İnsanı odak noktası alan ve direkt olarak insana yönelmiş, ekonomik yetersizlikleri sebebiyle geçinme imkanı bulamayan yoksul kişilere ve ekonomik yönden yetersizlikleri bulunmayan fakat kişisel sebeplerle değişik türlerde ihtisas hizmetlerine ihtiyaç duyan kişilere verilen karşılıklı veya karşılıksız hizmetler (Çengelci, 1996:5) olarak da tanımlanan sosyal hizmetlerin ülkemizde kökleri çok eskilere dayanan bir geçmişi vardır. Tez çalışmamızda, yetiştirme yurtlarından ayrılan kimselerin 3413 Sayılı Kanun kapsamında işe yerleştirilmelerinin sosyal politika açısından tahlil edilmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte sosyal siyaset, sosyal refah ve sosyal hizmetlerin tarihi gelişiminin ışığında, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nun yapısı ve vermiş olduğu hizmetler, korunmaya muhtaç çocukların işe yerleştirilmesinin usul ve esasları, kamu kurum ve kuruluşlarının bu konudaki yükümlülükleri de incelenmiştir Sonuç bölümü ile birlikte dört bölümden oluşan çalışmamızda ağırlıklı olarak kaynak taraması ile derinlemesine mülakat yöntemleri kullanılmıştır. Çeşitli aşamalardan geçtikten sonra 1983 yılında 2828 Sayılı Kanun'la kurulan SHÇEK (Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu) Genel Müdürlüğü, ülke genelindeki 364 yatılı ve gündüzlü kuruluşta kısıtlı imkanlar ve yetersiz personeliyle çocuklar, aileler, özürlüler ve yaşlılara yönelik hizmet vermektedir. SHÇEK yetiştirme yurtlarından yetiştirilip 3413 Sayılı Kanun kapsamında, kanunun çıktığı 1988 yılından buyana, 2000 yılı sonu itibariyle 17376 kişi işe yerleştirilmiş olup, halen 4552 kişi işe yerleştirilmeyi beklemektedir. İşe yerleştirilenlerden 20 kişi üzerinde yapılan araştırmada, araştırmaya katılanların % 75'inin erkek, % 70'inin 30 yaşın altmda ve % 55'inin de lise ve dengi okul mezunu olduğu belirlenmiş ve % 45'inin ise çalıştıkları işlerinden memnun olmadıkları görülmüştür. Yapılan görüşmelerde işlerinden memnun olmama nedeni olarak birinci vm KUKITLSsırada ücret yetersizliği, ikinci sırada ise düz memur veya yardımcı hizmetler gibi unvansız görevlerde çalışmaları ile iş şartlarının iyi olmamasını belirtmişlerdir. Yine işe yerleştirilenlerden % 95'inin çalıştıkları kurumlarda yetiştirme yurdu çıkışlı olduklarının bilinmesine rağmen çoğunluğunun gizlemeye çalıştığı ve bu durumdan rahatsızlık duyduktan tespit edilmiştir. Ayrıca işe yerleştirilenlerden % 36'sımn SHÇEK tarafından desteklenmek ve izlenmek ve 40'ının da yetiştirme yurtlan ve personelinin niteliğinin iyileştirilmesini istemeleri, yetiştirme yurdu çıkışlı bu kişilerin hala SHÇEK ile bağlarının devam ettiğini göstermesi bakımından önemlidir.
Keywords: social service, orphanage, Law No 3413, Agency, social aid, disabled, elderly family, fostering, foster family, job, recruitment. The aim of the thesis is to examine the structure and services of Social Services and Child Protection Agency, to analyse the principles of the recruitment of the children in need of protection and the responsibilities of the public authorities regarding the topic. In addition, the children who are grown and taken care of under the Law 3413, are analyzed in terms of personnel and working conditions in the work. The thesis, which consists of four sections including the conclusion, depends on the secondary research and field research. The General Directorate of Social Services and Child Protection Agency was established in 1983 by the Law 2828. It has 364 residential and day-care institutions where children, disables and elder people are served within the limited resources. 17.376 people were fostered in the orphanage of the Social Services and Child Protection Agency at the end of 2000. 4.552 people are in the waiting list for the orphanage. 75 percent of our respondents, are male, 70 percent are under 30 years old, 55 percent graduated from high schools, and 45 percent are not satisfied with their job. Even though 95 percent of the recruited people were coming from orphanage, they were trying to keep their background secret. The Social Services and Child Protection Agency is willing to support the people who were 36 percent of the total recruitment. 40 percent of 20 people want the orphanage' conditions and personnel to be improved.
