Azerbaycan’ın siyasi hayatında kadının yeri ve gelişimi

Abstract

Gelecekte tarihçiler geriye doğru baktıklarında yirminci yüzyılın birinci yansını blokların rekabeti devri, ikinci yansını hücresel rekabet devri ve yirmibirinci yüzyılın ilk yansını da kıyasıya yoğun rekabet devri olarak göreceklerdir. Hücresel rekabet kazanabildiğin kadar kazan devridir. Bu herkesin kendi işinde mükemmelleşebileceği ve kimsenin piyasa dışına irilmediği devirdir. Ancak kıyasıya yoğun rekabet devri ise ekonomik sınırların ortadan kalktığı, ikinci bir şansın tanınmadığı ya kazan yada kaybet devridir. Bu ortamda işletmelerin yaşamlarını sürdürüp başarılı olabilmeleri kıyasıya yoğun rekabeti yapabilme ve sürdürebilme yeteneklerine bağlı olacaktır. Bunu gerçekleştirebilmeleri de değişen rekabet unsurlarına uyum sağlamalarına bağlı görülmektedir. Günümüz işletmeleri, yirmibirinci yüzyıldaki kıyasıya yoğun rekabet oluşumu karşısında, rekabet unsurlarında köklü değişiklikler olacağını göreceklerdir. Değişen rekabet unsurlarının başında kalite, maliyet, fiyat ve zamanında teslim gibi usurlar gelmektedir. İçinde bulunduğumuz yüzyılda yeni yaşam biçimine geçiş olarak nitelendireceğimiz bu unsurlar, yönetim anlayışı ve aracı olarak işletmelere egemen olmaya başlamıştır. Yirminci yüzyılda teknik, ekonomik ve rekabet şartlarındaki değişimler, üretimden tüketime kadar olan her aşamada meydana getirdiği yeni anlayış ile, ürün kalitesinin önemini arttırarak çok sayıda kalite probleminide beraberinde getirmiştir. İşletmeler yoğun rekabet şartlarının baskısı ve hızla gelişen teknoloji sayesinde, sürekli olarak yeni ve daha gelişmiş ürünler üretmektedir. Bu gelişme süreci ile beraber ürün kalitesine yönelen geniş kapsamlı bir yaklaşım doğmaktadır. Günümüzün rekabet, teknolojik, ekonomik ve toplumsal şartlan içinde kalite kavramı, tüketici ihtiyaçlarına ve kullanım amacına uygun olarak şekillenmiştir. Artık günümüzde, hedef kitle olarak kabul edilen tüketicilerin, satın alma kararlarını verirken göz önünde bulundurdukları temel değişken kalitedir.Bu anlayış mamul üretiminde tüketici ihtiyaçlarını en yüksek düzeyde karşılayabilme noktasında toplam kalite anlayışının ve toplam kalite araçlarının işletmelerde hızla kullanılmaya başlamasına neden olmuştur. Artık kalite globalleşen yoğun rekabet ortamında, rekabet stratejisinin en değerli unsuru olmuştur. Hızla gelişen teknoloji ile üretimde kaliteyi ihmal etmek, kalitesiz üretim maliyetinin büyüyen boyutunu görmemektir. Bu durum günümüz şartlarında işletmeler için bilerek ihtihar etmek anlamına gelmektedir. Bu nedenle kaliteyi ve onun göstergesi olan toplam kalite maliyetlerini biribirinden ayrı düşünmek mümkün değildir. Toplam kalite faaliyetleri sistemli ve sürekli yapıldığı taktirde kalitesiz üretim maliyetinin büyüyen boyutunu gideren ve ucuz tüketimi sağlayan bir yönetim aracı olacaktır. Bu nedenle kalite faaliyet çalışmalarında detaylı kalite maliyet elemanları ve prensipleri kullanılarak çok daha ekonomik ve kabul edilebilir düzeyde kaliteli mamül üretimi sağlanabilir. Toplam kalite faaliyetleri, ihtiyaçlara uygun ve güvenilir ürünlere dönüşürse, tüketicinin memnuniyetini ve talebini artırarak, pazar payının dolayısı ile kar gelirlerinin artmasını sağlar. Ancak toplam kalite faaliyetlerinin sistemli ve etkin bir şekilde yönetilmesi ile bu amaçlara ulaşmak mümkün olacaktır. Toplam kalite faaliyetlerinin etkin yönetimi, toplam kalite faaliyetlerinin ayrılmaz parçası ve mali ölçüsü olan toplam kalite maliyetleri muhasebe sisteminin işletme bünyesinde anlamlı bir şekilde kurulmasına ve kullanılmasına bağlı olacaktır. Yönetim kalite maliyet muhasebesi sistemi aracılığı ile, faaliyetlerin bütçelemesini, koordine edilmesini, yürütülmesini ve denetimini etkin bir şekilde yerine getirebilir. Bu nedenle işletme içinde toplam kalite anlayışının ayrılmaz parçası olan kalite maliyetleri muhasebe sistemi kurularak, kalite maliyetleri ayrı ayrı tanımlanmalı, tasnif edilmeli, toplanmalı, analiz edilmeli ve raporlanarak yönetime sunulmalıdır. Bu yirmibirinci yüzyılda globalleşen kıyasıya rekabet şartlarının bir gereği olarak karşımıza çıkmaktadır.

