K.R. Popper'ın bilim ve siyaset felsefesinin ana kavramlarının karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Popper'a göre bilgi, bir sorun giderme etkinliğinin sonucudur. Tüm canlılar hayatların: daha iyi şartlara kavuşturmak için çevreyi ve kendi metabolizmalarını yenilerler. Bu yenilemede etkin olan, canlının istekleridir ve değişim bu doğrultuda olur. Bu açıdan bakıldığında da bilgi, aslında bir adaptasyon ve değişim sürecidir. Canlıların çevreyle olan bu ilişkilerinde hangi değişiklerin başarı sağlayacağı hangilerinin ise basan sağlamayacağı, deneme-yanılma süreci ile belirlenir. Bu yolla hatalı yollar elenir, başarılı olanlar ise korunur. İnsanın bilgi serüveni de aynı şekilde ilerler. Bilimsel işleyişi de bu perspektiften ele almak gerekir. Çünkü Popper'a göre bu süreç de aslında doğruların birikmesi ile değil, yanlışların ayıklanması yoluyla ilerlemektedir. Her çözülen problem, eskisinden daha değişik bir ortamda olunmasını sağlayacağından, bu sorun durumu da sürekli değişmektedir. Popper' da bilgi bir tek sürecin, sorun çözme sürecinin ürünüdür ve insan yaratıları olan ister maddi ister manevi ya da soyut ürünler bu süreç içinde değerlendirilmelidir. Siyasi alan olan toplumsal yaşamda da tüm planlamalar bu ilkeye göre yapılmalıdır. Gelecekte sahip olunacağı düşünülen ütopik toplum hedeflerine varmak yerine, mevcut toplumdaki kötülüklerin giderilmesi için çalışılmalıdır. Çünkü bu tutum, bilginin doğal sürecine en uygun olan tutumdur. Onun öngördüğü toplum, sorun çözme için ortaya atılan önerilerin engellenmediği, bilakis teşvik edildiği bir toplumdur ve Popper, toplumun her üyesinin akılcı önerilerde bulunabileceğini iddia eder. Anahtar Kelimeler: Bilgi, problem çözme, problem durumu, hata eleme.