Müfettişleri mesleğe iten sebep, beklenti ve gereksinimler ile bunların karşılanma düzeyleri

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler: Müfettiş, denetim, meslek, gereksinim, beklenti. Bu araştırmada, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak görev yapan müfettişleri, müfettiş olmaya ve bu görevi sürdürmeye iten sebep, beklenti ve gereksinimlerin önem dereceleri ile karşılanma düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca cinsiyet, yaş, öğrenim durumu, unvan ve kıdem gibi değişkenlerin, gereksinim ve beklentilerin önem derecelerini ve karşılanma düzeylerini anlamlı şekilde farklılaştırıp farklılaştırmadığı incelenmiştir. Araştırma için geliştirilen anket Bolu, Elazığ, Adıyaman, Sakarya, Kastamonu, Kocaeli, Zonguldak, Diyarbakır, Batman, Tokat, İğdır, Afyon ve Düzce illerindeki 377 ilköğretim müfettişi ile Ankara bölgesinde görev yapan 50 bakanlık müfettişine uygulanmıştır. İlköğretim müfettişlerinden 241 anket geri dönmüş, 230 adedi geçerli sayılmıştır. Bakanlık müfettişlerinden ise 9 adet anket geri dönmüş, 7 adedi geçerli sayılmıştır. Bakanlık müfettişlerinden dönen anket sayısı yeterli olmadığı için analize dahil edilmemiştir. Araştırma verileri bilgisayar ortamında SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde yüzde ve frekans değerleri, aritmetik ortalama, t- testi, tek yönlü varyans analizi ve Scheffe test teknikleri kullanılmıştır. Müfettişleri müfettiş olmaya iten sebep, beklenti ve gereksinimler, önem derecelerine göre sırasıyla; ilerleme-gelişme imkânları, liderlik-yöneticilik beklentileri, üst düzey gereksinimlerin karşılanması, temel gereksinimlerin karşılanması, mesleğin dışsal nitelikleri ve mesleğin içsel nitelikleridir. Müfettişlerin bu sebep, beklenti ve gereksinimleri karşılama düzeyleri ise, en yüksekten en düşüğe doğru sırasıyla, liderlik- yöneticilik beklentileri, üst düzey gereksinimlerin karşılanması, mesleğin dışsal nitelikleri, mesleğin içsel nitelikleri, ilerleme-gelişme imkânları ve temel gereksinimlerin karşılanması boyutlarıdır. Müfettişleri müfettiş olmaya iten sebep, beklenti ve gereksinimlerin önem dereceleri ve karşılanma düzeyleri, cinsiyet, yaş, öğrenim durumu, unvan ve kıdem gibi değişkenler açısından anlamlı derecede farklılık göstermektedir.