası uluslararası konjonktüre bağlı olarak Avrupa Birliği'nin genişlemesi ve bu genişlemeyle birlikte Avrupa Birliği bütünleşmesinde yaşanan derinleşme ikilemleridir.Avrupa Birliği'nin Soğuk Savaş sonrası Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile gerçekleştirdiği genişleme, 1990'lara kadar yaşanan bütünleşme deneyimlerinin ötesinde, birliğin gündemine yeni sorunlar getrirmiştir. Bu genişleme ile Avrupa Birliği'nin üye saysı ve coğrafi büyüklüğü iki katına çıkarken, birliğin ekonomik ve siyasi bütünlüğünün yeniden yapılandırılması gereksinimi ortaya çıkmıştır. Bu iki temel farklılık birliğin ortak politikalarında çelişkilere ve karar alma örgütlenmesinde tartışmalara neden olmuştur. Soğuk Savaş sonrası genişlemeyle meydana gelen bu çelişkilerin giderilmesi ve tartışmaların sonuçlandırılması için reformlar yapılmıştır.Sovyetler Birliği'nin dağılması ve iki kutuplu sistemin sona ermesiyle uluslararası sistemde meydana gelen dönüşüm, Avrupa Toplulukları'nda da dönüşümü meydana getirmiştir. Gelişmelere bağlı olarak yapılanmasını güçlendirmek isteyen Avrupa toplulukları Maastricht Antlaşması'yla bütçelerinin ve yürütme organlarının birleştirilmesi suretiyle Avrupa Birliği'ne dönüştürülmüştür. Gündemdeki genişlemelerle ve gelişmelerle, 1999 yılında Maastricht Antlaşması'yla oluşturulan Avrupa Birliği Antlaşması, Amsterdam Antlaşması'yla yeniden yapılandırılmıştır. Genişlemeye hazırlanan birliğin genişlemesi ve derinleşmesi ikileminin en somut haliyle ortaya çıkmasıyla, bu ikilemlerin çözümü için 2001 yılında Laaken Zirvesi'nde başlayan müzakereler, 2004 yılında imzalanan Nice Antlaşması'na kadar devam etmiştir. Nice Antlaşması'nın çözümsüz kalmasıyla, genişleyen birlik için son reform 2009 yılında Lizbon Antlaşması'yla gerçekleştirilmiştir.Bu bağlamda çalışmanın amacı, gerçekleşen genişleme ile Avrupa Birliği derinleşmesi ikileminin Maastricht, Amsterdam, Nice ve Lizbon Antlaşmaları çerçevesinde yapılan reformlarla birliğin bütünleşmesinin değerlendirilmesidir.
The European Union is one of the important actors of the global system today with its 27 members, its deep organizational structure and its unique integrated system. The subject of this thesis is the widening process of the European Union in the post-Cold War international climate and the deepening dilemmas experienced in the EU integration due to this process.The EU's enlargement to the Central and Eastern European countries after the Cold War has brought new problems to the agenda of the Union, different than the integration experiences before the 1990s. While the number of the EU member states and the EU's geographical size doubled after this widening, the necessity to restructure the Union's economic and political unity has emerged. These two essential differences have created conflicts in the Union's common policies and controversy in its decision-making organization. In order to remove these conflicts and conclude the controversies, reforms have been made.The transformation appeared in the international system with the end of the bipolar world as the Soviet Union dissolved has paved the way for the transformation of European Communities. European Communities have been transformed into the European Union by combining their budgets and executive authorities with the Maastricht Treaty. The European Union, that was formed by the Maastricht Treaty, was restructured through the Amsterdam Treaty in 1999. With the emergence of the widening-deepening dilemma of the EU in its most concrete form, the negotiations have started to solve these dilemmas. After the Nice Treaty became ineffective, the last reform for the widened Union was made in 2009 with the Lisbon Treaty.The aim of this thesis is to examine the EU widening-deepening dilemma from the perspectives of the reforms brought about by Maastricht, Amsterdam, Nice and Lisbon Treaties.