İlköğretim öğrencilerinde bilimsel ve sosyal tutum (Adapazarı örneği)

Abstract

Elimizdeki metin Hacıbaba Ağayev tarafından Azerbaycan Millî Halk Oyunları adı ile 1992 yılında Baku'de yayımlanmıştır. Metin Azerbaycan'da ilk ve orta öğretim kurumlarında oynanabilecek oyunlardan 89 tanesini içermektedir. Bu metni incelemekteki amacımız son dönem Azerbaycan Türkçesi ile yazılmış bir eseri Türkiye Türkçesine kazandırmak, ayrıca bu eser vesilesi ile Azerbaycan Türkçesinin Türkiye Türkçesiyle çeşitli bakımlardan mukayesesini yapmaktır. Eserde anlatılan oyunlar incelendiğinde bunların bazılarının çocukluğumuzda oynadığımız oyunların benzerleri olduğu görülecektir. Bazıları ise okullarda gruplar halinde bir öğretmen nezaretinde oynanan oyunlardır. Oyunların anlatımında yazarın izlediği sıra şöyledir: yer ve malzeme, oyuna hazırlık, oyunun oynanışı, oyunun kuralları, metot talimatı. Çalışmamız dört aşamadan oluştu. Birinci aşamada transkripsiyon (kiril alfabesinden latin alfabesine aktarma) yapıldı. İkinci aşamada Türkiye Türkçesine aktarma yapıldı. Üçüncü aşamada ses ve şekil bilgisi açısından karşılaştırma yapıldı. Son aşama olarak metni kapsayan sözlük ve dizin hazırlandı. Azerbaycan Türkçesindeki Metnimizde az da olsa Eski Türkçeden gelen ses hususiyetleri görülmektedir. Bunlar daha çok ünsüz değişmelerinde kendini gösterir. Ünlü değişmeleri genellikle alınma kelimelerde karşımıza çıkar. Azerbaycan Türkçesi Türkiye Türkçesine göre ince ünlüleri tercih eder. Yapım eklerinde ve çekim eklerinde Türkiye Türkçesine göre az çok farklılıklar mevcuttur.

This text was published by Hacıbaba Ağayev in Baku in 1992 under the name of "Azerbaijan National Folk Games". The text contains 89 games which can be played in primary and secondary schools in Azerbaijan. The aim in researching this text is to get a work written in Azerbaijan Turkish to Turkey Turkish and besides by the help of this work to compare Azerbaijan Turkish and Turkey Turkish from many aspects. When the text searched it can easily be seen that some of the texts in this wokr are the same with the ones we played in the schools in our childhood. Some of the games are the games which can be played under the control of a teacher in groups in schools. The order of expressing the games is the same as below: place and materials, preparation for the game, performance of the game, the rules of the game and the instructions. Our work has four steps: The first step is the translation of the text, (translation from kril alphabet to latin alphabet) The second step is the translation of the text, (translation from Azerbaijan Turkish to Turkey Turkish) The third step is the comparison from the aspects of voice and semantics. The last step is the addition of dictionary and index to the end of the text. In our text some voice specialities which come from Old Turkish to Azerbaijan Turkish are seen. These specialities show themselves mostly in consonant changes. We generally face the consonant changes with the loan words. Azerbaijan Turkish prefers thin vowels on the contrary to Turkey Turkish. There are just a few differences in Azerbaijan Turkish from Turkey Turkish in sentence constructional suffixes and production suffixes. Ill