ÖZET Bu tez çalışmasında Bakara sûresinin 158-177 arasındaki ayetlerinin tefsirine dair günümüze kadar yazılan eserler belli bir plan dahilinde incelenmeye çalışıldı. Müfessirlerin üzerinde görüş birliğine vardığı konular, birbirlerinden ayrıldıkları noktalar ve birbirlerine olan etkileri tesbit edilmeye gayret edildi.. Tefsir sahasında te'lif edilen bir çok eseri incelemeye tabî tutmak mümkün olmadığından rivayet, dirayet, lügat, kıraat, i'rab, belagat, münâsebet, ahkâm v.b. konularda söz sahibi, sahasında temayüz etmiş muhtelif devirlere ait tefsirler seçildi. Tesbit edilen ana başlıklar esas alınmak kaydıyla seçilen tefsirler bütünüyle gözden geçirilip kronolojik olarak değerlendirmeye tabî tutuldu. Çalışmamızı özetlemek gerekirse, ele aldığımız ayeti kerimeler kısaca şu konulan ihtiva eder: C. Hakk (c.c), Safa ile Merve arasında yapılan sa'yin kendisine yapılan ibadetler kapsamında yapılması gereken temel ibadetlerden biri olduğunu ve hac mevsiminde veya umre amacıyla başka bir zamanda bu iki tepeyi tavaf etmenin bir sakınca doğurmadığım vurgular. Daha sonraki ayetlerde indirdiği apaçık belgeleri ve peygamberlerine vahiy yoluyla bildirdiği kitapların içerdiği yol gösterici kanıtları gizleyenlere yönelik oldukça sert ifadelerle hücum edilir. Ancak bu tür davranışlardan tevbe edenler, hatalarını telafi edenler bu kapsamın dışında tutulur. Daha sonra gelen ayeti kerimelerde tüm varlıkları kuşatan evrensel rahmet niteliğine sahip Yüce Allah'ın birliği vurgulanarak birliğinin kanıtları ortaya konulur. O'na birtakım eşler ve ortaklar koşan, bu düzmece ilahlara Allah'a tapar gibi tapan, Allah'ı sever gibi seven insanlara eleştiriler yöneltilir. Bu arada sırf Allah'a ibadet eden, bütün sevgilerini O'na yönelten mü'minlerden övgüyle söz edilir. uEy İnsanlar! Yeryüzündeki şeylerden lıelâl ve temiz olmak şartıyla yiyin" (Bakara, 2/168) ayeti kerimesinde Yüce Allah'ın yeryüzünde temiz olan her şeyi kendilerine helal kıldığı vurgulandıktan sonra Allah'ın indirdiğini bir tarafa bırakarak "Biz atalarımızı üzerinde bulduğumuz yola uyarız" diyen kafirlere eleştirel bir üslupla hitap edilir. Akabinde hitap mü'minlere yöneltilerek Yüce Allah'ın kendilerine rızık olarak IXverdiği temiz ve helal yiyeceklerden yemeleri, O'nun nimetine şükürle karşılık vermeleri istenir. Bunun yanısıra, kendilerine haram kılınan yiyecekler de açıklanır. Son olarak Allah'ın indirdiği kitaplardaki gerçekleri gizleyenlere yönelik sert eleştiriler gündeme getirilerek onların, bu karşıtlıkları ve ayrılıkları ile haktan uzak oldukları ortaya konulur. X
COMMENTARY ON QORAN FROM THE BEGINNING UNTIL TODAY In this humble work, I have tried to examine, most of the studies which has been published through out the history upp to recent days about the opening chapter of the Quran and its interpretations. I have chosen and studied them within a certain plan. I have taken care of the commantaries abouth the (Al-Baqarah Surah, Verse: 158-177) in a chronological manner; and I have tried to point it out, in what points the commantators of the Quran were agreed, or have had different point of views and in what points they have been effecting to each other. Of the richness of the material; we could not being able to study thorugh the whole of the material. We have choosen commentaries of the Quran which have been written in different periods, excelled in their own fields, and eloquent on the subjekt like a variant reading of a word of the Quran, sublety of intellect, language special method of pronunciating each word of the Quran, pronunciation of the case endings, relation, inferences from omens, and rhetoric. If we summarize our work, Allah after declarig that walking between Safa and Merve is an order included in the prayers to himself and that walking round the two hills in the season of Hac or in another time with the aim of Umre has no prohibition, blames the people who hide the documents he sent to people and the proofs showing the way to God included in the holy books he sent to prophets through sayings. However, the ones who says sorry for their such behawiours, the ones who correct their faults are kept out of this context. In the following sayings the uniquness of Allah who has the universal forgiveress covering all the creatures is stressed and the proofs of his uniquness is shown clearly. The people who bring sharehdders to Allah and pray to these pseudogods asif they pray to Allah and who adore them as if they adore Allah are pointed in a critical way. In fact the believers who only pray to Allah, who direct their whole love to him are described in a respectful way. XI"O ye People! Eat the things on earth incase thay're clean and allowed." (Al-Baqara 2/168) it is declared that Allah allows everything that is clean in the world to his people but unbelievers who don't care what Allah has brought and say "We accept the things in which we find our descendaits" are described in acritical way. Then this declaration is directed towards tha believers and they are told to eat the clean, allowed food that Allah has given to them and to pay their thanks for the things he gave to them. Infact the kinds of food that are forbidden to them are explained clearly. Finally, the brutal critics towards the people who hide the truth in the holy books sent by Allah are put in to the agenda and declared that they are fer away from the right because of their divergencies and oppositions. XII
