İnsan, çeşitli fonksiyonların bir araya gelmesiyle oluşmuş kompleks bir yapıya sahiptir. Bu kompleks yapı psikologları, kişiliğin ortaya konulmasında farklı teorilere götürmüştür. Hiçbir teori tam manasıyla kişiliği ortaya koyabilmiş değildir. Kişilik sadece insan fonksiyonlarının bir araya gelmesiyle oluşmuş bir yapı değildir. Onun oluşmasında ve şekillenmesinde kalıtım ve çevre önemli bir yere sahiptir. İslam dininde kişilik Allah-insan arasındaki ilişkiyle açıklanır. İnsanı yaralan Allah, onun özelliklerine göre bir kişilik modeli de belirlemiştir. Bu modele sahip olan bir insan kişiliğini olgunlaştırmış demektir. Allah'la ilişkinin özelliğine göre dindarlar belli tiplere ayrılırlar. Allah'la ilişkide bir kişi çok duygusal olurken, bir başkası çok akılcı ve sorgulayıcı olabilir. Kişilik psikolojisi ve dindarlık çok geniş ve derin bir konudur. Bundan dolayı bu araştırmada konu, aşağıdaki ana başlıklarla sınırlandırılmaktadır. Konu beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kişiliği oluşturan unsurlara ve kişiliğin oluşmasına etki eden faktörlere, ikinci bölümde kişilik psikolojisinin tarihçesi başlığı altında, bilimsel yöntemlere dayanmayan kişilik üzerine yapılmış çalışmalara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, bilimsel psikolojinin kurulmasıyla oluşan kişilik kuramları ele alınmıştır. Dördüncü bölümde, İslam'ın kişiliğe bakış açısı irdelenmiş, son bölümde ise dindarlık özelliklerine göre, dindar insan tipleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırma teorik bir çalışmadır. Metot olarak veri toplama metodu kullanılmış, ortaya çıkan verilerin işlenmesi ise açıklama ve yorumlama yöntemiyle yapılmıştır.
Human beings who is consisted of variety of features is complex creature. Because of complex nature of human beings psychologist produced different theories to explained the personality. Any theory cannot totally be explained the emergence of the personality. Heredity and environment here an significant function for being of personality. Personality can be explained as a relationship between human beings and God in terms of Islam. God who has been created the human beings gave an ability to develop themselves. Human beings can be divided into different types of religiosity in the case of relationship between religiosity. God and human beings some people may be more rational others may be more emotional. Psychology of personality and religiosity are wide and difficult subject. For this reason, the subject of the thesis restricted itself with five dimensions of personality. This thesis consists of five chapters. The first chapter concerns with the main dimensions of personality and a factors related to its development The second explained the history of personality, later chapter deals with theories of personality in the modern age. In the fourth chapter Islamic approaches to personality was investigated. This study concludes with the explanation of types of religious personality in terms of features of religiosity. This study is not empyreal research but theoretical. As a method collection of written sources an their interpretation and evaluation has been used. VI
