Müzeni Ve Tahavinin Muhtasarlarının Zekat Bölümlerinin Kaynak, Muhteva Ve Metod Açısından Karşılaştırılması

Abstract

Nakşibendîlik ve Nakşibendî takipçileri hakkında Türkçe ve Farsça olarak yazılmış eserler Nakşibendîlik kültürünü ihtiva eden önemli kaynaklardır. Çalışmamıza konu olan ?Menâkıb-ı İslâm Şeyh? adlı eser içerik ve üslup bakımından Nakşibendî takipçilerinden İslâm Şeyh'in faaliyetlerini; Nakşibendî temsilcilerinin silsilesini ve menkıbelerini anlatmaktadır.Bu çalışma ?Menâkıb-ı İslâm Şeyh? adlı eserin; içerik, dil, söz varlığı açısından ve Türk dili tarihine katkıları bakımından incelenmesidir.Çalışma; metin, inceleme ve dizin olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışmamıza konu olan eserin transkripsiyonlu metni verilmiştir. Metin kurulurken elde edilen tek nüsha esas alınmıştır. İkinci bölümde eserin dil ve yazım özellikleri incelenmiştir. Eser dil özellikleri bakımından Çağatay Türkçesinin özelliklerini taşımaktadır. Üçüncü bölümde ise metnin dizini ve sözlüğü verilmiştir. Dizin yapılırken Reşit Rahmeti Arat'ın Kutadgu Bilig adlı eserindeki dizin planı sıralaması esas alınmıştır.Üzerinde çalıştığımız eserin el yazma nüshası Özbekistan Bilimler Akademisi Şarkşinaslık Enstitüsü Kütüphanesi'nden temin edilmiştir. Eserin yazarı Muhammed Kasım bin Hasan Belhî'dir.

The works written in Turkish and Persian about Naqshbandi tariqa and Naqshbandi followers are the important sources including Naqshbandi tariqa culture. ?The Menakıb of Islam Sheikh?, which is the subject of our study, recounts the activities of Islam Sheikh who is a follower of Naqshbandi tariqa in terms of contents and style, as well as the lineage and epics menkıbes of the Naqshbandi representatives.By this study ?The Menakıb of Islam Sheikh? is researched in terms of contents, language, vocabulary and the contributions to history of Turkish language.The study is composed of three chapters: Text, Research, Index. In the first chapter transcripted text that is the subject of our study is given. For construction of text the sole copy is taken into consideration. In the second chapter the language and spelling characteristics are researched. The work has the Chagatay Turkish properties. In the third chapter dictionary and index of the text is given. Index is made on the base of index plan of Kutadgu Bilig by Reşit Rahmeti Arat.Manuscript of the work is supplied by Library of Şarkşinaslık Institute of Uzebekistan Sciences Academy. The author of the work is Muhammed Kasım bin Hasan Belhi.