İlköğretim 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde işbirliğine dayalı öğrenmenin öğrencilerin akademik başarılarına ve hatırda tutma düzeylerine etkisi (Bilecik-Bozüyük ilçesinde bir araştırma)

Abstract

Anahtar Kelimeler: Yapılandırmacı Öğrenme, İşbirliğine Dayalı Öğrenme, Sosyal Bilgiler, Öğretim Programı Bilindiği gibi günümüzde bilim ve teknolojideki hızlı gelişmeler toplumsal ve bireysel gereksinimlerde değişimleri ve eğitimde de yeni yapılanmaları gündeme getirmektedir. Dolayısıyla, toplumun eğitimden beklentileri de değişmektedir. Günümüz toplumları artık, eğitim kurumlarından sadece bazı bilgilerle donanık bireyler değil aynı zamanda işbirliği içinde çalışabilen problem çözme ve diğer bazı sosyal becerilere sahip, aktif bireyler yetiştirmelerini beklemektedir. Sosyal Bilgiler dersi bu işlevi görebilecek en önemli derstir. Çünkü, öğrencilere bu dersle önemli sosyal beceriler ve demokratik yaşam kuralları kazandırılarak, onların toplumsallaşmaları ve iyi birer vatandaş olarak yetiştirilmeleri amaçlanmaktadır. İlköğretim okullarında Sosyal Bilgiler dersi genel olarak küme çalışması yöntemiyle yürütülmektedir.Küme çalışması yöntemi sınıfta yarışmacı bir ortam oluşturarak aktif öğrencilerin hep aktif diğerlerinin ise pasif kalmasına neden olarak başarısı düşük öğrencilerin başarılı olma olasılığını azaltmaktadır. Oysa yeni eğitim anlayışımıza göre; her öğrenciye kendisini en üst düzeyde geliştirebilmesi için olanaklar sağlanmalıdır.Bunun için de, sosyal bilgiler dersinde anlamlı öğrenme yaşantıları gerçekleştirerek, öğrencilerin hem duyuşsal, sosyal hem de akademik başarılarını arttırmaya yönelik yöntem ve yaklaşımların etkililiğini sınayan araştırmaların yapılması gerekmektedir. Bu tür araştırmalar farklı yaklaşımların etkililiğini sınadığından, öğretimin geliştirilmesine önemli katkılar sağlar. Bu farklı öğretim yaklaşımlardan birisi de yapılandırmacı kuramdır. Yapılandırmacı kuramı sınıf ortamına taşıyarak uygulanmasını sağlayan yaklaşımlardan biri de işbirliğine dayalı öğrenmedir. Bu araştırma, ilköğretim beşinci sınıfta Sosyal Bilgiler dersinde işbirliğine dayalı öğrenmenin öğrencilerin akademik başarılarına ve hatırda tutma düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla, deneme modellerinden "ön test-son test kontrol gruplu model"e göre desenlenmiş ve gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya ilişkin uygulama 2003-2004 öğretim yılı ikinci döneminde Bilecik ili Bozüyük ilçesi Çitosan İlköğretim Okulunda deney ve kontrol grubu olarak belirlenen 5-A ve 5-B sınıflarında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla öğrencilerin denkleştirilmesinde kullanılmak üzere bir anket, öğrencilerin akademik başarılarını ve hatırda tutma düzeylerini ölçecek bir başarı. testi, ayrıca Sosyal bilgiler dersinin işbirliğine dayalı öğrenmeye göre işlenebilmesi için ders planlan, çalışma yaprakları, izleme testleri gibi sınıf içi materyaller düzenlenmiştir. Grupların ortalama puanlan ile puan dağılımlarının standart sapmaları hesaplanmıştır. Grup içi ve gruplar arası karşılaştırmalarda t testinden yararlanılmış ve anlamlılık düzeyi olarak.05 güven düzeyi benimsenmiştir. Yapılan veri çözümlemelerinden sonra şu sonuçlara ulaşılmıştır. 1. Sosyal Bilgiler dersinde işbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımı uygulanan deney grubu ile geleneksel öğretimin uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerin akademik başarıları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark vardır. 2. Sosyal Bilgiler dersinde, işbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımı uygulanan deney grubu ile geleneksel öğretimin uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerin, bilgileri hatırda tutma düzeyleri arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark vardır.