KEYWORDS: Total Quality Managament, The Quality Cost Accounting System In the future, when historians look at the past, they realize that the first half of the twentieth century is a period of competition amoung the worlds blocs, the second half is a cellular competition period and the first half of twentyfirst century is a mercilessly competition period. The cellular competition period is a duration to earn as much as you can. In this period, everybody becomes superior in their business and nobody cannot be replaced out of the market. However, in case of the mercilessly competition period, there is no economical bound and it is a period for either gain or loose, then there is no second chance for survey. The survey and success of enterprises will depend on the capability of doing and carrying of the mercilessly competition. To handle this situation, enterprises have to adapte elements of varying competition to themselves Today's enterprises will see the fundemental changing in competition elements for the mercilessly competition formation in the twenty-first century. The instances for varying competition elements are quality, cost, prize and on time delivery. These elements that can be characterized as a transition to new life style in this century became tools for enterprises as a device and understanding of management In the twentieth century, because the changes in the technological, economical and competitional conditions bring new perspectives in every level from production to consumption, they yield to have many quality problems while the quality of products are becoming very essential. Technology which improves very rapidly with the pressure of the condition of high competition yields to produce new and superior products continuously. With this improvement, anew extensive approach has been making for product quality. XllThe quality concept has been changing according to consumer's needs and usage purpose under the condition of today's competition, techology, economics and sociality. Nowadays, customers who seem to be the target people consider quality as a basis factor when they make decisions for buying. This concept started total quality management to meet consumer's needs as much as possible and the usage of total quality devices in enterprises. Quality has became the most valuable factor of competition in the global competition enviroment. To ignore quality within rapidly improving technology is not realizing the growing dimension of the cost of unqualified production. This is quiting business for enterprises in today's conditions. As a result, it is not possible to consider quality without costs that yields to have total quality. If total quality is enforced systematically and continiously, it would be a management device that allows low cost consuming and limiting the cost of unqualified production. There, by using detailed quality cost elements and principals for quality activities it could be possible to have more economical, acceptable and qualified production. Total quality activities yield to generate products that are appropriate needs and trustworthy; it also increases the customer's satisfaction so that enterprise market share grows rapidly. But it is feasible to reach the above goals if total quality activities are managed sistematically and effectively. In order to manage effectively the activities of total quality, the total quality cost accounting system that is a measurement of financial activities and a part of total quality system has to be maintained inside enterprise meaningfully. Adrainistriation by having the total quality cost accounting system can perform budgeting activities, providing coordination, executing and controlling efficiently. Because of that, enterprise should define, collec, classify, analizy all quality cost, and reports of results should also be presented to administraiton by installing the total quality cost accounting system. This appears as a need of the provision of globalized competition situation.