Abstract:
İnsanlar birbirinden çok farklı özelliklere sahip olduğu gibi, çok farklı faktörlerle motive olup, tatmin olurlar. Dolayısıyla etkili olabilecek motivasyon faktörlerini tüm çalışanlar için genellemek yani herkesin belirli motivasyon yöntemleriyle performanslarını iyileştirmeye yöneltmek, güdülemek çoğu kez mümkün değildir. Koç ve bireyler arasındaki yüzyüze-birebir ilişkilerin her gün sürdürülmesi ve açık, destekleyici, güvene dayalı etkin bir iletişim sürecini sağlamaya dayandığından koçluk, bireyleri yakından tanımaya olanak taramakta ve bu sayede nelerden haz aldıkları, işlerini yaparken mutluluk duymaları için ne gibi motivasyon araçlarının kullanılabileceği konusunda sağlam bilgiler edinmek ve bu doğrultuda hareket etmek mümkün olmaktadır. Koçluk; varsayımları, prensipleri itibarı ile bireylerin öğrenme sürecini etkinleştiren, bireylerin çeşitli becerileri kazanmalarını ve geliştirmelerini, bu sayede performanslarını iyileştirmelerini mümkün kılan, çeşitli alıştırmalara dayalı pratik bir eğitim ve geliştirme tekniğidir. Uygulama ağırlıklı, deneme-yanılma yöntemini ve gerektiğinde diğer eğitim tekniklerinden (video, konferans, rol oynama vs.) yararlanmayı da öngören bu yaklaşım, işgörenlere ve performans problemlerine son derece olumlu-pozitif bir bakış açısını içermekte, bireylerin performanslarına yönelik kişisel sorumluluklarını üstlenmeleri halinde koçluğun uygulanmasıyla performanslarında beklenenin ötesinde iyileşmeler meydana gelebileceğini ileri sürmektedir. Bireylerin egzersiz yoluyla becerilerini geliştirmelerinin mümkün olduğunu, herkesin bir takım potansiyel beceri ve yeteneklere sahip olduğunu, ancak yüksek performans için bu gizli kapasiteden yararlanmayı bilmek gerektiğini öne süren bu yaklaşım, koçun bireyi, denemesi (hata yapmaktan korkmaması), performans iyileştirmeye yönelik çaba harcaması için teşvik etmesi, cesaret vermesi, güven aşılaması, desteklemesi, soru sorarak düşündürmesi, çözüm yollarını araması için yönlendirmesi ve farklı perspektiflerden bakmayı öğretmesi türünde çeşitli davranışları sergilemesini ve rol modeli teşkil etmesini içermektedir. Astların liderlik-koçluk becerilerini de kazanmaları için yetiştirilmesini, yöneticilerin koçluğu benimsemelerini ve koça dönüşmelerini böylece tüm örgütte koçluk felsefesinin benimsenerek uygulanmasını içerdiğinden aynı zamanda etkin bir yönetim geliştirme tekniği ve işgörenlerin bireysel farklılıklarını dikkate alıp, ilgi ve ihtiyaçlarını bireysel olarak karşılamayı öngördüğünden günümüzün en geçerli liderlik yaklaşımıdır. Literatür araştırmasına dayalı olarak yapılan bu çalışmada günümüzde geçerli olabilecek varsayımları ve dayandığı prensipleri açısından etkin bir eğitim ve geliştirme tekniği ve liderlik yaklaşımı olan koçluğun tanıtılması amaçlanmıştır.