Abstract:
Abdullah b. ez-Zübeyr ve Hadis Rivayetleri isimli bu çalışma başlıca iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm'de Abdullah b. ez-Zübeyr'in hayatı, İkinci Bölüm'de ise onun rivayetleri incelenmiştir. Abdullah b. ez-Zübeyr'in nesEbî, çocukluğu, halifeliğinden önceki faaliyetleri, halifeliği, ölümü, hilafetine genel bir bakış ve onun kişiliği, Abdullah b. ez-Zübeyr'in Hayatı başlığıyla Birinci Bölüm'de ele alınmıştır. Halifeliğinden önceki faaliyetlerinde onun seçkinliği görülmüştür. Halifeliği kısmında ise ilk önce onu hilafet için yola çıkmaya sevk eden amillerden bahsedilmiş, daha sonra beyate daveti, anlatılmıştır. Burada ayrıca onun döneminde meydana gelen önemli olaylardan, bu olayların Abdullah b. ez-Zübeyr'e bakan yönü göz önüne alınarak bahsedilmiştir. Bu başlık altında yalancı peygamber Muhtâr'la, Hâricilerle, Haccâc'la olan mücadelesi ve en önemli destekçisi kardeşi Mus'âb b. ez-Zübeyr'in şehadeti ve bunun Abdullah'ın (r.a.) hilafetinin sona ermesindeki tesiri anlatılmıştır. Ölümüne tekaddüm eden olaylar bölümü safha safha verilerek o döneme ait sosyal yapının daha iyi anlaşılması sağlanmaya çalışılmıştır. Kişiliği kısmında ise başkalarının onun örnek şahsiyetiyle ilgili görüşleri ve de Abdullah'ın (r.a.) yaşadığı dönem içerisindeki ilmî seçkinliği ele alınmıştır. İkinci bölümde Abdullah'ın (r.a.) hadisçilik yönü incelenmeye çalışılmıştır. Bu meyanda onun hadis hocaları ve talebelerinin isimleri verilmiştir. Ayrıca Abdullah'ın (r.a.) merfü' olan rivayetleri kütüb-ü tis'a esas alınıp tekrarlardan arındırılmış, konularına göre tasnif edilmiş bir halde verilmiştir. Daha sonra ise Abdullah'ın rivayetlerinin kaynak kitaplara intikali üzerinde durulmuştur.